پیڤانا تفاقان: بەرژەوەندیێن نەتەوەیی یان یێن كەسایەتی
د سیاسه‌تێ دا ده‌ما پیڤانێن نرخاندن و شرۆڤه‌کرنا بوویه‌ران تێن گوهه‌رتن گۆتار، داخوویانی و هه‌لوه‌ست ژی ل گۆر وان گوھەرتنان خوە دگوھەرینن. بێ گۆمان ل گۆرا ڕوودانا گۆتارا سیاسی دگوهه‌رە. لێ تایبه‌تی ژ بۆ کوردێن باکور ده‌ما پیڤانه‌ک سیاسی وه‌ک بنگھ نه‌یێ گرتن و هه‌لوه‌ستا سیاسی نه ل گۆرا ڤێ پیڤانێ به، داخوازی و پێشنیار ژی واته‌یا خوه وندا دکن.
ژ بۆ کوردا گه‌ره‌کە پیڤان ژبۆ بوویه‌را و پێشهاتیێن سیاسی به‌رژه‌وه‌ندیێن کوردستانی بن. هه‌روه‌ها دڤێ ل سه‌ر خه‌ته‌ک نه‌ته‌وەیی پیڤانێن سیاسی بێنه دیارکرن.
ل پێشیا مه هلبژارتنێن هه‌رێمی هه‌نه. هلبژارتن ل کوردستانێ و ترکیا چێدبن. مخابن ڕاست- خه‌له‌ت ب گه‌له‌ک زانه‌بوون پرانیا ئالیێن سیاسی، کوردا د که‌سایه‌تا هدپێ ده ددن ناساندن. ژ خوه ئه‌ڤ یه‌ک ب سه‌رێ خوه پرسگرێکه‌ک مه‌زنه و دبه ئاسته‌نگ د ڕێیا ده‌ستخستنا مافێن ڕه‌وا یێن کوردان دا. هه‌تا دبه سه‌ده‌م کو کورد نکارن ل سه‌ر ڕێیه‌ک مه‌شروع داخوازیا مافێن خوه یێن نه‌ته‌وی بکن.
د ڤان هلبژارتنان ده هنده‌ک تفاقێن پارتیان تێنه کرن. تفاقا کو هدپ دخوازه ل گه‌ل ئالیێن دن یێن کورد پێکبینه نه تفاقا سیاسی یه. ته‌نێ هنده‌ک ئالی ژ بۆ ده‌ستخستنا کورسیه‌ک ددویان خوه ڕاده‌ستی هدپێ دکن. کی چ ناڤی لێ بکه بلا بکه لێ ئه‌و نه تفاقا کوردستانی یان یا کوردایه. ژ به‌ر کو چ داخوازیه‌ک ژ بۆ کوردا نینە.
ژ ئالیه‌ک دن، هنده‌ک پارتی و ئالیێن ژ ده‌رڤەیێ تفاقا هدپێ ل گۆرا خوه هه‌لوه‌سته‌ک دانینه و هه‌ولددن کو خوه ب ئاوایه‌کی بدن نیشاندان. ده‌ما مرۆڤ جڤین و چالاکیێن ڤان ئالیان دبینه ، د ئاڤاهیێن وان دا و ل جهێن چالاکیان لێ دكن، ئالا کوردستانێ تێ بلندکرن. ئه‌ڤ یه‌ک ب سه‌رێ خوه جوداھیەك مه‌زن تێخه ناڤبه‌را تفاقا هدپێ و هنده‌ک ئالیێن دن.
هدپ ل باژارێن ترکیه وه‌ک ستانبول، ئەزمیر، ئه‌نقه‌ره، مه‌رسین و ئه‌ده‌نێ دخوه‌یێ دێ ل گه‌ل (جهپ) و (ئی) پارتیێ هه‌ڤکاریه‌ک ڤه‌شارتی پێکبینه. یانی ئه‌ڤ هه‌ڤکاری نایێ ده‌کله‌ره کرن.
ژ خوه کوردێن د ناڤ ترکیه دا كو ڕێژه‌یا ده‌نگێن هدپێ بلند دکن ل باژارێن ترکیه دمینن. هدپ ده‌نگێن ل ستانبولێ دگره ل هه‌موو باژارێن کوردستانێ ناگره. ژ بۆ ڤێ ژی ل ڤان باژاران ده‌نگێن هدپێ ژ بۆ جهپێ د ڤان هلبژارتنان دا گه‌له‌ک گرنگن. تێ زانین کو د هلبژارتنێن پارله‌مه‌نتۆیێ دا، ژ بۆ هدپ به‌ندا هه‌یی ده‌رباس بکه جهپێ پشگرییا هدپێ کر و 2% ده‌نگ دان هدپێ.
نها ژی هنده‌ک باژارێن مه‌زنێن ترکیه، جهپ دێ ل چه‌ند ناڤچه‌یان که‌سێن هدپێ بکن به‌ربژێر و دێ هدپێ ژی پشگریا جهپێ بکه.
ده‌ما د ڤان هه‌ڤدیتن و هه‌ڤکاریا دا نرخێن کوردستانی و داخوازێن نه‌ته‌وی نه بنگھ به، چ بهایێ تفاق و بازاریا نامینه، ده‌وسا به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وی ، به‌رژه‌وه‌ندیێن که‌سایه‌تی ڕۆل دله‌یزه.
ئه‌گه‌ر تفاق ب ناڤێ کوردا پێك بێ پیڤانا یه‌که‌م جڤێ ئەو تفاق د بن سه‌مبۆله‌ک نه‌ته‌وی ده چێببه. ده‌ما ئه‌و سه‌مبۆل نەدیار بە، بلا که‌سه‌ک به‌حسا کوردستانیێ و کوردبوونێ نه‌که.
22.01.2019
دارا بیله‌ک
