نڤیسار

دڤێ شه‌رێ ئه‌رمه‌نستانێ و ئازه‌ربایجانێ کوردان پارچه‌ نه‌که‌

دڤێ شه‌رێ ئه‌رمه‌نستانێ و ئازه‌ربایجانێ کوردان پارچه‌ نه‌که‌ و کورد نه‌بن پشتگرێ چ ئالیان…

ئیبراهیم گوچلو

ڤی شه‌ری ب ده‌ستێ کیژان ده‌وله‌تێ ده‌ست پێ کر، ئەڤ جھێ گۆتوبێژێیە. لێ گۆتوبێژەك نه‌ گرنگه‌. له‌ورا 28 سالن د ناڤبه‌را هه‌ردو ده‌وله‌تان دا شه‌ر هه‌یه‌. پشتگرێن ڤی شه‌ری  ژ بۆنا هه‌ردو ته‌ره‌فان ژی دیارن.

ده‌وله‌تا ترک ئاشکه‌ره‌ دبێژه‌: “ئه‌ز پشتگرێ ئازه‌ربایجانێ مه‌. ترك دبێژن: “ئه‌م دو ده‌وله‌تن، لێ یه‌ک نه‌ته‌وەنە”. ده‌ما وسا به‌ تێ وێ واته‌یێ کو قه‌ده‌را وان ب هه‌ڤ ڕا گرێدایی یه‌. لۆما ژی له‌شکه‌رێن ئازەربایجانێ  ده‌وله‌تا ترک په‌روه‌رده‌ کر. ده‌وله‌تا ترک چه‌کێن کو د ڤێ قۆناغێ دا   قه‌ده‌ره‌ شه‌ر ژ ئالیێ ئازه‌ربایجانێ دا گوهه‌رتن، دانه‌ وان.

هیچ شک نینە کو ڕووسیا پشتگرێ ئه‌رمه‌نستانێ  یه‌. لێ نوها بێده‌نگه‌. سه‌ده‌ما ڤێ ژی، د ناڤبه‌را ڕووسیایێ و حکومه‌تا ئه‌رمه‌نستانێ  دا پرسگرێک هه‌نه‌. حکومه‌تا ئه‌رمه‌نستانێ  خوه‌ نێزیکی ئه‌مه‌ریکا و یه‌کێتیا ئه‌ورۆیایێ دبینه‌ و ب وان ڕا دخوازه‌ کو پێوه‌ندیێن خوه‌ خورت بکه‌ و ب وان ڕه‌ تفاقا خوه‌ پێش بخه‌. ب ڕووسیایێ ڕا خوه‌دیێ ناکۆکیێ یه‌.  فرانسا ژی ئاشکه‌ره‌ پشتگریا ئه‌رمه‌نستانێ  دکه‌. لێ د مەیدانێ دا تشته‌کی بکه‌ نینە.

پرسگرێکێن ئه‌رمه‌نستانێ  و ئازه‌ربایجانێ ژ ده‌ما یه‌کیتیا سۆڤیه‌تان تێن…

پرسگرێکا ئه‌رمه‌نستان و ئازه‌ربایجانێ، پرسگرێکه‌ک ‌ که‌ڤئه‌. ئه‌ڤ پرسگرێک  به‌شه‌ک ژ سیاسه‌تا کۆلۆنیال یا یه‌کیتیا سۆڤیه‌تانه‌. یه‌کیتیا سۆڤیه‌تان خوه‌ست کو یه‌ک نه‌ته‌وه‌یه‌کی چێ بکن. ب تایبه‌تی ژی ستالینێ گورجی خوه‌ست کو ڤێ یه‌کێ بکه‌.  هه‌موو نه‌ته‌وه‌یێن ل یه‌کیتیا سۆڤیه‌تان بکه‌ ڕووس. یه‌ک زمانه‌کی چێ بکه‌. به‌س هه‌رکه‌س زمانێ ڕووسی قسه‌ بکه‌. هه‌موو نه‌ته‌وه‌ و کێمنه‌ته‌وه‌ ببن ڕووس، ژ هۆلێ ڕابن، ئاسیمیله‌ ببن. لۆما ژی د ناڤ هه‌موو نه‌ته‌وه‌یان دا ته‌ڤلهه‌ڤیه‌ک چێکر. ناکۆکیه‌کا خورت قه‌وماند. لۆما ژی هه‌موو کۆمار و هه‌رێمێن ئۆتۆنۆم ژ سه‌دێ 20 ڕوس ب جھ کرن. سیاسه‌تا ڕووسبوونێ مه‌شاند. کێمنه‌ته‌وه‌ به‌لاڤ کرن.

