نڤیسار

نێچیرڤان بارزانی هێزا ئاشتیێ و دپلۆماسیەتێ

مووسا خالد 

پشتی کو دوهی سەرۆکێ هەرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی ب سەرەدانەکا فەرمی گەهشتیە تەهرانێ دگەل بەشەک ژ سەرکردەیێن ئێرانی کومبوو، ئەڤە وێ چەندێ دگەهینت کو هەرێما کوردستانێ بەردەوام دگەل ئاشتی و سەقامگرییەکا ئارامە بۆ دەڤەرێ. چونکی سەرۆک نێچیرڤان بارزانی خۆدان کارێزما و ب ئەندەزیاریێ ئاشتیێ و هێزا نەرم یا چارەسەریێ دهێتە ناسین ئەڤە ژی وێ چەندێ دگەهێنت کو پەیاما نێچیرڤان بارزانی و هەرێما کوردستانێ یا زەلال و ئاشکرایە کو بەردەوام دگەل گیانێ پێکڤەژیان و ئاشتیەکا بەردەوامە بۆ دەڤەرێ تایبەت ل ناڤ عێراقێ دا.  ئیران بۆ ‌هەرێما کوردستانێ گرنگە ژ بەر هەبوونا پەیوەندیێن بهێز و دێرین د ناڤبەرا هەرێما کوردستانێ و ئیران، ئالوگۆرکرنا بازرگانی و ئابووری و  هەبوونا سنورەکێ بەرفرەهـ هەرێما کوردستانێ دگەل ئێرانێ

 ئەڤ سەرەدانە گرنگ دهێتە دیتن چونکی رۆژهەلاتا ناڤەراست ب گشتی د قوناغەکا گەلەك هەستیار و مەترسیدار دایە، هەموو وەلات پێشبێنیا گوهرینا بۆ دەڤەرێ دکەن و  کاریگەرترین وەلات ژی ل دەڤەرێ ترکیا و ئیرانن،  چونکە ئەو هەر دو وەلات  خودان هێزو  و زلهێزن ل رۆژهەلاتا ناڤەراست ئەڤەژی بۆ وی شەرێ ناڤبەرا ئێسرائیل و حەماسێ ل غەزەیێ دزڤریت و عێراق ژی د مەترسیەك بەرفرەهدایه.

 پشتی کو سه‌رۆكایه‌تییا هه‌رێما كوردستانێ ناڤه‌رۆكا كۆمبوونا سه‌رۆكێ هه‌رێما كورستانێ دگه‌ل سه‌رۆككۆمارێ ئیرانێ راگه‌هاندی ، هه‌ر دو ئالییان دوپاتى ل پێدڤییا هه‌ڤكارییا هه‌ڤپشك كریه‌ گرنگترێن خالێن کۆمبوونێ:

١- هەڤکاریێن ئابووری و بازرگانی 

٢- هەلبژارتنێن هەرێما کوردستانێ 

٣- رەتکرنا هەبوونا مووسادێ ل هەرێمێ 

٤- بجهئێنا رێککەفتنا ئێمناهیێ دناڤبەرا ئێران و ئێراقێ دا  

٥- هاریکارییا ئێرانێ بۆ چارەکرنا قەیرانێن ناڤخۆ یێن هەرێمێ 

دیسان بهێزترکرن و  به‌رده‌وامیدان ب په‌یوه‌ندیێن ئابوورى دگه‌ل ئیراق و هه‌رێما كوردستانێ ل سه‌ر بنه‌مایێ جیرانییه‌كا باش، به‌رژه‌وه‌ندیێن هه‌ڤپشك، بلندكرنا ئاستێ لێكگوهارتنا بازرگانى و ئابوورى هه‌روه‌سا  گرنگیدان ب په‌یوه‌ندیێن كه‌ڤن و دیرۆكى یێن

 هه‌ر دو ئالییان، گرنگییا به‌رده‌مییا هه‌ماهه‌نگى و هاریكارییا هه‌ڤپشك د ناڤبه‌را كۆمارا ئیسلامى یا ئیرانێ دگه‌ل ئیراق و هه‌رێما كوردستانێ ژ بۆ پاراستنا ئارامى و سه‌قامگێریێ ل ناڤچەیێ.

هەرێما کوردستانێ ژی بەشەکە ژ رۆژهەلاتا ناڤین  ژ بۆ ڤێ چەندێ ژلایەکێ دپلوماسی کوردستان پێدڤی ب سیاسەت و ستراتێژییەکا بەرفرەهتر هەیە و گرنگیدان و بهێزکرنا پەیوەندێن ناڤخوەیی و دەرڤە چونکی بەردەوام هەرێما کوردستانێ بەردەوام هێرشێن چەکدارێ بۆ دهێنەکرن.

 ژلایەکێ دیڤە کا چەوان هەرێما کوردستانێ دگەل وەلاتێ ترکیێ باشترین ئاستێ پەیوەندیان هەیە ب هەمان شێوە  پەیوەندیێن دێرین د نافبەرا هەولێر و تەهرانی دا هەنە چونکە ئەڤە جارا ئێکەم نینە ب سەرەدانێن فەرمی نێچیرڤان بارزانی ژلایێ ئێرانێ ڤە دهێتە ڤەخوەندن، بەلکو چەندیین جارە ب فەرمی دهێتە ڤەخوەندبن،  ئەڤ جورێ سەرەدانێ د دەمەکێ باش و پێدڤی دایە هەم بۆ هەرێما کوردستانێ و هەم بۆ تەهرانێ چونکە  هەرێما کوردستانێ فاکتەرێ چارەسەریێ و ئاشتیێ یە دگەل عێراقێ و وەلاتێن جیرانێن خوە. دیسان ئێران ئێك ژ وان وەلاتێن کاریگەر و بهێزە ل رۆژهەلاتا ناڤەراست و تایبەت د عێراقی دا ژلایێ سنورێ و بازرگانی و سیاسی پێگەهەکێ گرنگ هەیە و گەشەکرنا پەیوەندیێن دپلوماسی ئێران رۆلەک مەزن و بەرچاڤ هەیە ب رێکا ڤان پەیوەندیێن بهێز ژ لایێ سەرۆکێ هەرێما کورستانێ دگەل تهرانێ  د چارەسەرکرنا کێشەێن د ناڤبەرا هەولێرو بەغدایێ دا دچارچووڤەیێ دەستووری دا ئێران خۆدان هەلویستەکێ گرنگە

مووسا خالد 
Back to top button