رێیا خلاسیا کوردان
من چه‌ند سال به‌رێ کو نها نایێ بیرا من کیژان سال بوو،گۆتبوو و نڤیسیبوو کو بێچاره‌یا کوردان یا هه‌ری مه‌زن ئه‌وه کو ئەم بێ سه‌رۆکەکن کو ته‌مسیلا هه‌ر چار په‌رچێن کوردستانێ بکه، یه.
وه‌که تێ زانین و دیتن، ئیرۆ هه‌ر مله‌ته‌ک، هه‌ر جڤاکه‌ک، هه‌ر گه‌له‌ک چه‌ند هێژاییێن خوه هه‌نه و ب وان ل سه‌ر روویێ ڤێ دنیایێ سه‌ربلندن.
هه‌گه‌ر خوه‌دی ده‌وله‌ت بن، وێ گاڤێ دمینه ل وه‌لاتێ وان تشتێ خوه‌ش، شێرین و ده‌لال چ به وێ دده پێش و د قادا ناڤنه‌ته‌وه‌یی دا ب وی سه‌ربلندن.
له‌ورا ژی نها هه‌می ده‌وله‌تێن هه‌نه، هه‌ر یه‌ک ژ وان ب هێژاییه‌کا خوه د ناڤنه‌ته‌وه‌یان دا رۆلا خوه دلیزه و ب وێ یه‌کێ ژی شاد و به‌خته‌وارن.
نها ئه‌م کورد ژ ڤێ سه‌ربلندیێ بێ پارن. ژ به‌ر ده‌وله‌ته‌که مه یا سه‌ربخوه نینە کو ئه‌م ژی وه‌که گه‌لێ جیهانێ هندەک ژ هێژایییێن خوه پێشکێشی وان بکن.
ته‌نها رێیا ل پێشیا مه ئه‌ڤ ئه:
دڤێ ئه‌م بێی کو وه‌ختێ ده‌رباس بکن، لازمه بێی کو شه‌ڤره‌شێن خوه زێده بکن، پێویسته رۆژه‌کێ به‌ری رۆژه‌کێ ئه‌م ژی خوه بکن خوه‌دی سه‌رۆکه‌ک کو بکاربه ئێشا هه‌ر چار پارچه‌یێن کوردستانێ بکشینه و ژ کێشه‌یا وان ره چاره‌سه‌ریێ بینه.
ما که‌سێن مه یێن وه‌ها هه‌نه؟
هه‌نە و تێرا خوه ژی هه‌نه لێ ژ به‌ر ئه‌م کورد هێشتا نکارن ببن نه‌ته‌وه‌یی و وه‌ها بفکرن، لۆما ژی ئه‌م نکارن ئان نایێ هه‌سابێ هندەکان کو ئه‌م ژی خوه بکن خوه‌دی سه‌رۆکه‌ک کو ب ده‌رد و ئێشا مه ڤه رابه، بکاربه مه ژ ڤێ خلاس بکه.
ئه‌زدێ یا خوه بێژم و که‌سێن دن ژی دکارن یا خوه بێژن دا کو ئه‌م ل ده‌ره‌کێ ل نۆقتەیه‌کێ و د جهه‌کی د ل هه‌ڤ بکن دا کو ئێدی گه‌لێ مه ل به‌ر پۆتینێن له‌شکه‌رێن داگرکه‌ران نه‌په‌رچقن.
هه‌گه‌ر ئه‌م ل دیرۆکا خوه بنێرن، ئه‌م دێ ببینن پشتی وێرانکرنا دێرسیمێ و کۆچبه‌رکرنا خه‌لکێ وێ ئێدی ئه‌م کوردێن باکورێ کوردستانێ که‌تن خه‌وا ترسێ هه‌تا کو وێ گوله‌یا شۆره‌شا ئیلۆنا ۱۹٦۱ ئه‌م ژ وێ خەوێ شیار کرن. ره‌وش ل پارچێن دن ژی هه‌ما وه‌که یا باکورێ کورستانێ بوو.
پشتی شۆره‌شا ئیلۆنێ ئێدی هاته دیتن کو مله‌تێ مه، خه‌لکێ مه هاتن سه‌ر هه‌شێن خوه و ژ نوو دا ل هه‌می پارچان ته‌کۆشینا ئازادیێ دەستپێکر
ئه‌م ب ئاوایه‌کی ڤه‌کری د هه‌می شۆره‌شێن هه‌ر چار پارچان دا، شوونا لنگێن بارزانیان، فکر، رامان و ته‌کۆشینا وان دبینن. جامێران ژ رۆژا ئه‌ول دا کو بریارا خوه دان و گۆتنه: ”ئه‌م دێ ل سه‌ر عه‌ردا خوه ببن ده‌ستهلات کو گه‌لێ خوه ب رێڤه ببن و ئه‌م دێ چ جاران کۆله‌تییێ قەبوول نەکن”.
ئه‌و رۆژ و ئه‌ڤ رۆژه کو جامێران ب مێرخواسی به‌رخوه ددن، دانه و ب ڤێ ژی ژ بۆنا مه کوردان پارچه‌ک عه‌ردا مه ژ ده‌ستێ داگیرکه‌ران خلاس کرنه. لێ ب ڤێ نه‌سه‌کنین و ناسه‌کنن کو هه‌تا پارچێن دن ژی ئازاد نه‌کن.
