هلبژارتن و هەلوەست و هەڤپەیمانیێن کوردان
گۆتوبێژێن ل سەر مژارا هلبژارتنا ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ باندۆرا خوه ل سەر هه‌لوه‌ستا ئالیێن سیاسی دکه. ل ترکیێ ڕۆژانه هه‌لوه‌ستا ئالیێن سیاسی د کەنالێن ته‌له‌ڤزیۆنان دا دهێتە مناقه‌شه‌کرن و هه‌ر ئالیه‌ک ژ بۆ خوە پرۆپاگەندا دکە و لێدخەبتە کو ئەندامێن خوە ل پەرلەمەنتۆیێ زێدە بکە و جهێ پێ خوە مۆکم بکە.
ژ ئالیێ پارتیێن کوردان ڤه ڕه‌وش جودایه، هه‌تا مرۆڤ دکاره بێژه کو زه‌لالبوونا د هه‌لوه‌ستێن پارتیێن ترکان دا هه‌یی د ناڤا پارتیێن کوران دا ئەو زەلابوونا هەلوەستان نینە. هنده‌ک ئالیێن کوردا بێ بریارن و د هه‌لوه‌ستا وان دا ئیستقرار نینە. ئانکو ئەڤرۆ هەلوەستەکی نیشان ددن و مرۆڤ نزانه کا سبه‌هی یان ژی د پاشه‌رۆژێ دا هه‌لوه‌ستا وان دێ چبه.
ل باکورێ کوردستانێ هەدەپە ل گۆر خوه “تفاقا کوردستانی“ چێکریه. د ڤێ تفاقێ دا پرانی ئەو پارتی و ئالیێن گرێدایی سیاسەتا پەکەکی نە هەنە. پارتی و ته‌ڤگه‌رێن د ناڤا ڤێ پلاتفۆرمێ دا جهدگرن ئه‌ڤن: ته‌ڤگه‌را ئیسلامی (ئازادی)، پارتیا ده‌مۆکراتا هه‌رێما (دبپ)، کۆمه‌له‌یا شۆره‌شگه‌ر و ده‌مۆکراتیک (ددکد)، پارتیا ده‌مۆکراتیک ئا گه‌لان (هەدەپە)، پارتیا ئینسان و ئازادییێ (پا)، پارتیا کۆمنستا کوردستانێ (ککپ)، پلاتفۆرما ده‌مۆکراتا کوردستانێ (پەدەکە) و پارتیا ده‌مۆکراتا کوردستانا ترکیێ (پەدەکە-ت)
لێ ژ ئالیه‌ک دن ڤه، ئه‌ڤه ده‌مه‌که پێنج پارتی و ته‌ڤگه‌رێن کورد ب هه‌ڤرا د هنده‌ک مه‌سه‌له‌یان دا هه‌لوه‌ستێن هه‌ڤبه‌ش نیشان ددن و ب هه‌ڤرا داخوویانیان به‌لاڤ دکن. (پارتیا سۆسیالیست ئا کوردستانێ (پەسەکە)، ته‌ڤگه‌را ده‌مۆکراتیک ئا کوردستانێ (تدک-ته‌ڤگه‌ر)، پارتییا ئازادییا کوردستانێ (پاک)، پارتیا ده‌مۆکراتا کوردستانێ -باکور (پەدەکە-باکور) و پێلکورد.
لێ هێشتا ڤان ئالیێن سیاسی د ناڤا خوه دا د ده‌ربارێ هلبژارتنان دا چو هه‌لوه‌ست ئاشکه‌ره نه‌کرنه. وەک تێ زانین کو، به‌رپرسێن هنده‌ک ژ ڤان پارتیان ل زیندانا ئه‌درنه سه‌ردانا سه‌لا‌‌‌حەدین ده‌مرتاش کرنه و ئه‌ڤ هه‌لوه‌ست هه‌ر چقاس د ناڤا پارتیا وان دا (پەدەکە-باکور) ببه سه‌ده‌مێ ناکۆکیان و نه ڕازیبوونان ژی، لێ وه‌ک کو نێزکبوونه‌ک ژ هەدەپێ ڕا هاته نرخاندن.
پرسیارا گرنگ ئه‌ڤە: ئەگەر ده‌ما هلبژارتنان هات دیار کرن و ئەو پلاتفۆرما هەدەپێ چێکری و سەرۆکاتیا وێدکە ژ بۆنا چێکرنا هەڤپەیمانیەک هەڤبەش یان ژی بەرفرەهکرنا “پلاتفۆرما کوردستانی“ پێشنیار و داخوازێ ژ ڤان پارتیان بکە، هینگێ دێ هه‌لوه‌ستا وان پارتیان چبه؟ گه‌لۆ دێ ئەو پارتی ل گه‌ل هەدەپێ بجڤن و پره‌نسیبێن خوه بدن پێش و هه‌ول بدن هەدەپێ و “پلاتفۆرما کوردستانی“ به‌ر ب خه‌ته‌ک نه‌ته‌وی ڤه بینن، یان ژی دێ بازارا پەرله‌مه‌نته‌را ل گه‌ل هەدەپێ بکن؟ لێ وەکە دیار دێ هنده‌ک ئالی د ڤێ ده‌ربارێ دا بازارا پەرله‌مه‌نته‌ران ل گه‌ل هەدەپێ بکن .
