خه‌لاتا نۆبلێ و کورد
من گه‌له‌ک جاران نڤیسی یه کو ژ ڕۆژا کوردستان هاتیه داگیرکرن و هه‌تا نها، داگیرکه‌ران هه‌ر خوه‌ستنه مه‌ژیێ کوردان، زمانێ کوردان ئاقلێ کوردان، ئاده‌ت و تۆره‌یێ کوردان، موزیک و فۆلکلۆرا کوردان ……ھتد داگیر بکن. لۆما ژی هه‌می داگیرکه‌ران سازوومانێن خوه، قانوون و زاگۆنێن خوه ل گۆر ڤێ ئامه‌ده کرن دا کو کوردان چنە بکن. د هندەك واران ده ژی ئەو ب سه‌رکه‌تنه…
ژ به‌ر ڤێ، دەستپێكێ وان ده‌ست ب قرکرنا کوردان و وێرانیا وه‌لاتێ وان کرن. کورد ژ جھ و وارێن وان ڕاکرن د ناڤا خوه دا ب جھ کرن. گوندێن کوردان وێران کرن، شه‌وتاندن، خانیێن وان ب سه‌ر وان دا هلوه‌شاندن.
مرۆڤ دکاره بێژه ل ڤێ جیهانێ چ تشتێن خه‌راب و نه ئاقلانه هه‌بوو، ئانین سه‌رێ کوردان لێ دیسا وان نکاریبوون كوردان ژناڤ ببەن. كورد چ جارا ژناڤ ناچن و دێ هه‌ر کورد بژین.
لێ…
ژ به‌ر هندەك ئەگەرا کورد ژناڤ نەچوون. یه‌ک ژ ئەگەرێن هه‌ری گرنگ ل سه‌ر ئه‌ردا خوه ب پرانی مان، ل ده‌شت و زۆزانان، ل گوند و باژارۆکان ب هه‌ڤرا کوردی قسه دکرن. كورد ژناڤ ناچن ھندی ب زمانێ خوه بخوینن، بنڤیسینن و باخفێن. ل نها ئه‌ڤ ژی ژ ده‌ست دهەره هشیار بن… لێ کی؟؟؟
ل هه‌مبه‌ر هه‌می ڤان زلم و زۆرداریا داگیرکه‌ران، کوردان ژ بۆنا ئازادی و سه‌رخه‌بوونا کوردستانێ ژ خوه ڕا پارتی دامه‌زراندن، ته‌ڤگه‌ر خولقاندن، ده‌زگه‌ھ ئافراندن. لێ ئه‌و ژی ب سه‌ر نه‌که‌تن. ژ به‌ر کو نه ل هه‌ڤ بوون…
وه‌که تێ زانین هه‌می خه‌باتێن وان ته‌کانه بوون. ئانگۆ ب هه‌ڤرا ته‌ڤگه‌ر، ئه‌نی ئان ده‌زگه‌هه‌ک نه‌ته‌وه‌یی دانه‌مه‌زراندن. هه‌ر یه‌ک ب سه‌رێ خوه بوو. ژ به‌ر ڤێ بوو ئه‌و ژی یه‌ک ب یه‌ک نەمان.
نها ئه‌و کولتور و چاندا ژ هه‌ڤ به‌لاڤبوونێ خوه به‌ڕا ناڤا کوردان دایه. که‌تیه ڕوحێ وان، که‌تیه مه‌ژیێ وان و بوو عاده‌ته‌ک خه‌راب دا کو کورد نه‌بن یه‌ک.
لۆما ڤێ كاره‌ساتێ خوه د ژیانا هه‌می کوردان دا ڕێ دا و کورد پتر ل گۆر ڤێ مه‌شیان و هێشتا ژی دمه‌شن. ژ به‌ر کو زمانێ داگیرکه‌رێن خوه ب کار تینن…
من چما به‌رێ ئه‌ڤ گۆت:
ژ به‌ر ئه‌ڤێ پارچه‌بوون و هه‌ڤدو نه قه‌بوولکرنێ خوه د ناڤا کوردان دا کر وه‌که عاده‌ته‌کێ، خوه کر وه‌که چانده‌کێ، لۆما ژی ڤێ هه‌لوه‌ستا خه‌راب د مه‌ژیێ ڕێبه‌ر و ڕه‌وشه‌نبیرێن کوردان دا ب جھ کر کو هه‌تا ساخ بن وێ هه‌ر ئه‌و، ئه‌و بن.
ئه‌م نها ل ڕه‌وشا ڕه‌وشه‌نبیر، نڤیسکار، هونه‌رمه‌ند و….ھتد یا کوردان بنێرن ئه‌و ژی وه‌ک پارتیێن خوه یێن سیاسی ته‌ڤدگه‌رن. یه‌ک یه‌کی/ێ قه‌بوول ناکە. یه‌ک په‌سنێ که‌سێن خوه یێن زیره‌ک و ژێهاتی نادن. یه‌ک ناخوازه یه‌کی/ا دن ب سه‌رکه‌ڤه.
ڤێ ژ هه‌ڤ به‌لاڤبوونێ کر کو کورد ژ هه‌ڤ حه‌ز نه‌کن. ڤێ کر کو د مه‌ژیێ کوردان دا یا ل هه‌مبه‌ری هه‌ڤ وه‌که عاده‌ته‌که سه‌ره‌که، وه‌که تۆره‌یه‌کا خه‌راب د ناڤا مه دا بوویه ده‌ستهلات دا کو ئه‌م نه‌بن یه‌ک و نابن یه‌ک.
