ئینگلیز و خوەنیشاندانێن سلێمانیێ
در.ئه‌کره‌م ئۆنهنبهری هه‌ر تشتی دڤێ ئه‌ز بێژم کو داخوازێن خوه‌نده‌ڤانان داخوازێن ڕه‌وانه. لێ نوها ده‌ستپێکرنا ڤان بوویه‌ران، دەستپێکرنا خوەنیشاندانان د ڤێ ده‌مێ ده ئینگلیزا ب ده‌ستێ مه‌دیا و هێزا سیاسی کو ل سه‌ر ناڤێ کوردا و ب تایبه‌تی ل هه‌رێما سلێمانییێ ئاڤا کرنه و ئه‌و فینانسه دکن ئه‌ڤ داخوازێن خوه‌نده‌ڤانان یێن ڕه‌وا به‌ر ب ئاقارەک دن دبن و هیبه‌ر ئەتاکا پێکتینن. نه بێئه‌گه‌ره کو سه‌رۆکێ گورووبا ل پارله‌مه‌نتۆیا کوردستانێ کو ته‌مسیلا به‌ژه‌وه‌ندییێن ئینگلیزان دکه هات ناڤ خوه‌پێشاندانان ل سلێمانییێ و ل ور د تیڤێ یا خوه دا بانگ ل خه‌لکێ کر ده‌رکه‌ڤین خوه‌نیشاندانان ل هه‌مبه‌ر حوکومه‌تا کوردستانێ.
ئه‌ز دزانم ل وه‌لاتێن ڕۆژهه‌لاتی تیۆرییا ده‌ستێ ژ ده‌رڤه (کۆمپلۆ) پر به‌ربلاڤه، و گه‌له‌ک نوها وان خوه‌نیشاندانێن سلێمانیێ دبن ب تیۆرییا هه‌بوونا ده‌ستێ ژ ده‌رڤه د نرخینن، دڤێ سیسه‌تڤانێ کورد خوه ژ تیۆرییا (هه‌بوونا ده‌ستێ ده‌ره‌کی) دوور بخن و ڤان بوویه‌ران ڕاست ب نرخینن، ئه‌ڤ پرۆژه‌یه پرۆژه‌یا ئینگلیزایه، تایبه‌ت پشتی بریارا کو پێشمه‌رگه ڤه‌گه‌رن که‌رکووکێ ده‌ستپێکا ڤان بویه‌ران بالکێشه؟ هه‌گه‌ر حکومه‌تا هه‌رێمێ پێشیێ ل ڤان ده‌ستدرێژییا ناڤا هه‌رێما کوردیستانێ نه‌گره دکارن ھیبه‌ر ئەتاکا ژی پێک بینن. د سالا ۲۰۱۷ێ دا من د مالپه‌رێ باسنیوسێ دا نڤیسی بوو کو حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ و مه‌دیایا کوردی دڤێ ب کۆنترپرۆپاگاندا ل هه‌مبه‌ر مه‌دیایا کو ئینگلیز ل کوردستانێ فینانسه دکه ب سه‌کنه ب تایبه‌ت مه‌دیایا کو ئینگلیز فینانسه دکه و هێزا سیاسی ل پارله‌مه‌نتۆیا کوردستانێ کو به‌رژه‌وه‌ندییێ ئینگلیزان د پارێزه گه‌نج ژ خوه ڕا کرنه ئارمانج کو وان مانپوله بکن کو هیبه‌ر ئەتاکا پێک بینن و ل هه‌مبه‌ر حکومه‌تا هه‌رێمێ و یه‌نه‌کێ پرۆپاگاندا دکن. ڤێ یه‌کێ ڤه‌ناشێرن و ڤه‌کری بانگ ل خه‌لکێ دکن ده‌رکه‌ڤن خوه‌نیشاندانان و ته‌ڤلهه‌ڤییێ بکن، یێ ل مه‌دیایێ دنێرن ڤێ یه‌کێ باش دبینن، کاره‌ک مه‌زن ژ ڤێ یه‌کێ ڕا نه لازمه.