کورد پارچه‌ پارچه‌ کرن و کورد ل 7 کۆماران به‌لاڤ کرن.

دیاره‌ کو نوها پرسگرێک به‌س یا ئه‌رمه‌نستان و ئازه‌ربایجانێ نینه‌. ل ئوکراینایێ، ل گورجستانێ، ل قرمێ، ل گه‌له‌ک ده‌ڤه‌رێن دن بوویه‌رێن ده‌ردکه‌ڤن هۆلێ ژی دیار دکن کو پرسگرێک گه‌له‌ک زێده‌ نه‌. پرسگرێک که‌ڤنن.

د بن ده‌ستهلاتداری و باندۆرا ڕوسیایێ دا، د  کۆمارێ دن دا پرسگرێکا کوردان ژی هه‌یه‌. پرسگرێکه‌ک  گه‌له‌ک که‌ڤنه‌. نوها جھێ شه‌رلێ  دبه‌ پرسا کوردستانا سۆر هه‌یه‌.

دڤێ کورد پارچه‌ نه‌بن…

ئه‌م ناخوازن کو ئینسان و نه‌ته‌وه‌ هه‌ڤدو قر بکن و هه‌ڤدو بکووژن و شه‌ر بکن.

لۆما ژی دڤێ ئه‌م کورد نەخوازن کو ئه‌رمه‌نستان و ئازه‌ربایجان شه‌ر بکن و د ناڤبه‌ینا وان ده‌ شه‌ربەردەوام  بکه‌.

لێ شه‌رێ ئه‌رمه‌نستانێ  و ئازه‌ربایجانێ، ژ ده‌رڤه‌یی ئیراده‌یا مه‌ کوردان ده‌رکه‌تیه‌ وبەردەوامە. دڤێ ئه‌م داخواز بکن ئه‌ڤ شه‌ر و هه‌موو شه‌ر، گۆری هه‌ق و حقووقێ، عه‌داله‌تێ، ماف و ئازادیێ ئینسانان و نه‌ته‌وه‌یان و گۆر ڕاستیا سۆسیۆلۆژیا وه‌لاتان و نه‌ته‌وه‌یان چاره‌سه‌ر ببن.

ئه‌رمه‌نستان و ئازه‌ربایجان مافێن کوردان نادن. لێ هه‌ردو ته‌ره‌ف ژی هه‌ول ددن کو کورد ژی پشتگریا وان بکن. کورد هم ل ئازه‌ربایجانێ و هم ژی ل ئه‌رمه‌نستانێ  دژین‌.

کورد ل ئه‌رمه‌نستانێ مله‌ته‌کی کێمنه‌ته‌وه‌ و وسا د ئازه‌ربایجانێ دا ژی کورد هه‌نه‌. کوردێن ئه‌رمه‌نستانێ وه‌کی هه‌موه‌لاتیێن ئه‌رمه‌نستانێ تێن حه‌سابکرن. گه‌له‌ک ژ وان کوردان د شه‌ری دا شه‌هید که‌تنه‌. هه‌ر وسا ل ئازه‌ربایجانێ ژی کورد هه‌نه‌. وه‌کی دوئالی شه‌ر دکن. وه‌کی کوردێن وێ ده‌رێ شه‌رێ براکوژی هه‌یه‌! کوردێن هه‌ردو ده‌وله‌تان هه‌ڤدو ناس دکن. لێ د شه‌ر دا شه‌رێ هه‌ڤ دکن. هه‌موه‌لاتیێ وی وه‌لاتانه‌، دچنه‌ شه‌ر. د شه‌ری دا ژی شه‌هید دکه‌ڤن.

لێ کوردێن هه‌ر پارچه‌یان و کوردێن ل دنیایێ، نه‌که‌ڤن ناڤ ڤێ شاشیه‌.

ب تایبه‌تی ئه‌رمه‌نستان هه‌ول دده‌ کو کورد پشتگریا وان بکن. پارلامه‌نته‌رێن ئه‌رمه‌نستانێ  ژی ئه‌و داخوازا خوه‌ ئاشکه‌ره‌ دیار کرن.

