د ڤی کۆنگرەیی دا پارتی دێ سیستەمێ کۆنفەدرالیێ پەژرینە
زاگرۆس بەرواری، وەک تێکوشەرەک دێرین، دەربارێ کۆنگرەیێ ١٤ێ یێ پارتییا دەمۆکراتا کوردستانێ (پارتی) بەرسڤا پرسێن مالپەرێ سبەهی ددە و د ناڤا بەرسڤێن خوە دا چەند پێشنیارێن بالکێش بەرچاڤ دکە، وەکی کو ئەو پێشبینی دکە کو د ڤێ کەنگرەیێ دا پارتی دێ د پرۆگرامێ خوە دا جهەک تایبەت بدە سیستەمێ کۆنفەدەرالیێ
زاگرۆس بەرواری دبێژە: هه‌لبه‌ت ل گۆر په‌یره‌وێ ناڤخوە یێ پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ (پارتی) وه‌ک پارتییه‌ک سه‌کوله‌ر و ده‌مۆکرات، باوه‌ری یا ب ده‌ستاوده‌ستکرنا ده‌ستهه‌لاتێ هه‌ی، لێ ب رێکێن ئاشتیانه. هەروەسا ل گۆر پره‌نسیپێن په‌یره‌و و پرۆگرامێ دڤێ پارتی هه‌ر 4 سالان جاره‌کێ کۆنگرەیێ گشتی ئه‌نجام بدە.
ب رێکا کۆنفەرانسێن ناڤخوه‌ی نوونه‌رێن کۆنگرەیێ ب ئاوایه‌کێ ئازادانه د هه‌مووو ئۆرگانێن گرێدای پارتیێ بێنه هه‌لبژارتن و ژ په‌یره‌وی دەرنەکەڤن دا کو مافێن چو ئه‌ندامان نه‌هێته بنپێکرن.
ب دیتنا من گه‌له‌ک ئاسته‌نگ هه‌بوون کو هەتا نها کۆنگرە نەهاتیە ئەنجام دان، لێ ژ هەموویان گرنگتر دو ئاسته‌نگێن مه‌زن که‌فتنه د رێکێ دا کو ئه‌ڤ کۆنگرەیێ 14 د ده‌مێ دیاریکری دا نه‌هێته گرێدان.
ئه‌و ژیک ئەگەرەک ژێ شه‌رێ تەرۆرستێن داعش بوو کو ل ناڤه‌راساتا سالا 2014 ب ئاوایه‌کێ هۆڤانه و دوژمنکارانه ب سه‌ر گه‌لێ کوردستانێ دا هاتن و ب به‌رنامه‌کێ گه‌له‌ک به‌رفرهه و خوه‌دی نه‌خشه‌کێ مه‌زن ژ بۆ ژناڤبرنا هه‌رێما کوردستانێ، لێ د نەخشە و پلانێن خوە دا سەرنەکەتن.
دیسان ریفراندۆم ئه‌و ژی خاله‌کا وه‌رچه‌رخان بوو. رۆژێن دیرۆکی بوون. ل گۆر جارنامەیا مافێن مرۆڤی یا نه‌ته‌وه‌یێن ئێکگرتی گه‌لێ کوردستانێ و هه‌رێما مه ئه‌و ماف هه‌بوو کو ب رێکا ئاشتیانه دیتنا خوه بیننه زمان و ب ده‌ستێ خوه مافێن خوه یێن چاره‌نڤیساز دیار بکن. ئه‌ڤ پرۆسێسه ل هه‌موو وه‌لاتێن ده‌مۆکراتیک هاتیه په‌یره‌وکرن و ب رێکا هه‌ری باش هاتیه پێناسه‌کرن. لێ دوژمن و داگیرکه‌ران، دیسان ب رێکا خیانه‌تا ناڤخوه‌یی، رێک ل ڤێ گاڤا ئاشتیخوازیا گه‌لێ مه گرت و بوونه سه‌ده‌م کو نیڤا ئاخا باشوور بێته ژ ده‌ست دان. پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ ژی ژ بەر ڤان سه‌ده‌مێن مە ل ژۆر دیارکرین و ژ بەر رەوشا ئالۆزا ناڤخوه‌یا عێراقێ نه‌شیا ل گۆر په‌یره‌وێ ناڤخوه کۆنگرەیێ خوه ل دار بێخیت.
