رۆژا ۱۱ێ تهباخێ ۲۰۲٤ێ دهستهیا رێڤهبهریا ناڤهندی یا پارتیا دهمێ داخوویانیهک دهرێخست، ئهڤ داخوویانی ناڤهرۆکا سیاسهتا دهمێ یا کو ژ ههموو جورهیێ نشتمانپهروەریێ دوور و ب تهنێ سیاسهتهکا ههماههنگی ب دهزگههێن تاری یێن دهولهتێ را دده ئسپاتکرن.
دهم ب ڤێ داخوویانیێ سنۆرێن بێ ئهخلاقیێ دهرباس کرنه و ب کین و نهفرهتهک قرێژ ئێریشێ بارزانیان و پەدەکێ دکه. دهم پارتیێ ب ڤێ داخوویانیا خوه دده کفشکرن کو چهوه تاشهرۆنیا سیاسهتا دژمناتی یا قهندیلێ دکه. گهرهک چو جارا رێڤهبهریا دهمێ ژ سیاسهتا قرێژ یا قهندیل نهیێ جودا کرن.
دهم پارتیهک ترکی یه و ژ بلی دهنگێ کوردا وهربگره چو پەیوهندیا ڤێ پارتیێ ب کوردهیاتیێ را نینە. دهم بهشهک ژ چهپێن کهمالیستێن ترکه. گهلهک ب پلان و پرۆگرام ژ بۆ بشافتنا کوردان د جڤاتا ترکان ڤه کار دکه و ملهتێ کورد ژ کوردهیاتیێ دوور تێخه.
نها ژی ههولدده کوردێن ئێزدی ژ سیاسهتا خوه را بکه مالزهمه.
دهم د داخوویانیا خوه دا دبێژه: ” ل ئالیێ دن زێدهبوونا گهفێن ئۆپهراسیۆنێ یێن ل سهر شهنگالێ رێ ل بهر فهرمانهکا نوو ڤهدکه. پەدەکە یا کو گهلێ ئێزدی د دهما کۆمکوژیێن داعشێ دا هشتیه و پێشی ل پاراستنا وان گرت، وێ ببه بهرپرسیارێ سهرهکه یێ کۆمکوژیهکا نوو.
ئهم هشیاریێ ددن پەدەکێ و حکومهتا ههرێما کوردستانێ: دهملدهست دهڤ ژ ڤێ لیستکا مهترسیدار بهردن. گهلێ کورد وێ ئیرۆ ژی وهکه بهرێ مافێ ئێزدیان کو ل سهر خاکا خوه ب ئهوله و ئارام بژین بپارێزه.”
دهم بهحسا چ دکه؟ ئهو تشتا کو ئهو بهحسێ دکن ژ بلی مەژیێ وان یێ ژنگارگرتی نه د بیرا کهسهکی دا یه. مهترسیا مهزن ئهوه کو، پەکەکە جاردن کوردێن ئێزدی بکن قوربانا سیاسهتا خوه یا قرێژ. گهلۆ ههتا وهک ڤێ گاڤێ ب بهلگه پەکەکێ چ ژ کوردێن ئێزدی را کریه؟
ههر کوردهک وهلاتپارێز دزانه کو دهما داعیش کهته ههرێمێ و شنگال ژی داگیر کر و دهست ب کۆمکوژیا ئێزیدیان کر، ب ههزاران کوشتن، کهچ و ژنێن وان رهڤاندن و ل بازاران فرۆتن. جاردن پێشمهرگه یێن کوردستانێ ب ههموو ئیمکانا خوه و رژاندنا خوینێ ژ بۆ ئازادکرنا شنگالێ تهڤگهران. سهرۆک بارزانی بارهگههێ خوه یێ لهشکهری ل تهنشتا شنگالێ ل دارخست و ههتا کو رۆژا ئازادکرنا شنگالێ ژ تهرۆرستێن داعیشێ ل ههرێمێ فهرمانداریا شهرێ رزگارکرنا شنگالێ کر.
دهما پێشمهرگه یێن کوردستانێ ژ بۆ رزگارکرنا شنگالێ شهرێ داعیشێ دکران، ملتانێن پەکەکێ/دهمێ ژ بۆ پەرلهمهنتۆیا ئەلمانیایێ چهکان نهدە کوردستانێ خوەپێشاندان دکرن. هندهک چالاکڤانێن پەکەکێ/دهمێ چوون پەرلهمهنتۆیا ئەلمانیایێ و سلۆگان ئاڤێتن کو، ژ بۆ حوکومهتا ئەلمانی بریارا داینا چهکا ژ بۆ پێشمهرگه یێن کوردستانێ نهپهژرینه. ئهو وێنهیێ وان چالاکڤانان و سلۆگانێن کو داڤێتن هێژا د گوهێ گهلهک کوردان دا یه.
ههروهها جاردن سهرۆک بارزانی ل سهرێ چیایێ شنگالێ رزگارکرنا شنگالێ و شکهستنا داعیشێ ژ رایا گشتی یا جیهانێ را راگەهاند. بارزانی ل سهرێ چیایێ شنگالێ کۆنفهرانسهک چاپهنی ل دارخست و رزگارکرنا شنگالێ راگەهاند. ئهڤ یهک ل بهر چاڤێ جیهانێ هاته کرن. لێ پسهکێن وهک رێڤهبهریا دهمێ ژ بۆ رۆلێ پەدەکێ، پێشمهرگه یێن کوردستانێ و بارزانیان ڤهشێرن ئیرۆ ڤان داخوویانیان دهرتێخن خوه پتر چاڤێ دژمنێن کوردستانێ دا شرین دکن.