گه‌له‌ک کورد ژی ب ڕه‌فله‌کس و سه‌ده‌مێن جودا ئان پشتگریا ئه‌رمه‌نستانێ  و ئان ژی پشتگریا ئازه‌ربایجانێ دکن. ئه‌و هه‌لوه‌سته‌که‌ شاشه‌. کوردان پارچه‌ دکه‌.

ئاشکه‌ره‌ یه‌ وه‌لاتێ مه‌ پارچه‌ بوویه‌ و وه‌ک نه‌ته‌وە ئه‌م پارچه‌ بوونه‌، ئه‌م وێ پارچه‌بوونێ زێده‌ نه‌کن.

د شه‌رێ ئه‌رمه‌نستانێ  و ئازه‌ربایجانێ دا چ  به‌رژه‌وه‌ندیا کوردان تێدا نینە. لۆما دڤێ ئه‌م د شه‌رێ وان دا نه‌بن ته‌ره‌ف. ئه‌م وه‌ک نه‌ته‌وه‌یێن دن خوه‌دیێ ده‌وله‌ت، خوه‌دیێ چه‌ک و ته‌یاران ژی نینن کو ژ وان ڕه‌ ببن ئالیکار.

ئه‌م کورد دڤێ ژ خوه‌ ڕه‌ ببن ئالیکار.

ئه‌م کورد ژ مافێن خوه‌ ڕا ل ئه‌رمه‌نستانێ  و ل ئازره‌بایجانێ ببن ته‌ره‌ف.  مافێن خوه‌ داخواز ب̇ک̇ن.

کورد ب ته‌ڤایی شه‌ر ناخوازن…

تێ زانین کو کورد ب ته‌ڤایی دخوازن کو پرسا خوه‌ یا نه‌ته‌وه‌یی یا پیرۆز و مه‌زن ئا سه‌دسالا 21ئان ب ڕێیا ئاشتی و بێ شه‌ر چاره‌سه‌ر بکن. دێ چما ژ شه‌رێ نه‌ته‌وه‌یێن دن را ببن ئالیکار و ژ شه‌ر ڕا ببێژه‌ “ئه‌رێ”.

به‌ریا مافێن هه‌رکه‌سی و هه‌ر نه‌ته‌وه‌یه‌کێ، ئه‌م کورد ژ مافێن خوه‌ بێ پارن. ئه‌م دخوازن مافێن خوه‌ یێن نه‌ته‌وه‌یی بدەست بخن. ئه‌م کورد ژی وه‌ک نه‌ته‌وه‌یێن دن دخوازن ببن خوه‌دیێ ده‌وله‌تا خوه‌. ئه‌م کورد ل وه‌لاتێ خوه‌ ده‌ستهلاتدار و سه‌روه‌ر بن.

هه‌ردو ده‌وله‌ت (ئه‌رمه‌نستان و ئازه‌ربایجان) دبێژن کو ئه‌م ژ بۆنا مافێن خوه‌ شه‌ر دکن. ئه‌م مافپارێزن. باشه‌. ل سه‌ر ساران و چاڤان مافپارێزیا وان.

ده‌رفه‌ته‌ک‌ باش ده‌رکه‌تیه‌ هۆلێ کو ئه‌م ژ ڤان دو ده‌وله‌تێن مافپارێز داخواز بکن کو مه‌ کوردێن ل وه‌لاتێ نه‌هێلینن و ئاسیله‌ نه‌کن. مافێن کوردان وان یێن ئیداری، چاندی، زمانی، په‌روه‌رده‌یی قه‌بوول  بکن.

ئه‌رمه‌نستان ژ کوردێن ئێزیدی ڕا نه‌بێژه‌ کو “تو نه‌ کوردی. تو نه‌ته‌وه‌یه‌کی جوودا یی.”

دڤێ ئه‌م کورد دیسا ژ ئه‌رمه‌نستانێ  داخواز بکن داوی ل داگیركرنا کوردستانا سۆر و ئاخا کوردان بینن، کورد ڤه‌گه‌رن وه‌لاتێ خوه‌. کورد وه‌لاتێ خوه‌ ب ده‌ستهلاتداریا خوه‌ برێڤه‌ ببن.

دیاربەكر

2020.10.02

ئیبراهیم گوچلو
Back to top button