ئه‌م دکارن بێژن، پیشتی سالا 1980هێدی هێدی هندەك کوردان ل خه‌ریبیێ ده‌ست ب نڤیساندنا ڕۆمانا کوردی، چیرۆک سه‌رپێهاتی، شانۆ، هه‌لبه‌ستان کرن. هه‌ر چقاسی د ده‌ستپێکێ دا زەعیف ژی بوو، هه‌ر د چوو ئه‌ڤ خورت و ب هێز بوو.
ڤێ خورتبوون و هێزبوونا نڤیساندنا ڕۆمانا کوردی خوه ده‌رباسی قادا ناڤنه‌ته‌وه‌یی کر. هه‌لبه‌ت ڤێ گه‌شبوونێ به‌رێ ژ ده‌رڤه‌یی وه‌لات ده‌ست پێ کر، ڤێ هێز، هه‌زکرنا زمان و خوه‌دی لێ ده‌رکه‌تنا زمانی خسته ناڤا کوردستانێ.
ب ڤێ یه‌کێ جوانێن مه ده‌ست ئاڤێتن قه‌له‌مێ، هه‌ر چقاسی د ده‌ستپێکێ دا شه‌رمۆک ژی بوون، لێ هه‌ر کو چوو زمانێ خوه گه‌ش، قه‌له‌مێن خوه خورت کرن.
ل هه‌ر چار پارچەیێن کوردستانێ دا ئێدی هه‌ر ڕۆژ ب بهیستنا چه‌ند ڕۆمانێن نوو ئه‌م شیار دبن کێفخوه‌ش دبن سه‌ربڵند و شاد دبن.
لێ و هه‌زار جاران لێ، مە ژی، ئانگۆ نڤیسکارێن کورد ژی وه‌که پارتیێن سیاسی هه‌ڤدو قه‌بوول نه‌کرن و ناکن، هه‌ر که‌سه‌ک خوه ژ یێن دن مه‌زنتر، زانه‌تر و زیره‌کتر دیتن و دبینن.
ژ دێلڤا په‌سنێ هه‌ڤ بدن جارنا ڕه‌خنه‌یێن بێ وژدانی ل هه‌ڤ دکن. ژ دێلڤا هه‌ڤ ڕاکن هه‌ڤ بێ قیمه‌ت دکن، ژ دێلڤا په‌سنێ هه‌ڤ بدن، هه‌ڤدو کێم دکن. ژ دێلڤا نڤیسکار ببن خوه‌دی ده‌زگه‌هه‌کێ، ب ده‌هان ده‌زگه‌ھ و کۆمه‌لێن وان هاتنه ڤه‌کرن و هه‌ما بێژن؛ ده‌ستوور و به‌رنامه‌یێن ته‌ڤان یه‌که ئان پر نێزیکی هه‌ڤن. لێ مخابن دیسا خوه د بن سیوانه‌کێ دا نه‌دیتن و نابینن.
ل گۆر من ژ به‌ر ڤێ یه کورده‌ک نکاره ببه خوه‌دیێ خه‌لاتا نۆبلێ، هه‌ر یه‌ک ژ بۆنا خوه کار دکه دا کو خوه بگەھینە وێ خه‌لاتێ. لێ فێم ناکن و بیرنابن کو ب یه‌کانه ئه‌ڤ کار نابه.
مرۆڤ وه‌که کورد دکاره ڤێ خه‌لاتێ ب پشتگریه‌ک خورت، ب قووه‌ته‌ک ب هێز بگره.
هه‌تا ئه‌م دۆستانیا هه‌ڤ نه‌کن، په‌سنێ هه‌ڤ نه‌دن، ئان ژی هندەك ده‌وله‌تێن بیانی خوه‌دی ل مه ده‌رنه‌که‌ڤن، ئه‌م دێ یه‌ک ژی نه‌بن خوه‌دیێ خه‌لاتا نۆبلێ…لێ یا ڕاستی به‌رهه‌مێن نڤیسکارێن کوردان ژی ئێدی نه کێمی یێن جیهانێ نه.
پێشنیارا من؛ دڤێ ژ هه‌رچار پارچەیێن کوردستانێ کۆمیته‌یه‌که هه‌ڤبه‌ش بێ دامه‌زراندن. ئه‌ڤ کۆمیته ل سه‌ر به‌رهه‌مێن نڤیسکارێن کورد یێن ب کوردی ڕاوه‌ستن. یێن لایقێ خه‌لاتێ دیتن دڤێ ئه‌و ب خوه ل سه‌ر ناڤێ ده‌زگه‌هێ پێشکێشی ئاکاده‌میا نۆبلێ بکن.
پشتی ڤێ ژی دڤێ چ دام و ده‌زگه‌هێن کوردان یێن ده‌مۆکراتیک، چ پارتیێن سیاسی هه‌بن، پشتگریا خوه بکن و ئه‌و ژی ب نامه‌یێن خوه ئاکاده‌میا نۆ‌لێ ئاگاهدار بکن کو ئه‌و به‌رهه‌م هێژایێ گرتنا خه‌لاتێ یه.
ئاها وێ ده‌مێ ئه‌م کورد ژی دکارن ببن خوه‌دیێ خه‌لاتا نۆبلێ. لێ هه‌تا ئه‌م وه‌ها نه ل هه‌ڤ بن و ده‌زگه‌هه‌که مه یا هه‌ڤبه‌ش نە‌به وێ که‌سه‌ک ژ مه نه‌به خوه‌دیێ وێ خه‌لاتا زێرین.
ئه‌م ب خوه گونه‌هکارن لێ تم ل ده‌رڤه‌یی خوه ل گونه‌هکاران دگه‌رن…