دهم، پەدەکێ ئیتیهام دکه کو ،ئهو ئامادهبوونا کۆمکوژیا گهلێ ئێزدی دکن. بلا قهندیل و تهشهرۆنێن دهولهتێن داگیرکهر و رێڤهبهریا کهمالیست یا دهم پارتیێ باش بزانبه کو، کوردێن ئێزدی بارزانیان و پەدەکێ باش ناس دکن و ناهێلن ئێزدی ببن مالزهمهیهک سیاسی ژ سیاسهتا تاشهرۆنێن دهولهتێن داگیرکهر را.
ههرکهس دزانه کو، پشتی رهفهراندوما سهرخوهبوونا کوردستانێ، ملیسێن ئیرانێ، ئارتهشا ئیراقێ و چهکدارێن پەکەکێ ب ههڤرا ل دژێ پێشمهرگه یێن کوردستانێ شهر کرن و شهنگال داگیر کرن. ئیرۆ چهکدارێن پەکەکێ بهشهک ژ حهشدا شهعبی نه و معاشخوهرێن ئارتهشا ئیراقێنه و ل دهڤهرێ د چارچۆڤهیا سیاسهتا پەکەکێ دا زلم و زۆریێ ل گهلێ ئێزدی دکهن. فهرماندارێن پەکەکێ ب خوه ب دههان ڤیدیۆیان ئاشکهره کرنه کو ئهگهر نه ژ وان بوویا ئارتهشا ئیراقێ نکاریا وهرە شنگالێ ب جهببه. ئهو ناهێلن شنگال ژ حوکومهتا مهرکهزی یا ئیراقێ ڤهقهته و بکهڤه سهر ههرێما کوردستانێ.
ڕۆژا ٢٠٢٤/٨/٣ێ، د ۱۰مین سالڤهگهرا کۆمکوژیا ئێزدیان کو، ژ ئالیێ زانینگهها کوردستانێ و ئۆفیسا رزگارکرنا رهڤاندیێن ئێزدی ل ههولێرێ ڤه هاتبوو ل دارخستن. سهرۆکێ ههرێما کوردستانێ نێچیرڤان بارزانی و ههموو دام و دهزگههێن گهلێ مه یێ ئێزدی د ڤێ جڤینێ دا بهشدار بوون. د جڤینێ دا بهرپرسێن ئێزدیان بهحسا ئێش و ئهلهمێن خوه کرن.
سهرۆک نهچیرڤان بارزانی ئاخاڤتنهک کر و د بهشهک ئاخاڤتنا خوه دا گۆت: خزمهتکرنا گهلێ شهنگالێ و پێکهاتهیا ئێزدی دڤێ کارێ مه ههموویان یێ پێشین به. وهرن ئهم ههموو ب ههڤ را بخهبتن کو ئێدی شهنگال و ئێزدی نهبن ئاژاندایا حزبی و سیاسی و دیل نهبن دهستێ هێزێن ههرێمی دا. دڤێ گهلێ شهنگالێ ب خوه کارووبارێن خوه برێڤه ببه و ئێدی نهبن ئهسیرێ هێزێن دهرڤهیی تخووبان. ژ بهر ڤێ یهکێ دڤێ پەکەکە و ههر هێزهکا نهقانوونی ژ شهنگالێ دهرکهڤه دا کو ئهم ههموو ب ههڤ را بکارن ئهولههی، ژیان، ئاڤادانی، ئومێد و هێڤیا ژیانێ ژ شهنگالێ را ڤهگهرینن. ل ئیراقهکا پر ئۆلی و پرنهتهوهیی دا، ههبوونا ب باندۆر یا سازیان و جیبجیکرنا دهستوورێ گارانتیا پاراستنا ههموو پێکهاتهیان و مافێن وان یێن نها و پاشهرۆژێ دکه، کلیتا ئاشتی، ئارامی و پێشکهتنا وهلاته، ژ بهر وێ ژی دڤێ ئهم ههموو ژ بۆ جیبجیکرنا دهستوورا ههردهمی یا ئیراقێ کار بکن.
ئهڤ پهیاما سهرۆکێ ههرێما کوردستانێ رێ ل بهر ههموو جورهیێن دهستوهردانا د ناڤا جڤاتا ئێزیدی دا ئاستهنگ دکه .
ژ ئالیهک دن ڤه چو مافهک یا دهمێ نینە کو، خوه تهڤلی سیاسهتا ههرێما کوردستانێ بکه و وهک دارکێ فتنێ د ناڤا جڤاکا کورد دا تهڤبگهره.
ئهڤ ههلوهستا دهمێ ب دهستێ کهمالستێن نژادپهرهسته، ههلوهستا چهپێن ترکێن کهمالیسته. گهرهک بنگهها دهمێ، کوردێن وهلاتپارێز د ناڤا دهمێ دا ڤێ راستیێ ببینن و ل هەمبهر ڤێ رێڤهبهریا پییۆنێ کهمالیستان ببن خوهدی ههلوهست. رێڤهبهریا دهمێ ب ڤێ داخوویانیێ دژمناتیا خوه ژ دهستکهفتیێن نهتهوهیی را دایه ئیسپاتکرن.
ژ بلی وهلاتپارێزێن د ناڤا دهمێ دا، گهرهک ل باکورێ کوردستانێ ئالیێن سیاسی د ڤێ دهربارێ دا بێ دهنگ نهمینن و ههلوهستا خوه بدن دیارکرن. ب ههر ئاوایێ بێدهنگی وهک پشتگریا ڤێ سیاسهتا خهتهر یا قرێژ تێ پهژراندن.
٢٠٢٤/٨/١٢
نێرین / شرۆڤه