د پرسا کورد دا پیڤانا ترکا “ئیدیۆلۆژیا فه‌رمی” یه، لێ یا کوردان؟
دارا بیله‌ک
ل ترکیێ د ناڤبه‌را ئالیێن سیاسی یێن ترک دا، گه‌له‌ک جارا پرسا کورد دهێتە گۆتوبێژ کرن. ئالیێن ترک چو جارا ناخوازن راستیا پرسا کورد ببینن و ل گۆرا وێ ژی سیاسه‌تا خوه د ڤێ ده‌ربارێ دا زه‌لال ناکن، یانی یا د دلێ خوه دا هه‌ر ده‌می نابێژن. ژ به‌ر کو هه‌تا وه‌ک ڤێ گاڤێ چو پارتیێن سیاسی ل ترکیێ د ده‌ربارێ پرسا کورد دا نه‌کارینه ژ ئیدیۆلۆژیا ده‌وله‌تێ یا فه‌رمی ده‌رباس ببن و ب ئاوایه‌کی هه‌ڤده‌م و راسته‌قێنی ڤێ پرسێ بنرخینن و دیتنا خوه ب زەلالی و ڤەکری ل سەر پرسا کورد بێژن.
ل ترکیێ رێخستن، پارتی و ئالیێن ترک د ده‌ربارێ پرسا کورد دا خوه‌دی پیڤانه‌کێ نه کو ئه‌و ژی ئیدیۆلۆژیا فه‌رمیه. یانی “یه‌ک ده‌وله‌ت، یه‌ک مله‌ت، یه‌ک ئالا و نشتمان نایێ ڤه‌قه‌تاندن و پارچه نابه.” ئەڤە پیڤانا وانە. پشتی ڤێ پیڤانێ تو چه‌وا پرسا کورد گۆتوبێژ بکی بکه نه گه‌له‌ک کێشه‌یه‌ک مه‌زنه. ژ خوه پشتی ڤێ پیڤانێ تشته‌ک کو مرۆڤ گۆتوبێژ بکه ژی نامینه، لێ ته‌نێ مژوولاهیه‌ک په‌یدا دبه و گه‌له‌ک ئالی ژی خوه ب پێ مژوول دکن.
د ڤێ ده‌ربارێ دا پرانیا جاران هنده‌ک ئالیێن کورد ژی، ژ خوه را دکن هه‌ڤالبه‌ند و پرسا کورد شرۆڤه دکن و ل گۆرا خوه به‌هسا هنده‌ک چاره‌سه‌ریا دکن. پرانیا جاران ده‌وله‌ت، هنده‌ک ئالیێن کورد وه‌ک سیاسه‌تا ده‌وله‌تێ دئافرینن و ئه‌و ئالی ژی گه‌له‌ک مخابن زرنا ئیدیۆلۆژیا فه‌رمی یا ده‌وله‌تێ لێدخن.
پێدڤیە کورد ڤێجا ڤه‌کری ل هەمبه‌ر ڤێ پیڤانێ خوه‌دی هه‌لوه‌ست بن و بکارن راستیا پرسا خوه تێبگەهن و ل گۆرا وێ ژی ته‌ڤبگه‌رن. ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ ژ بۆ کوردا پرسا هه‌ری مه‌زن و سه‌ره‌که ئه‌ڤه.
پرسا کورد پرسه‌ک نه‌ته‌وییه، پرسا ئاخێیه، پرسا زمانه، پرسا ئالێ یه، کورت کورمانجی پرسا ده‌وله‌تبوونێ یه. ئه‌ڤ سیاسه‌تا خه‌تا نه‌ته‌ویه و پیڤانا کورداتیێ یه. ده‌ما مرۆڤ ڤان مافان نه‌بینه و رابە به‌حسا چاره‌سه‌ریێن رۆژانه و بده‌ستچێکری بکه، ئەو ته‌نێ دکه‌ڤه د خزمه‌تا ونداکرنا راستیا پرسا کورد دا.