مالپەرێ سبەهی: وه چ هیڤی ژ کۆنگره‌یێ 14 یێ په‌ده‌کێ هه‌یه؟
زاگرۆس بەرواری: هه‌لبه‌ت ئه‌ز وه‌ک که‌سه‌کی کو من د رێکا کورداتیێ دا و ل سه‌ر ریبازا پارتی و یا بارزانی یێ نه‌مر، قوربانیێن هه‌ری مه‌زن یێن داین. باب، مام و پسمامێن من گیانێ خوه گۆری ئازادی و مافێن نه‌ته‌وه‌یی و ئاخا پیرۆزا کوردستانێ کر. ئەز ژ هه‌ر که‌سه‌کی زێده‌تر هیڤیا گۆرانکاریێن مه‌زن ژ ڤی کۆنگره‌یی دکه‌م. چونکه پارتی ل ژێر فه‌رمانا ئێک سه‌رۆک دا یه، ئه‌و ژیک سه‌رۆک مه‌سعود بارزانی یه. ژ بۆ چاره‌سه‌ریا دۆزا کوردی و گه‌هشتنا ئارمانجێن مه‌زن و ده‌وله‌تبوونێ خه‌باته‌کا دوور و درێژ یا کری و ده‌ریایه‌ک خوینێ د ڤێ رێکێ دا یا رێتی.. سودێ ژ دیتن و رایا گشتی وه‌ردگریت. واته ئه‌گه‌ر پارتی هه‌ر بریارا ل کۆنگرەیی بدەت دێ ژ بۆ دۆزا کوردستانێ و چاره‌نڤێسێ گه‌لێ مه بیت. پارتی پێدڤیه ئاشتییا ناڤخوه‌یی یا هه‌موو ئالی و ته‌ڤگه‌رێن کوردستانی، و ب تایبه‌تی ئێکه‌تی نشتیمانی کوردستان گرنگ وه‌ربگریت.
ل سه‌ر ئاستێ پارچێن دی گرنگه پارتی په‌یوه‌ندیێن خوه دگه‌ل هه‌موو پارتی و ئالیان خوه‌شکه‌ت و د گه‌ل عێراقێ ب تایبه‌ت به‌رنامه‌ک ئێکگرتی هه‌بیت دا کو زه‌مینه خوه‌شتر لێ بهێت ژ بۆ پێنگاڤێن چاره‌نڤیسازی و گرنگی ب زارۆکێن شه‌هیدان دێ ده‌ت کو بێخنه د ناڤ ئۆرگانێن گرنگ یێن پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ دا ل سه‌ر ئاستێن جهێ بریارێ .
لێ خالا هه‌ری گرنگ ئه‌ز باوه‌ر دکه‌م کو ڤێ جارێ پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ دێ گه‌نگه‌شێ ل سه‌ر سیسته‌مێ کۆنفه‌ده‌رالیێ که‌ت و دێ ب پرانیا ده‌نگان سیسته‌مێ کۆنفیدرالی د ناڤا په‌یره و پرۆگرامێ ناڤخوه‌یێ پارتی دا ب جهبکه‌ت و ب ڤی ئاوایی دێ گه‌لێ کوردستانێ قۆناغه‌کا دی نێزیکی مافێن خوه یێن ره‌وا بیت، نفشێ پاشه‌رۆژێ و گه‌لێن هشیارێن کوردستانێ دێ پێشوازیه‌کا گه‌رم ل ڤێ پێنگاڤا پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ که‌ن. پشتی کۆنگرەیێ خه‌باتا پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ دێ ژ بۆ کۆنفه‌ده‌رالیێ بیت.