ل ڤر ڕه‌خنا مه‌زن ل حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ ئه‌وه کو نکاربوون ب یاسایی و ب ڕێیا مه‌دیایا خوه کۆنترپرۆپاگاندا بکن کو گه‌نج مانپوله نه بن، هه‌ر وه‌ها داخواز و دلگرانییا هه‌موه‌لاتییێن کورد پشتگوهخستن کو بو سه‌به‌بێ وێ یه‌کێ کو خێرنه‌خوازێن کوردان ڤێ مانیپوله بکن. ئه‌م دزانن خوه‌نده‌ڤانا به‌ریا ساله‌کێ دیسا نه‌رازیبوونا ڕه‌وشا خوه ئانیبوون ڕۆژه‌ڤێ لێ دیاره حکومه‌تا کوردستانێ پشتگوهخستن. ئه‌م دکارن بێژن ئه‌ڤ به‌رده‌وامییا ڕێزه بوویه‌رێن به‌ریا ۲۰۱۷ یه. خێرنه‌خوازێن کوردان ب تایبه‌ت ئینگلیز ستراته‌ژییا وانا ۱۰۰ سالێ داوی ل سه‌ر دژبه‌رییا ده‌ستهلاتییا کوردان ئاڤا بوویه، هه‌ر وه‌ها ئه‌ندازیارێ کو که‌رکووک نه‌به باژاره‌کی کوردستانی ئینگلیزن، ژ به‌ر ئینگلیز نوها ژی خوه وه‌ک خوه‌دییێ ئیراقێ دزانه و دخوازه دیسا ئیراقێ وه‌ک به‌رێ بخه بن کۆنترۆلا خوه هه‌رچوقاس فعلی نه وه‌هابه ژی به‌س مه‌نتالیته‌تا وان ئا کۆلۆنیالیست نه‌هاتییه گوهه‌رتن، من به‌ریا بویه‌رێن ۲۰۱۷ د باسنیوسێ دا گه‌له‌ک نڤیس ل سه‌ر ڤێ مژارێ نڤیسین، وێ ده‌مێ ئه‌و نڤیسێن من ژ بۆ گه‌له‌ک که‌سان وه‌ک فانتازی دهاتن دیتن، پشتی ۳ سالان کو برێز مه‌سعود بارزانی پرتوکا خوه (بۆ دیرۆکێ) به‌لاڤ کر و به‌هسا وان بویه‌ران ب دۆکومه‌نت کر، گه‌له‌ک دۆستان ژ من ڕا گۆتن تشتێن د پرتووکێ دا هه‌نه ته به‌ریا ۳ سالان ب ته‌فسیلی نڤیسیبوون.
ئارمانج ژ ڤان بویه‌ران هیبه‌ر ئاتاکن، جهی ل حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ ته‌نگ بکن، و یه‌کێتییا نشتمانی کوردستان (ینک) ژ هه‌ڤ به‌لاڤ بکن (د ده‌ربارێ ینک دا هه‌تا ده‌ره‌جه‌کێ گەهشتن ئارمانجا خوه، نوها ینک کرن وه‌ک نۆکا ب که‌ڤر که‌فتی) ینک ژ هه‌ڤ خستن، ئه‌و هه‌ڤدو ژه‌هرخوارکرنا ناڤا ینک ژی پارچه‌ک ژ ڤێ پرۆژا ئینگلیزا بوو کو ینک بکن دوژمنێ هه‌ڤ کو ب کێمایی نه‌هێله هه‌رێما سلێمانیێ ل گه‌ل حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ بن. ژ به‌ر هه‌بوونا حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ ناهێله پرۆژێ ئینگلیزان ل ئیراقێ پێک وه‌ره، بویه‌رێن ناڤا ینک به‌ریا ده‌مه‌کێ ژی پارچه‌کی ڤێ پرۆژێ بوو، من ده‌رحه‌قێ وێ دا نڤیسی بوو، ئینگلیزان دخوه‌ستن ب ته‌مامی ئیستخباراتا ینک بخن کۆنترۆلا خوه، ب سه‌رنه‌که‌تن ژ به‌ر وێ ژی ئه‌و بۆبه‌لاتا ئانین سه‌رێ ینک. ئه‌ڤ بوویه‌ر ناسه‌کنن، هه‌گه‌ر ده‌مکی بسه‌کنه ژی ئینگلیز وێ کوردا ڕه‌هه‌ت به‌رنه‌دن وێ هه‌ر هیبه‌ر ئاتاکا بکن ژ بۆ بکاربن ل کوردستانێ ڕه‌وشا “شۆره‌شه‌ک ڕه‌نگینی” ئاماده بکن کو حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ هلوه‌شینن. هه‌ر وه‌ها د ڤان بوویه‌راندا گه‌له‌ک ده‌وله‌ت و خێرنه‌خوازێن کوردا ب تایبه‌ت ئیران ژی ئه‌کتیڤ ته‌ڤدگه‌ره.
