پارتییێن ترک و هەدەپە
وه‌ک تێ زانین به‌ری چه‌نده‌کێ ل سه‌ر ڤه‌خواندنا سه‌رۆکێ جەهەپێ کلچدارۆگلو ٦ پارتیێن ترک ل سه‌ر مێزەکا گرۆڤه‌ر جڤیان. د جڤینێ دا هەر یەک ژ سه‌رۆکێ جەهەپێ که‌مال کلچدارۆگلو، سه‌رۆکا ئی پارتیێ مه‌رال ئاکشه‌نه‌ر، سه‌رۆکێ پارتیا ده‌مۆکرات گولته‌کن ئویسال، سه‌رۆکێ پارتیا ده‌ڤا عەلی باباجان و سه‌رۆکێ پارتیا پاشه‌رۆژێ ئەحمەد داڤوتۆگلو ئاماده بوون. د ڕایا گشتی دا و تایبه‌تی ده‌ردۆرێن سیاسی گەلەک بەحسا ناڤەرۆکا ڤێ جڤینێ نەکرن، لێ ژ ناڤەرۆکێ زێدەتر بەحسا وێ یەکێ کرن کا چما هەدەپە د ڤێ جڤینێ دا نەئامادەبوو.
گه‌له‌ک ئالیێن ترکی نه‌ئاماده‌بوونا هەدەپێ وه‌ک نه‌ئاماده‌بوونا کوردان نرخاندن و د ڤێ ده‌ربارێ دا ڕه‌خنه کرن. مرۆڤ د ڤێ هه‌لوه‌ستا هێزێن سیاسی یێن ترکی تێدگەهه، لێ هنده‌ک کوردان ژی هه‌مان تشت ئانین ڕۆژه‌ڤێ کو نەئامادەبوونا هدەپێ وەکە نەئامادەبوونا کوردان دا زانین.
بابه‌ته‌ک هه‌یه کو، پێوسته تایبه‌تی ئالیێن سیاسی یێن کورد ڤێ یه‌کێ ب زه‌لالی ئاشکه‌ره بکن: گه‌لۆ هەدەپە ب ته‌نێ نوونه‌رتیا کوردا دکه؟ یان ژی پرسیارەک هێشتا ڤەکریتر: گه‌لۆ هەدەپە نوونه‌رتیا کوردا دکه؟ ئه‌گه‌ر ئالیه‌ک بێژه به‌لێ هەدەپە نوونه‌رتیا کوردا دکه، پێدڤیە ئه‌و ئالی د جهدا خوه هلوەشینە و بکەڤە د ناڤا ڕه‌فێن هەدەپێ دا و ل وێرێ سیاسه‌تێ بکه. ژ خوە ئه‌گه‌ر هەدەپە نوونه‌رتیا کوردا ناکه، دڤێ ئالیێن سیاسی یێن دن هەلوێستا خوە زه‌لال بکن.
هەدەپە پارتیه‌که کو، ل سه‌ر داخوازا ئۆجەلان و ده‌وله‌تا ترک هاتیه دامه‌زراندن. د ده‌ما “پێڤاژۆیا چاره‌سه‌ریێ” دا، هەدەپە ل ئیمرالیێ ب بریارا ئەبدولا ئۆجەلان و سه‌رۆکێ میتێ هاتیه دامه‌زراندن. د هه‌مان ده‌مێ دا وه‌زیرێ ده‌وله‌تێ کو ژ ئالیێ حوکومه‌تێ ڤه کۆئوردیناتۆرێ “پێڤاژۆیا چاره‌سه‌ریێ” بوو، به‌شیر ئاتالای ل سه‌ر ئه‌کرانا تەرەتە تیڤی گه‌له‌ک ڤه‌کری گۆت کو، هەدەپە ژ بۆ ڤێ پێڤاژۆیێ ب بریارا ئۆجەلان و ده‌زگه‌هێ ده‌وله‌تێ هاتیه دامه‌زراندن. ڕۆژه‌کێ ژ ڕۆژان که‌سه‌کی ژ هەدەپێ ل هەمبه‌ر ڤێ داخوویانیێ ده‌نگ نه‌کریە و هەتا نها بەرپرسێن هەدەپێ بەرسڤا بەشیر ئاتالای نەدایە . ئه‌ڤ یه‌ک ڕاستیه‌ک بوو کو، هه‌رکه‌سه‌ک دزانه. لێ سیاسەتمەدارێن مە و پارتیێن مە ل باکور ژ بەر هندەک بەرژەوەندیێن خوە یێن شەخسی خوە بێدەنگ کریە و ڤێ مژارێ گۆتوبێژ ناکن و خوە ب هندەک مژارێن دن ڤە مژوول دکن.
