چ بەرژەوەندیا کوردان د هەڤپەیمانا ب جەهەپی را هەیە
ل باکورێ کوردستانێ دهما بهحسا پرسگرێکێن جڤاتێ تێ کرن و رهوشا سیاسی تێ نرخاندن ، پرانیا جاران پرسگرێکێن جڤاکی یێن رۆژانه، رهوشا دارایی یا ههیی و گهلهک جارا داخوویانی و ههلوهستێن رۆژانە یێن ئالیێن سیاسی دهردکهڤن پێش. بێ گومان دهما مرۆڤ د جڤاکی دا دژیت بڤێ نهڤێ پرسگرێکێن ژیانا رۆژانه گهلهک واران دا دهردکهڤن پێش. ل ڤێ دهرێ یا بالکێش ئهوه کو، پرسا کوردان وهک پرسگرێکهک نهتهوی د نرخاندنێن رۆژانه دا دهرناکهڤه پێش.
گهلهک جارا ئاخاڤتن یان ژی داخوویانیا سهرۆکێ/ا پارتیهکێ د دهربارێ “دهمۆکراس“یێ یان ژی عهدالهتێ دا ژ ئالیێ پرانیا جڤاتێ ڤه، تایبهتی ژ ئالیێ سیاسهتمهداران ڤه وهک پێشکهتنهکێ یان ژی گاڤهک ئهرێنی تێ دیتن و ل گۆرا وێ ژی ههلوهست تێنه نیشاندان.
ب باوەریا من ئهڤ یهک ژ قهلسیا هزرێن نهتهوی د ناڤا کوردێن باکور دا دهردکهڤه پێش. ژ بۆ ڤێ یهکێ پێدڤیە ئالی و پارتیێن سیاسی، یێن خوه کوردستانی دبینن، ل سهر ڤێ مژارێ سهرێ خوه بێشینن. ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ، ب دههێن سالانە کورد ب گۆتنێن وهک “دهمۆکراسی““عهدالهت“ “وهکههڤی“ و “ براتیا گهلان “هاتنه و دهێنە خاپاندن. پرسا سەرەکە ئهوه کو، ههتا پرسگرێکا کوردان ل باکورێ کوردستانێ ل سهر بنگههێ مافێن رهوا یێن ملهتێ کورد نهیێ چارهسهرکرن، ههموو گۆتنێن ،وهکههڤییێ، عهدالهتێ و براتیا گهلان ژ بۆ کوردا بێ واتهنه و ناڤهرۆکا وان ڤالهیه.
گهلهک جاران د ناڤ سیاسهتمهدارێن کوردان دا دهما بهحسا کهسایهتهک سیاسی یێ ترک تێ کرن، دبێژن: فلان کهس دهمۆکراتە. لێ کهسهک بهحسا پیڤانا دهمۆکراتبوونێ ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ ناکه.
ل ترکیێ سیاسهتمهدارهک، چ بێژه بلا بێژه، گۆتنێن ل گوهێ مه خوهشتێنه بلا ههتا ئێڤارێ بێژه ئهگهر د پرسا کورد دا نه خوهدی ههلوهست به چو جودابوونا وی ژ بۆ کوردا ژ کهسایهتهک کو ئهم وهک نژادپهرهست ب ناڤ دکن نینە. ژ بهر کو، ل با مه گهرهک پیڤان پرسگرێکا کورد به و دیتنێن کهسایهتێن سیاسی ل گۆرا ڤێ بێ نرخاندن.
ژ ئالیهک دن پرسا کوردی ل ترکیێ و باکورێ کوردستانێ نه تهنێ گۆتنێن پۆپوولست و دهمۆکراسی، وهکههڤی، ئاشتی و براتیا گەلانە کو ئهو بهحس دکن. پرسا کوردی پرسهک نهتهوییه. گهرهک خهتا کو ناڤبهرا مه و رهوشهنبیرێن ترکان دا ههبه ئهڤ به. ئهڤ خهت گهلهک زیزه و نایێ دیتن. بهلکی ژی نهدیتنا ڤێ زیزییێ شاشتیا مه یا ههری مهزنه.
بهرژهوهندیێن کهسایهتی سیاسهت لهوتاندیه. لێ بهحسا ڤێ نایێ کرن. بهرێ خوه بدەنێ دهما هلبژارتنان دا رۆژانه خهلکهک ژ پارتیهکی ئیستفا دکه و بهرێ خوه دده پارتیهک دن. ههروهها دهما دهنگێ خوه دده ئالیهک سیاسی بهرژهوهندیێن خوه یێن کهسایهتی وهک پیڤان دگره. ئهڤ یهک وهک تشتهکی نۆرمال تێ دیتن.