ده‌ما تو بێژی: ترکیێ وه‌لاتێ مه یێ هه‌ڤبه‌شه، گه‌لۆ کوردستان کووڤه دچه؟ ده‌ما تو بێژی ترکیە جومهوریەت ده‌وله‌تا مه یا هه‌ڤبه‌شه، گه‌لۆ ده‌وله‌تبوونا کوردا تێ چ واته‌یێ؟ ده‌ما تو بێژی ئه‌م دێ ل ترکیێ ده‌مۆکراسیێ ل سه‌ر هیمێن جومهوریه‌تێ ئاڤا بکن، گه‌لۆ ئەڤ نایێ وێ واته‌یێ کو تو ژ خوه‌دیێ مه‌سه‌لێ پتر ل که‌مالیزمێ خوه‌دی ده‌ردکه‌ڤی؟ یانی ژ مه‌لک مه‌لکتری؟ ئه‌و جومهوریه‌تا کو هیمێن خوه ل سه‌ر ئینکار و ژناڤبرنا کوردا ئاڤاکری ژ بۆ کوردان تشته‌ک ل سه‌ر ناهێتە ئاڤاکرن.
پیڤانا ته‌ڤگه‌را کورد، خه‌تا نه‌ته‌وییه. که‌ڤیێن ڤێ پیڤانێ نینن، تو نکاری د نیڤا رێ دا بسه‌کنی، ژ بۆ زه‌لالکرنا دیتن رامان و داخوازیێن خوه دڤێ تو ل ئالیه‌کی بسه‌کنی. ئه‌ڤ سه‌کنا ته رێیا ته دیار دکه.
ممکنه گه‌له‌ک که‌س بێژن کو، دنیا نه ئه‌و دنیایه، دڤێ کورد قیما خوه ل هنده‌ک تشتا بینن و ئه‌گه‌ر ده‌مۆکراسی ئاڤاببه پرسا کورد ژی چاره‌سه‌ر دبه. چو مله‌ت وه‌ک کوردا نه برسیێ ده‌مۆکراسیێنه. وه‌لێ برسینه کو، ده‌ما ل وه‌لاته‌ک دن ژی به‌هسا ده‌مۆکراسیێ تێ کرن کورد ب که‌یفن و پشگریێ دکن. ژ خوه ئه‌ڤه ب دەهان سالانە ئه‌م ده‌مۆکراسیا مله‌تێن دن گۆتوبێژ دکن.
ل ڤێ ده‌رێ تشته‌ک هه‌یه، دڤێ ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ کورد تێبگەهن و هه‌ول بدن ترکان ژی تێبگهینن کو، هه‌تا پرسا کورد چاره‌سه‌ر نه‌به چو ده‌مۆکراسی نایێ ترکیێ. ژ بۆ ترک ژی ده‌مۆکراسیێ بژین دڤێ پرسا کورد چاره‌سه‌ر ببه.
گه‌له‌ک جارا مرۆڤ هنده‌ک ئالیێن کورد یان ژی یێن ل سه‌ر ناڤێ کوردا سیاسه‌تا خوه رێڤه‌دبن ره‌خنه دکه. لێ ئه‌گه‌ر ئه‌م ژ بۆ خوه پیڤانه‌کی ده‌ینن و ل سه‌ر خه‌ته‌ک نه‌ته‌وی پرسا مله‌تێ خوه بپارێزن و ڤێ خه‌تێ بکن پیڤان، گه‌له‌ک تشت ژ به‌ری هه‌میێ د مه‌ژیێ مه دا زه‌لال دبن. یانی ئه‌م ل خوه خوه‌دی ده‌رکه‌ڤن و رێیا پێویست وه‌ک رێیا چاره‌سه‌ریێ ژ بۆ مله‌تێ خوه بدن دیار کرن. وه‌ک دن مرۆڤ ل دهۆلا ڤاله دده.
چه‌وا ئالیێن ترک د پرسا کورد دا ئیدیۆلۆژیا ده‌وله‌تێ یا فه‌رمی ژ خوه را دکن پیڤان، دڤێ کورد ژی خه‌تا نه‌ته‌وی و کوردستانی ژ خوه را بکن پیڤان.
٢٠٢٢/٧/١٣
