شنگال بەر ب كیڤە
نەواف میرۆ
ئێزدیان 72+2 فه‌رمان دیتنه هه‌موو فه‌رمان، هه‌ما بێژه ژ ناکۆکیێن هه‌رێمی، یێن ده‌وله‌تان و ب ئالیکاریا ئێزدیێن مسلمانبوویی پێک هاتنه. ئه‌م مه‌سه‌لێ دوور و درێژ نه‌بن، ئه‌م ئێ ڤه‌گه‌رن سه‌ر هه‌ردو فه‌رمان و کۆمکوژیێن داویێ.
شنگال ب په‌یمان و مادەیا 140ێ ل ده‌رڤه‌یی سینۆرێن کوردستانێ ما، لێ دا فاکتۆ د ده‌ستێ هێزێن کوردی دا ما. ته‌ڤی هێزا پێشمه‌رگه، هێزا فه‌رمی یا ب سه‌ر ئارتێشا ئیراقێ ڤه یه، لێ کارگوزاری و خلمه‌ت ژ شنگالێ و خه‌لکێن شنگالێ ڕا، وه‌که دهاته خوه‌ستن، نه‌هات کرن، .
ئێزدی د ناڤبه‌را خه‌لیل و جه‌لیل دا مان. ته‌ڤی د ناڤ سینۆر و به‌رپرسیاریا ئیراقێ دا بوو، لێ ده‌وله‌تا ئیراقێ ئه‌و ژ گوهێ خوه ئاڤێتبوون. مووسل پارازگه‌ها شنگالێ بوو، لێ بووبوو ڕێیا ترسێ و مرنێ ژ بۆ ئێزدیان. ب ده‌هان خۆرت و مێرێن ئێزدی ل مووسلێ و ل سه‌ر ڕێیا مووسلێ هاتن کوشتن. ئاجزیێن ئێزدیان هه‌بوون، لێ یێن ئێزدی گوهداری بکرانا نه‌بوون، هه‌ر که‌س و ئالی ب ئال و پارتی و که‌سێن نێزیکی پارتیا خوه هه‌بوون. ئێزدی کربوون و کرن هه‌زار پارچه و قه‌ت.
هه‌لبه‌ت ئێزدی ژی ل هه‌ر که‌سی و ئالی گوهداری دکن، ژ بلی یێن خوه. ئالیکاریا هه‌ر هێزێ دکن لێ یا یێن خوه، وه‌که تێ خوه‌ستن، ناکن. کۆمکوژیا گر عزێر پێک هات، ئه‌نجامێن لێپرسینێ هه‌تا نها ژی نه دیارن.
هاتنا داعشێ ئاشکهره بوو، و یێن پچه‌کی ژ دونیایێ فێم بکرانا، ددیتن دێ بێن شنگالێ. هه‌موو هێز، ئالی و پارتیێن کورد ته‌دبیر نه‌گرتن. ده‌وله‌تا ئیراقێ پارێزگه‌ها مووسلێ، بێ شەر، دیاری داعشێ کر. هه‌تا نها ژی لێپرسین نه‌هاتیه کرن و یه‌ک سه‌رباز نه‌هاتیه سزاکرن، ته‌ڤی هێزا پێشمه‌رگه ژی. ده‌وله‌تا ئیراقێ ژ سه‌رێ چیایێ شنگالێ خه‌لکێ شیعه ب باله‌فران هلگرتن، لێ ئێزدی و گوندێ کۆچۆ د ناڤ ده‌ستێ داعش یا هۆڤ دا هشتن.
