گرێیا 34 سالا و بكوژێ پالمێ و كورد
پشتی دەرباسبوونا 34 سالان، رۆژا 2020.06.10 گرێیا لێكۆلینا كوشتنا سەرۆكوەزیرێ بەرێ یێ سوێد ئولۆف پالمێ ڤە بوو و د پرەسكۆنفەرەنسەكێ دا سەرۆكێ دۆزگەرێ گشتی یێ سوێدێ، كریستەر پێتر، راگەھاند كو بكوژێ پالمێ ستیگ ئێنگسترۆم كو ب “سكاندیامانێن” ناسكریە. ل گۆر دۆزگەرێ گشتی ئنگسترۆم بكوژێ راستەقینەیێ ئولۆف پالمێ یە.
ستیگ ئێنستگرۆم سالا 1934 ژدایك بوویە و د دەما بوویەرا كوشتنا ئولۆف پالمێ دا ، وی ل كۆمپانیا بیمەیا ب ناڤێ سكاندیا كار دكر و ئاڤاھیا كۆمپانیا وان چەند پێنگاڤەكان دووری جھێ بوویەرێ یە، ژ ئاڤاھیا وێ كۆمپانیایێ را دبێژن سكاندیان، ژ بەرھندێ بكوژێ پالمێ ب سكاندیامانێن ب ناڤ دكن.
بەری نھا ژی گەلەك جاران كۆمیتەیا لێكۆلینا تەرۆركرنا سەرۆكووەزیرێ بەرێ یێ سوێدێ ئولۆف پالمێ چەند جارەكان گازی ێپرسینێ كر بوو لێ ھینگێ تشتەك ل سەر ئاشكەرا نەبوو.
رۆژا 2020.06.10 سەرۆكێ دۆزگەرێ گشتیێ سوێدێ، ستیگ ئنستگرۆم ب فەرمی وەكە بكوژێ پالمێن راگەھاند، لی ستیگ ئنستگرۆم سالا 2000 وەفات كریە ژ بەرھندێ چ دۆز ل سەر ناھێن ڤەكرن و تێ چاڤەرێكرن كو دۆسیەیەكا 34 سالی كو مەزنترین دۆسیە و بوویەرە ل سوێدێ بھێت داخستن. ب ملیۆنان كرۆن ل ڤێ دۆسیەیێ ھاتینە خەرج كرن و ب ھەزاران كەس وەكە شاھد یان تاونبارا ژ ئالیێ كۆمیتەیا لێكۆلینێ ڤە ھاتنە بانگ رن.
نھا ئەڤ دۆسیە تێ داخستن، لێ بریارێ گەلەك ژ خەلكێ سوێدێ و ھندەك پارتیێن سوێدی خەیالشكەستی كرن و ھندەك سەرۆكپارتی داخواز دكن كو حكومەت جارەكا دن كۆمیتەیەكە نوو پێكبینە و بەردەوامیێ ب لێكۆلینان بدە.
یێمیێ ئۆكەسۆن سەرۆكێ پارتیا دەمۆكراتێن سوێدێ (سڤەریێ دەمۆكراتێرنە) داخوازێ ژ حكومەتێ دكە كو ل ھەمبەر داخستنا دۆسیەیا كوشتنا ئولۆف پالمێ ھەلوەست نیشان بدە: “ئەز دبێژم پێویستە لێكۆلینەك نوو دەست پێ بكە،. دڤێت حكومەت دەستپێشخەریێ بكە و ڤێ پرسێ ل پارلەمەنتۆیێ و دگەل پارتیێن دن گۆتوبێژ بكن.
پرسەك دن گەلەك گرنگ ھەیە كو دەما بەری 34 سالان سەرۆكوەزیرێ سوێدێ ئولۆف پالمێ ل ناوەندا باژارێ ستۆكھۆلمێ ھات كوشتن، یەكەسەر سێپۆ (دەزگەھا ئیستیخباراتا سوێدێ) و دۆزگەرێ گشتیێ كو ھینگێ (ھانس ھۆلمێر) بوو پارتیا كاركەرێن كوردستانێ (پەكەكە) ب تەرۆركرنا ئولۆف پلمێ تاوانبار كر و دگەل گەلەك ئەندامێن چالاكێن پەكەكێ دەست ب لێكۆلینان كرن. ل گۆر ھندەك چاڤكانیان لێكۆلین دگەل 58 كوردان كرن و 20 ژێ دستەسەر كرن لێ پشتی چ بەلەگە ل سەر دیار نەبوون ئازاد كرن.
چما پەكەكە ب كوشتنا پالمێ ھات تاوانبار كرن؟
دەما سەرۆكوەزیرێ سوێدێ پالمێ سالا 1986 ل باژارێ ستۆكھۆلمێ ھات تەرۆر كرن، د وان ھەیامادا پەكەكێ دو بەرپرسێن خوە ژ بەر كو ژ پەكەكێ جوداببوون ب ناڤێ ئه‌نڤار ئه‌تا و چه‌تین گۆنگور ل ستۆكھۆلم و باژارێ ئوپسالا كوشتبوون، ھەروەسا پەكەكە ژ گەلەك ھەلوەستێن پالمێ نەرازبوو، ژ بەر ھندێ دەما پالمێ ھات كوشتن یەكسەر سێپۆ و دۆزگەرێ گشتی پەكەكە ب كوشتنێ تاوانبار كرن و ڤێ یەكێ گەلەك باندۆرەكا خراب ل سەر سمعەت و ناڤدەنگیا كورادان ل سوێدێ كر.
پشتی ئاشكەرابوونا بكوژێ راستگەقین كورد چ بكن؟
نھا د ناڤ بەشەك ژ كوردێن سوێدێ دا تێ گۆتوبێژكرن كو كوردێن سوێدێ كامپانیەكێ پێكبینین و داخوازا قەربوونێ ژ دەولەتا سوێدێ بكن. لێ ل ڤر ژی ناكۆكی ھەیە. بەشەك دبێژە كورد ب كوشتنا پالمێ نەھاتنە تاوانبار كرن، یێن ھاتیینە تاوانبار كرن پەكەكە یە، بەشەك دن دبێژە تاوانباركرنا پەكەكێ ب كوشتنا پالمێ تەسیرەك نێگەتیڤ ل سەر ھەموو كوردان ل سوێدێ كر و دڤێ كورد داخوازا قەرەبوونێ بكن.
سەرۆكوەزیرێ سوێدێ ئولۆف پالمێ رۆژا 28 شواتێ سالا 1986ێ دەردوورێن دەمژمێر 11ێ شەڤێ ل جادەیا سڤێیاڤێگن ل ناوەندا باژارێ ستۆكھۆلمێ پایتەختا سوێدێ ھات كوشتن. پالمێ دگەل كابانیا خوە ژ سینەمایێ دھاتن بەر ب مالا خوە ڤە دچوون كەسەكی ژ گەلەك نێزیك ب دەمانجێ پالمێ دكوژە.
Nasrat Hacî
2020.06.11