مالپەرێ سبەهی: ل سه‌ر ئاستێ ناڤده‌وله‌تی و جیهانی پێشنیازێن وه ژ بۆ کۆنگرەیێ هه‌نه؟
زاگرۆس بەرواری: هه‌لبه‌ت یێن هه‌ین. ل سه‌ر ئاستێ ناڤده‌وله‌تی پێدڤیه پارتی د ئالیێ دپلۆماسی دا گرنگیێ ب په‌یوه‌ندیێن خوه بده‌ت دگه‌ل پارتیێن نه‌ته‌وه‌یی و ده‌مۆکراتیک، ئه‌و پارتی و ئالیێن باوه‌ری ب مافێ چاره‌نڤێسێ کوردان هه‌ی. ئه‌ڤه ئالیه‌ک، لێ ئالیێ دی دیسان گرنگیێ ب دۆستێن خوه و لۆبیا کوردی بێته دان و د ڤی واریدا دیاسپۆرا کوردی ده‌وله‌مه‌ندیه‌کا گه‌له‌ک مه‌زنه بلا گرنگی ب رۆلێ وان ژی بێته دان. ژ بەر کو ئه‌و هێزه‌کا گه‌له‌ک مه‌زنن ژ بۆ دۆزا کوردی ب گه‌هیننه ناڤه‌ندێن بریارێ. بلا رۆلێ ره‌ڤه‌ندا کوردی ل ئه‌ورۆپا و ئه‌مریکایێ و هه‌موو جیهانێ ب چووک نه‌هێته دیتن. واته کوردێن هه‌ر چوار پارجەیان و پارتی شاکارێن خوه زێده‌تر ل پارچەیێن دی یێن کوردستانێ باڤێژیت و گرنگیێ ب دیالۆگا کوردی- کوردی بده‌ت و ل رێکێن ئاشتیانه ب گه‌ریت ژ بۆ چاره‌سه‌ریا دۆزا کوردی ل هه‌موو پارچه‌یان بێی جوداهی.
مالپەرێ سبەهی: ل سه‌ر ئاستا ناڤخوه‌یی ب تایبه‌تی ئیداره و حکومه‌تێ وه چ پێشنیاز هه‌نه؟
زاگرۆس بەرواری: یا راست پێدڤیه حکومه‌ت گرنگیێ ب سیسته‌مێن هه‌ڤچه‌رخ بده‌ت. هێشتا حکومه‌تا مه یا د روتنیاتێن سالێن حه‌فتێیان دا. ئه‌ڤ سیسته‌مێن برێڤه‌برنێ ل چو جهێن جیهانێ یێن وه‌ک وه‌لاتێن پێشکه‌فتی و ده‌مۆکراتیک نینه. ئه‌ڤه کێماسیه‌ک مه‌زنه. پێدڤیه حکومه‌تێ پلان ژ بۆ چاره‌سه‌ریا ڤان کێشێن یێن رێڤه‌برنێ هه‌بن. حکومه‌ت پێدڤیه له‌زێ د ئاڤه‌دانیا گوند و کومه‌لگه‌هێن سنوری دا بکه‌ت.
یا گرنکتر، باوه‌ر بکه واسته‌کاریان پشت ل حکومه‌ت و ملله‌تی شکاند، ئه‌ڤ کاره‌ک گه‌له‌ک شاشه پێدڤیه نه‌مینت دا یاسا سه‌روه‌ربیت، دا دادگه‌هێن هه‌رێمێ ب شێن کارێن خوه ئه‌نجام بده‌ن. پێدڤیه حکومه‌ت گرنگیێ ب نفشێ خوانده‌ڤان و ته‌خه‌یا خورت و گه‌نجان ژ هه‌ردو ره‌گه‌زان، ژن و مێران بده‌ت. د ئالیێن دامه‌زراندن و سودێ ژ شیانێن وان وه‌ربگریت. که‌سێن ره‌نجکێش و ماندی بێنه خانه‌نشین کرن، لێ رێز ل خه‌باتا وان بێته گرتن و مووچه‌یێن شایسته بۆ وان بێنه دیاری کرن. هه‌ولێن پارتی و حکومه‌تێ ژ بۆ ڕێکخستنا ئیدارێن، ب تایبه‌ت سازیێن، ئاسایش و پۆلیس و پێشمه‌رگه یێن هه‌رێما کوردستانێ بن. ل ژێر فه‌رمانێن حکومه‌ت و سه‌رۆکاتیا کوردستانێ بن و فه‌رمانێن وان ب جهبینن. ئه‌ڤ چه‌نده ژی دێ ب په‌یوه‌ندیێن ناڤبه‌را پارتی و ئێکه‌تی هێنه پارستن و جیبه‌جی کرن.