ژ ئالیه‌ک دن ڤه ژ ده‌رڤەیی ڤان پێنج پارتیێن کو ب هه‌ڤره د هنده‌ک پرسان دا ته‌ڤدگه‌رن، ۳ ئالیێن دن هه‌نه. هاک – پار، پارتیا ده‌مۆکراتا کورد (پدک) و هوداپار. گه‌لۆ دێ هه‌لوه‌ستا ڤان د هلبژارتنان دا چبه؟ پرسه‌ک دن: گه‌لۆ دێ هەدەپە پێشنیارا کو ئه‌ڤ پارتی ژی ته‌ڤلی پالاتفۆرما هەدەپێ ببن ژ وان ڕا ببه یان نا؟ تشتا کو تێ زانین هەدەپە پێشنیاره‌ک ب ڤی ئاوایی ژ هوداپارێ ڕا نابه. لێ ممکنه ژ هاک – پار و پدکێ ڕا ببه. هه‌تا نها هه‌لوه‌ستا هاک-پارێ د ده‌ربارێ هەدەپێ دا زه‌لاله و ئه‌و ل گۆرا داخوویانیێن خوه چو بازاری ب هەدەپێ ڕا ناکە. ژ ئالیه‌ک دن ڤه هه‌تا پێشنیاره‌کێ ژ پدکێ را نه‌بن هه‌لوه‌ستا واب ناهێتە زانین. لێ هەدەپە ب چو ئاوایی پێشنیارا ژ هوداپارێ ڕا نابه.
هنده‌ک پارتیێن دن یێن کوردان ل هەمبه‌ر هوداپارێ خوه‌دی هه‌لوه‌ستن. هوداپار پارتیه‌که کو ل کوردستانێ خوه‌دی هێزه‌ک به‌ربچاڤه. ئه‌و ژی د ده‌ربارێ پرسا کورد دا خوه‌دی هه‌لوه‌ستن و دیتنێن خوه ب زه‌لالی ددن دیار کرن. ئانکو هوداپار ژ که‌ماسی ب کاسی هەدەپێ پرسا کورد دپارێزه. ئه‌گه‌ر موحاسه‌با هنده‌ک بوویه‌رێن که‌ڤن ل گه‌ل هوداپارێ بهێتە کرن، دڤێ ژ به‌ری هه‌مییێ ئه‌و موحاسه‌به ل گه‌ل پەکەکێ/هەدەپێ ژی بێ کرن. لێ تو د ده‌ربارێ سیاسه‌تا پەکەکێ/هەدەپێ دا بێ ده‌نگ بمینی و هوداپارێ ژ بۆ هنده‌ک تشتان تاوانبار بکی د سیاسه‌تێ دا ئه‌ڤ نه دورستیه.
هوداپار پارتیه‌ک “ئیسلامی کورده“ هەدەپە هه‌ر چقاس خوه وه‌ک پارتیه‌ک ترکیێ ب ناڤدکه ژی لێ هندەک ژ ده‌رودۆرا وێ ب ئسرار هەدەپێ وه‌ک پارتیه‌ک چه‌پێ کورد ددن ناساندن. هەدەپە ل گه‌ل چه‌پێن مارژینالێن ترک کۆئالسیۆنه‌ک ئاڤا کریه و هوداپار ژی پتر ل گه‌ل ته‌ڤگه‌رێن ئیسلامی دده و دستینه. ئه‌ڤ یه‌ک گه‌له‌ک ئاسایی یه. لێ به‌لێ یا نه دیار ئه‌وه کو، پارتیێن خوه ب کوردستانی ناڤ دکن به‌رێ وان ل کوویه؟
هه‌ر پارتیه‌ک خوه‌دی ئیدیۆلۆژیا خوه یه. بێ گومان هوداپار ژی خوه‌دیێ ئیدیۆلۆژیه‌کێ یه و هه‌ر ده‌می مرۆڤ دکاره ڕه‌خنه بکه. لێ ئه‌ڤ یه‌ک نه ئاسته‌نگه کو ل گه‌ل هوداپارێ هه‌ڤکاری نه‌یێن کرن. یانی هه‌ر پلاتفۆرمه‌ک کوردستانی بێ ئاڤاکرن، گه‌ره‌ک پێشنیار ژ هوداپارێ ڕا ژی هەرە و ئه‌و ژی هه‌لوه‌ستا خوه بدن دیار کەن.
دێ ده‌ما هلبژارتنان دا گه‌له‌ک تشت و تایبه‌تی هه‌لوه‌ستا هه‌موو ئالیان زه‌لال دبه. لێ وەکە دبێژن کو، “شه‌ڤا تاری ژ ئێڤاری دیارە“
٢٠٢٢/٢/٩
نێرین/شرۆڤه
ن. فرات