د ناڤا ڤێ ته‌کۆشینێ دا بارزانیان هه‌ر سه‌رۆکاتیا هه‌می شۆره‌شێن ل باشوورێ کوردستانێ کرنه. کورد وه‌که مله‌تێ جیهانێ کرن خوه‌دی رێبازه‌ک ئانگۆ فه‌لسه‌فه‌یه‌کێ. ژ بۆنا شۆره‌ش ب ته‌مامی تێک نەچە هه‌ر جاره‌کێ بارزانیه‌کی رێبه‌رتیا گه‌لێ خوه کرنه و دکن.
دڤێ ئه‌م باش بزانبن کو د وه‌لاتێن کۆلۆنی دا، رۆل و ئه‌رکێ سه‌رۆکان گه‌له‌کی به‌رز و گرینگه.ئه‌و سه‌رۆکێ کو بکاربه گه‌لێ خوه ب رێڤه ببه زوو ب زوو ده‌رناکه‌ڤه.
لێ ئه‌م ئیرۆ دبینن کو ژ دەستپێکا سالا ۱۹۰۰ بگرن و هه‌تا نها ل باشوورێ کوردستان هه‌ر بارزانیان رێبه‌رتیا گه‌لێ خوه کرنه. ب ڤێ ژی بوونه خوه‌دی ته‌جروبه‌یێن هێژا. ل گه‌ل ڤێ ژی ئەو بریارا وان دا بوو کو ”ئه‌وێن ل سه‌ر عه‌ردا خوه ده‌ستهلات بن” هه‌ر به‌رده‌وامه.
ئه‌م دبینن کو ئیرۆ شانسا مه هه‌رچار پارچان هه‌یه کو رێزدار مه‌سعود بارزانی ساخه. ئه‌و ب فکرێن خوه یێن نه‌ته‌وه‌یی، ب هه‌لوه‌ستێن خوه یێن کورده‌واری و ب دلۆڤانیا خوه جهێ خوه د دلێ هه‌ر کورده‌کی وه‌لاتپارێز دا چێکریە.
هه‌ر وه‌ها تێ دیتن کو ئه‌م کورد ل باشوورێ کوردستانێ خوه‌دیێ خوه سه‌رۆکه‌کێ زیره‌ک، ژێهاتی و تێگهشتی نه. سه‌رۆکوه‌زیرێ مه رێزدار مه‌سروور بارزانی ژی نه کێمی رێزدار سه‌رۆککۆمارێ باشوورێ کوردستانێ رێزدار نێچریڤان بارزانی یه. ئه‌و ب وێ هه‌لوه‌ستا خوه یا نه‌ته‌وه‌یی وه‌لاتێ خوه ب رێڤه دبن. د ڤردا چ ئاسته‌نگ نینه. ئه‌و ژ خه‌لکێ خوه و خه‌لکێ وان ژی ژ وان حه‌ز دکه.
ماده‌م ره‌وش ئه‌ڤه، ده وه‌رن کوردنۆ د ڤێ ته‌نگاسیا کو نها ئه‌م کورد تێدا‌نه و ژ بۆنا ئه‌م ده‌رکه‌ڤن فره‌هیێ، ئه‌م هه‌می خوه ل دۆر رێزدار مه‌سعود بارزانی بجڤینن. ئه‌م وی ب ئاوایه‌کی فه‌رمی بکن ده‌ستهلات دا کو ئه‌و بکاربه ل سه‌ر ناڤێ هه‌رچار پارچان ژی قسه بکه.
ب پشتگرتیه‌که خورت ئه‌م رێزدار وه‌که هه‌می کوردان ته‌مسیل دکه بدن نشاندان. وێ ”ئه‌رێ” یێ بدنێ دا کو ئه‌و ژی بکاربه ب ره‌هه‌تی ل سه‌ر ناڤێ مه هه‌میان قسه بکه.
ب تشته‌کی وه‌ها ئه‌م دێ هه‌می کورد قازانج بکن و وێ داگیرکه‌رێن مه ژ به‌ر هه‌لوه‌سته‌کا وه‌ها و نه‌ته‌وه‌یی ب قونجک قونجک بره‌ڤن. ژ بیر نه‌کن رۆلا سه‌رۆک و رێڤه‌بەران ل وه‌لاتێن وه‌که کوردستانێ گه‌له‌کی گرینگه.
ب بریاره‌کا وه‌ها یا هه‌می کوردان، ئه‌م دێ ببن خوه‌دیێ خوه و سه‌رۆکه‌کی کو د قادا ناڤنه‌ته‌وه‌یی دا بکاربه ل سه‌ر ناڤێ مه بریارا بده، ئه‌م دێ ب پێشکه‌ڤن و ئه‌ڤ دێ چاره‌سه‌ریێ ژ هه‌رچار پارچێن کوردستانێ را بینه.
ما نه حه‌قێ مه یه ئه‌م ژی وه‌که خه‌لکێ جیهانێ ببن خوه‌دی سه‌رۆکه‌کی کو بکاربه، ل سه‌ر ناڤێ هه‌می کوردان بریارێ بده و وی ته‌مسیل بکه.
بووبێ ئه‌سه‌ر
04.11.2019