لێ به‌رۆڤاژی وێ ژ ئالیێ دۆستێن گه‌لێ مه و هێزێن هه‌ڤپه‌یمانا ڤه. چو سه‌نگه‌ک بۆ هه‌رێما کوردستانێ نابیت و رۆژ بۆ رۆژێ دێ باوه‌ریا گه‌لێ خوه و یا هێزێن دۆست و هه‌ڤپه‌یمانان ژ ده‌ست ده‌ت.
مالپەرێ سبەهی: ژ بۆ گوهه‌رتنێن ناڤخوه‌ییا پارتی و هه‌یکه‌لێ وێ هوون چ پێشنیاز دکه‌ن؟
زاگرۆس بەرواری: ب دیتنا من پێدڤیه پارتی ژ چارچۆڤێ پارتایه‌تیا کلاسیک ده‌رکه‌ڤیت و هنده‌ک ریفۆرمان د هه‌یکه‌لێ پارتی دا دروست بکه‌ت. د شیان دایه پارتی وه‌ک پارتیه‌کا جه‌ماوه‌ری ب مینت. بۆ میناک : سه‌رۆک و جێگر و جڤاتا سه‌رکردایه‌تێ دێ هه‌ر جهێ بریارێ بن.
لێ پێدڤیه هنده‌ک ژ باره‌گایێن خوه کێم که‌ت، ل جهێ وان د شێن هنده‌ک نڤێسینگه‌هێن هه‌ڤکارێن سه‌رۆکێ پارتی ل هه‌موو باژێران ڤه‌که‌ن و ده‌ستهه‌لاتێ شوورکه‌ن د ده‌ستێ وان دا کو چاڤدیریا ئۆرگانێن پارتی بکه‌ن. ده‌رگه‌هێن وان د ڤه‌کری بن. هه‌موو خه‌لک ب شێت وان ب بینت. هه‌ر زویکا خوه ل کێشێن جڤاکێ و پارتایه‌تی بکه‌نه خودان و ڤێ نڤێسینگه‌هێ وه‌ک هاریکارێن سه‌رۆکی ل ناڤ په‌یره‌وێ پارتی ب جهبکه‌ن.
لق و لیژنه و رێکخراو ته‌نێ کارێ پارتایه‌تی و رێکستنێ د شێن بکه‌ن و ئێدی کارێن دی دێ هێنه سپاردن ب ڤان نڤێسینگه‌هێن راسته‌راست گرێدای باره‌گه‌هێ سه‌رۆکێ پارتی و دێ بارگرانیا ل سه‌ر لق و ناوچه‌و رێکخراوا کێم بیت و ئێدی ناکه‌ڤنه به‌ر ره‌خنەیێن گه‌له‌ک دژوار. گه‌له‌ک جاران مرۆڤ ژ به‌ر ره‌فتارێن سکرتێرێن هنده‌ک به‌رپرسان ژ پارتی هه‌موویێ توره دبیت.
هه‌ر ژ نوکه سه‌رکه‌فتنێ بۆ کۆنگرەیێ 14 یێ پارتییا ده‌مۆکراتا کوردستانێ د خوازم.
سپاسیا مالپەرێ سبەهی دکەم ژ بۆ ڤێ هەڤپەیڤینێ