ده‌وله‌تا ئیراقێ هه‌تا نها ژی ب ڕێیا حه‌شدا شهعبی، ل شنگالێ هه‌یه. حه‌شدا شهعبی ئاشکهره هێزه‌که كو ب سه‌ر ده‌وله‌تا ئیسلامی ئیرانێ ڤه یه. ئارمانجا ئیرانێ خویا یه که‌مبه‌را شیعه ساز بکه، ژ ته‌هرانێ هه‌تا ب شامێ و لبنانێ. دنیا ڤێ دزانه و ژ ئالیێ ده‌وله‌تا ئه‌مریکا و ده‌وله‌تێن ڕۆژاڤا ڤه تێ شۆپاندن.
هه‌بوونا حه‌شدا شهعبی، یان هێزا ئێزدیان یا هه‌ڤالبه‌ندێن حه‌شدی شهعبی، یان یا نێزیکی پەکەکێ، گه‌ر ببه جھێ بازارا ب ترکیێ ڕا، دێ فه‌رمانه‌کا دن بقه‌ومه. بلا ئه‌م خوه نه‌خاپینین.
سیاسه‌تا بێ به‌رژه‌وه‌ندی و ئالی نینه. هه‌روها شه‌رێ بێ ئالی و به‌رژه‌وه‌ندی ژی نینه. به‌رژه‌وه‌ندیێن ئێزدیان نه د شه‌ر دا یه، د لهه‌ڤکرنه‌کا ب دونیا لائیسیسته دا یه. نه د به‌رژه‌وه‌ندیا ب حه‌شدی شهعبی و ده‌وله‌تا ئیسلامی ئیرانێ ڕا یه. ب سه‌دان خۆرتێن ئێزدی ل له‌شکه‌ریێ و د ناڤ ئارتێشا ئیراقێ دا ب ده‌ستێ شیعا هاتنه کوشتن. به‌رێ ئێزدی ب ناڤێ یه‌زید کورێ معاوی ددان کوشتن، نها ژی دخوازن ئێزدی ژ حه‌سه‌ن و حوسێن بێنه کوشتن.
هه‌لبه‌ت ئه‌ز نه ل دژی هه‌ڤکاریا ب شیعه ڕا مه، نابه ئه‌م ل دژ بن ژی، لێ نه هه‌ڤکاریا ل سه‌ر سیاسه‌تا ئۆلی و تایفه‌یی. ئێزدی نه ئالیێ سوننه و شیعه نه. ژ به‌ر کو ئه‌و ئۆله‌کا جوودا نه. نابه ئێزدی خوه بکن ناڤ ناکۆکیێن شیعه و سوننه‌یان. ئه‌و ژ هه‌زار سالا و ڤر ڤه هه‌ڤ دکوژن و داویا کین و نه‌فره‌تا وان نه‌هاتیه و ناخوازن بینن ژی.
ئێزدی دڤێ دیسا نه‌بن قوربانێ بازارا شیعه و سوننەیان، هه‌روه‌ها نه یا ناکۆکیێن ئیرانێ و ئه‌ریکایێ. ئه‌گه‌ر بازارا ب ترکیێ ڕا، ل هه‌ڤ بێ کرن، دێ د ڕۆژه‌کێ دا له‌مپا که‌سک ژ بۆ ترکیێ ڤێخن. ژ خوه ئارمانجا ترکیێ هه‌یه سینۆرێن میساقی میڵی، کو هه‌تا ب مووسلێ دگره ناڤ خوه.
ترکیه ترکمه‌نان ل مووسلێ و که‌رکووکێ ب ڕێک و پێک دکه. ب ڤه‌کرنا سینۆران ده‌وله‌تێن ئه‌ورۆپایێ ته‌هدید دکه. وان، ناکۆکیێن ڕووسیا و ئەمریکایێ ژ ڕۆژا ڕۆژ دا، ژ بۆ خوه بکار ئاننه و پێک تینن. که‌تنا ترکیێ هه‌به، ده‌رکه‌تنا وێ قه‌ت نه دیاره.
ئێزیدی دڤێ کومێ خوه بدن به‌ر خوه و ژ خوه ڕا ل ڕێیا ئاقل و چاره‌سه‌ریێ بگه‌رن.