نوها ئینگلیز ل هه‌رێما ڕۆژهلاتا نێزیک و ناڤین پر ئه‌کتیڤن. دڤێ کورد خوه ژ ته‌کۆشینه‌ک درێژ ب ئینگلیزیارا ئاماده بکن هه‌ر وه‌ها دڤێ نوها ته‌ڤایا کوردان ب تایبه‌ت حکومه‌تا هه‌رێمێ و په‌ده‌که پشتگری بدن ینک، پدک دڤێ ببه ناڤبەینچی د ناڤبێرا ته‌ره‌فێن ناڤا ینک داکو بگەهن هه‌ڤ و ینک دیسا ب سه‌رخوه‌ڤه وه‌ره ژ بۆ هه‌رێما سلێمانییێ ژ ده‌ست کوردان نه‌چه، ل پێشیا کوردا تالووکه‌ک مه‌زن هه‌یه کورد دڤێ وه‌ک مله‌ت و ب هشمه‌ندیه‌ک ملی ته‌ڤبگه‌رن ئان نا کورد دکارن تشتێن مه‌زن وه‌ندا بکن. دڤێ بێ زانین کو ب هه‌موو کێماسیێن خوه ڤه ینک هێزه‌کا نشتمانپه‌روه‌ره ب سه‌دان شه‌هید د به‌ر ڕزگارییا کوردستانێ دانه، ینک زه‌عیف ببه پدک زه‌عیف دبه، هه‌ردوو هێز زه‌عیف ببن کورد زه‌عیف دبن و وێ هه‌رێما سلێمانیێ ژ کۆنترۆلا کوردان ده‌رکه‌ڤه. کوشتنا سه‌رۆکێ ئیستخباراتا ینک سه‌رده‌مێ ده‌رباسبوویی، پارچه‌کی ڤێ پرۆژێیه.
دڤێ حکومه‌ت گوهێ خوه بده داخوازێن خوه‌نده‌ڤانان و هه‌موه‌لاتییان یێن ڕه‌وا، ڕه‌وشا وان باش بکن و مه‌دیایا کوردی ب کۆنترپرۆپاگاندا نه‌هێله گه‌نجێن کورد مانیپوله ببن. هه‌ر وه‌ها دڤێ حکومه‌تا هه‌رێما کوردستانێ ب چو ئاوایی سیاسه‌ته‌کا سست نه مه‌شینه ،ب قاسی سه‌رێ ده‌رزییێ هه‌لوه‌سته‌ک سست ئان زه‌عیف نیشان بدن وێ تێک بچن. ته‌جرووبەیێن ده‌مێن به‌رێ کو وه‌لاتێن ” شۆره‌شا ڕه‌نگینی” لێ چێ بوونه ژ مه‌ره ڤێ یەکێ دده دیار کرن.
تێبینی: سیسته‌ما په‌روه‌رده‌یێ یا هه‌رێما کوردستانێ هه‌وجه‌دارییه‌ک ب ڕه‌فۆرمێن بنگه‌هین هەیه، ژ ده‌ستپێکێ سسته‌مه‌ک نه ڕاست ئاڤا بوو، ل هه‌موو وه‌لاتان حکومه‌ت گرانییێ دده سه‌ر پێشکه‌تنا په‌روه‌رده‌یا ب زمانێ ملی پاشی ڕێ ژ په‌روه‌ده‌یا ب زمانێ بیانی ڕا ڤه‌دکن.
ل کوردستانێ به‌رۆڤاژی ڤێ کرن. گرانی دان په‌روه‌رده‌یا ب زمانێ بیانی و په‌روه‌رده‌یا ب زمانێ ملی ئیهمال کرن. مله‌تێ کورد خوه‌ست ژ په‌روه‌ده‌یا ب زمانێ ئه‌ره‌بی ڕزگار ببن کو بکارن ب زمانێ خوه یێ ملی په‌روه‌رده ببن، لێ حکومه‌تا هه‌رێمێ چ کر پشتی ئازادییێ ل شوونا زمانێ ئه‌ره‌بی گرانی دان زمانێ دن یێ بیانی (باشه هه‌گه‌ر ئەرەبی بیانی به ئینگلیزی ئان زمانه‌کی دن ژی وه‌ک ئه‌ره‌بی بیانی نه) و په‌روه‌ردا کوردی ئیهمال کرن. هه‌موو که‌سێن خوه‌دی ئیمکان زارۆکێن خوه شاندن زانینگەهێن ب زمانێ بیانی و ژ زارۆکێن خه‌لکێ ڕا زانینگەهێن ب کوردی کو حکومه‌تێ ئەو پشتگوه خستنە، ئه‌ڤ نه‌ڕازیبوونا خوه‌نده‌ڤانان پارچەکی ڤێ بێ عه‌داله‌تییێ یه و ڤێ شاشیتییێ یه. ئه‌ڤە ده‌مه‌کە ئەز کار دکم کو ل سه‌ر سیسته‌ما په‌روه‌رده‌یێ ل هه‌رێما کوردستانێ بنڤیسم. هێڤیدارم نێزیک خه‌لاس دکم.
نڤیس ژ فێسبۆک یا در. ئه‌کره‌م ئۆنه‌ن