دهما هندهک ئالی ل سهر ناڤێ کاشۆ کوردستانێ تفاقا دکن، کورسیێن پارلهمهنتۆیێ دحهسبینن یان ژی د هلبژارتنێن ههرێمی دا چهند شهرهداری و ئهندامهتیا مهجلسێن شهرهداریان بازار دکن. ژ بۆ ڤێ ههمیێ، گهرهک کوردستانیبوون پیڤان به. ههتا ئهڤ یهک نهبه پیڤان ههرکهسهک خهلهتیان دکه.
ههتا وهک ڤێ گاڤێ، مخابن، ئالیێن کورد یان ژی یێن ل سهر ناڤێ کوردان سیاسهتێ دکن، دهوسا کوردبوون یان ژی دیتنا پارتیان ژ بۆ کوردان وهک پیڤان ببینن، ئیدیۆلۆژیا کو خوه نێزک دبینن وهک پیڤان دبینن و ل گۆرا وێ ژی دبن خوهدی ههلوهست.
پارتیا دهمێ ڤهکری سیاسهتا ئهنتهگرهکرنا کوردان ب ترکان ڤه، سیاسهتا ئهنتهگراسیۆنا کوردستانێ ب ترکیێ ڤه دمەشینە. ئهڤ د ههموو دهمان دا وهلێ بوویه. یانی چو فهرقهک مهزن ناڤبهرا دهم پارتیێ و پارتیهکا چهپێن ترکان دا نینە. دهم پارتی و پارتیێن کو دهم بهردهواما وانه، ئهڤه ب دههان سالانه ب دهڤێ خوه دبێژن کو، ئهو نه پارتیهکا کوردستانی یان ژی پارتیا کوردانه. د هلبژارتنێن گشتی و ههرێمی دا بێ قهیدو و مهرج پشتگریا جەهەپێ کرن. د ڤێ ههلوهستا خوه دا پرسا کوردا وهک بنگهه نهگرتن و ژ خوه بهحسێ وێ ژی نهکرن. تهنێ دژبهرییا ئاک پارتیێ وهک پیڤان ژ خوه را گرتن و بهرێ دهنگدهرێن خوه دان جەهەپێ.
باشه کهسهکی نهگۆت کو، چ بهرژهوهندیا کوردان د ڤێ ههلوهستێ دا ههیه؟ ئهڤ یهک ژ خوه گهلهکی نههات گۆتوبێژ کرن ژی.
ژ بۆ ڤێ و گهلهک سهدهمێن دن، ههتا ئهم بهرژهوهندیێن نهتهوی، کوردستانی ئهساس نهگرن و تهڤنهگهرن ئهم نکارن پێشیا خوه د سیاسهتا ههیی دا ببینن. ههر پێنگاڤەکا کو ئهم نه ژ بۆ ڤان بهرژهوهندیان باڤێژن د سیاسهتێ دا دکهڤه د خزمهتا ئالیێن کو پرسا مه ژی ژ خوه را دکن مەلزهمهیهک سیاسهتا خوه یا نه کوردستانی. کورد د ڤێ دا دخوسرن و ژ هزرێن نهتهوی دوور دکهڤن.
ل باکورێ کوردستانێ ژ دهرێ دهم پارتیێ گهلهک پارتی و رێخستن ههنه. ههر ئالیهک ل گۆرا دیتن و بهرنامهیا خوه تهڤدگهره. لێ نرخاندنێن وان و ههتا رادهیهکی ههلوهستێن وان د دهربارێ دهم پارتیێ دا دبه سهدهمهک کو ئهو نکارن د بن بانهکی دا یهکتیهک یان ژی ههڤکاریهک نهتهوی ئاڤا بکن. ئهڤ یهک ژی قهلسیهکا ئالیێن سیاسی ژ دهرێ دهمێ پهیدا دبه. گهرهک ئهڤ یهک ب دلفرههیهکی بێ گۆتوبێژ کرن و ئالیێن دبن سهدهمێن پێکنههاتنا یهکتی و ههڤکاریا گهرهک بێنه تهشهیر کرن دا کو، کورد ژ بۆ خوه رێیا راست ببینن و ل سهر سیاسهتێ بکن. لێ مخابن ههر جارێ دهما هلبژارتنان ئهڤ بابهت تێ رۆژهڤێ. جڤاندنا پارتی و ئالیێن سیاسی ههتا دهزگههێن سڤیل ل کوردستانێ د بن بانهک نهتهوی دا نه تەنێ د دەما هلبژارتنان دا بە. پرسا هێزبوونا هزرێن نهتویه و پرسا ئافراندنا سیاستهک کوردستانیه بە.