ژ ئالیه‌ک دن ڤه، هەدەپە ب خوه دبێژه کو ئه‌و نه پارتیه‌ک کوردیه و ئه‌و پارتیه‌کا ترکی یه. هەدەپە پێکهاتیەکا چه‌پێن ترک و هنده‌ک ئیسلامیانه. ئه‌گه‌ر د ناڤا هەدەپێ دا هنده‌ک ناڤ باش بێنه نرخاندن ڕاستیا هەدەپێ ژی ده‌ردکه‌ڤه هۆلێ وەک میناک: سه‌زا ته‌مه‌ڵ، فیگه‌ن یوکسه‌کداگ، ئه‌رتوگرول کورکچو، هودا کایا، ئایهان بلگه‌ن و گه‌له‌ک ناڤێن دن مرۆڤ دکاره ب ڕێز بکه.
ڤێجا نه هه‌وجه‌یه کو ناسنامەیا هەدەپێ بێ گۆتوبێژ کرن. ئەگەر نە ژ قه‌ندیل به هەدەپە د هلبژارتنان دا ژ ١% ده‌نگان ناگره. باشه ده‌ما ئه‌ڤ ڕاستی هه‌موو دهێنە زانین ب چ ئارمانجێ ددن خوویاکرن کو، کورد ب که‌سایه‌تا سیاسی یا هەدەپێ دا دهێنە ته‌مسیلکرن؟
ل باکورێ کوردستانێ گه‌له‌ک پارتیێن کورد هه‌نه، هه‌رکه‌سه‌ک ل گۆرا خوە خوه‌دی به‌رنامه‌یه‌ک سیاسی یه و هه‌موو ژی خوه وه‌ک پارتیێن کورد ددن ناساندن و ل گۆرا خوه ئیدیعا دکن کو ئەو سیاسه‌ته‌ک کوردستانی بڕێڤه دبن. لێ که‌سه‌ک به‌هسا وان پارتی یێن کوردستانی ناکه و ب ته‌نێ هەدەپێ ددن پێش. ترکا ب ده‌هان سالان و گه‌له‌ک ب زانه‌بوون کورد هه‌موو د که‌سایه‌تا پەکەکێ دا دان ناساندن و پەکەکە ژی ل جیهانێ وه‌ک ڕێخستنه‌ک ته‌رۆریست دانه ناساندن. دژمناتیا هه‌ری مه‌زن یا کوردان ئه‌ڤە بخوه یه. هه‌تا کو ل باکور و پارچەیێن دن یێن کوردستانێ ئه‌ڤ یه‌ک ب زه‌لالی نەهێتە دتین و ب ئاشکه‌ره نەهێتە گۆتوبێژ کرن، هه‌تا کورد د ڤێ مژارێ دا نه زه‌لال بن پێشییا خوه ژی نابینن.
ئه‌گه‌ر هندەک ئالیێن ترکی د وارێ دۆزا کوردی دا بخوازن هندەک گاڤان باڤێژن ژی، دڤێت ل گه‌ل پارتیێن کورد ،پارتیێن کو خوه ئاشکه‌ره وه‌ک پارتیێن کورد ب ناڤ دکن دانوستاندنان بکن.
ل باکورێ کوردستانێ دڤێت هه‌گه‌مۆنیا هەدەپێ ب ئاویه‌کی بهێتە شکێناندن دا کو کورد بکاربن خوه بدن فام کرن و به‌هسا پرسگرێکا کورد بکن و داخوازیێن خوه یێن نه‌ته‌وی بدن پێش. ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ پارتیێن کو خوه کورد و کوردستانی ددن ناساندن هه‌موو ئاشکەرانە و ب فەرمی چلاکیێن خوە یێن سیاسی دکن، چو حێجەتا کو ب ڤان ئالیان ڕا دانووستاندن نەهێن کرن نه‌مایه.
چه‌وا کو سیاسه‌تا پەکەکێ یا گرێدایی ده‌وله‌تێ ڕێ نه‌دا کو ته‌ڤگه‌را کوردستانی ل باکور ب هێز ببه و هه‌ر ده‌می بوون ئاسته‌نگا هه‌ری مه‌زن و سه‌ره‌کی، د قادا ئاشکەرا ژی دا هەدەپە هەر هه‌مان تشتی دکه.
ئالیێن کو خوه کوردستانی ددن ناساندن، پێدڤیە ڕاستیا هه‌یە ببینن و د بن بانه‌کێ کوردستانی دا هه‌ڤکاریه‌کێ یان ژی پلاتفۆرمه‌کێ، نه ب ته‌نێ ناڤ ، لێ ب ناڤه‌رۆک ژی کوردستانی ئاڤا بکن.
٢٠٢٢.٢.٢٢
ن. فرات
نێرین/شرۆڤه
