یەنەك و بازار كرن ب پێكھاتەیێن نەتەوەیی و ئۆلی
یەكێتیا نشتمانیا كوردستانێ (یەنەكە) پشتی جڤینا پارلامەنتۆیا كوردستانێ یا رۆژا 2020.05.07 ئێریشەكا راگەھاندنێ یا بەرفرەھ ل دژی پێكھاتەیێن نەتەوەیی و ئۆلی یێن باشوورێ كوردستانێ دەست پێ كریە. د وێ جڤینێ دا پەرلەمەنتەرێن پێكھاتەیێن نەتەوەیی و ئۆلی بەشدار بوون و دەنگ ژ بۆ راكرنا پارێزبەندیێ ل سەر سۆران عومەر پارلامەنتەرێ كۆمەلا ئیسلامی دەنگ دا. یەنەك ژی ل سەر بەشداریكرنا پێكھاتەیان د وێ جئڤینێ دا ھار و دین بوویە و بالاناسا وێ تێكچوویە.
گەلۆ چما ھەوقاس یەنەكە زڤێر و نەرەحەت بوویە؟ ما چ پەیوەندیا یەنەكێ پێڤە ھەیە كو پێكھاتەیێن نەتەوەیی و ئۆلی بەشدا ربن یان بەشدار نەبن؟ ما دێ یەنەك بریارێ ل سەر وان بدە؟
كا چەوا پارلامەنتەرێن یەنەكێ و یێن ئالیێن دن ماف ب خوە دا كو بەشداری جڤینێ نەبن و وێ جڤینێ بۆیكوت بكەن، ھەر وەسا پارلامەنتەرێن پێكھاتەیان ژی ئازادن و مافێ وانە و ئەو ب خوە بریارێ بدەن كا بەشدار بن یان بەشدار نەبن. ئەڤ پرس پەیوەندی ب چ ئالی و رێكخستنا ڤە نینە. نە ژ مافێ چ ئالیانە كۆنترۆلا پێكھاتەیان بكن و ل سەر چارەنڤیسا وان بریارێ بدن.
ب ڤێ قەرەبالخێ و ئێریشا بەرفرەھا راگەھاندنێ یەنەك دخوازە پێكھاتەیێن نەتەوەیی و ئۆلێ یێن باشوورێ كوردساتنێ ب ترسینە و وان ژی وەكە ئالیێن دن یێن سلێمانیێ بێخە د بن كونترۆلا خوە دا، بكە كولەیێن ئیتیلاعات و پاسادرێن ئیرانێ و بەرەیێ دژی خەتا نەتوەویی و سەرخوەبوونا كوردستانێ.
لێ پێكھاتەیێن نەتەوەیی و ئۆلی باش دزانن كا جھێ وان یێ راستین كو ل ور مافێن وان پاراستی بن ل كودەرێ یە. ئەو گەلەك باش دزانن كو جھێ وان یێن راست و دروست ل جەم سەرۆك مەسعود بارزانی یە و وان گەلەك چاك باوەری ھەیە كو ل جەم سەرۆك مەسعود بارزانی دێ مافێن وان یێن نەتەوەیی و كولتوری پاراستی و مسوگەر بن. دەما ئاشووری، كلدانی، سریانی و ئەرمەنیان داخواز كری كو ل دەشتا نەینەوا ھەرێمەكا ئۆتۆنۆمی ژ وان را بێ ئاڤا كرن. ھندەك ئالی ب تایبەتی یەنەك ل دژی وی مافێ رەوایا پێكھاتەیان بوو، سەرۆك مەسعود بارزانی یەكەم كەس بوو ئەڤ داخواز وان پێكھاتەیان ب مافێن وان یێن رەوا زانی و پشتەڤانیا خوە ژی ژ بۆ ئاڤاكرنا ھەرێمەكا ئۆتۆنۆمی ژ بۆ وان پێكھاتەیان نیشان دا. ئەو پێكاھەیێن نەتەوەیی و ئۆلێ دزانن كو د دەما نڤیسینا دەستوورا نوو یا ئیراقێ دا سالا 2005 سەرۆك بارزانی داكوكیكار و پشتەڤانی سەرەكی یێ تەسبیتكرنا مافێن كێمنەتەوە و پێكھاتەیێن ئیراقێ بوو.
پێكھاتەیێن نەتەوەیی و ئۆلی 11 كورسی ل پارلامانتۆیا كوردستانێ ھەنە و ل گۆر یاسایێن پارلامەنتۆیێ ئەو ب سیستەما كوتا تێن ھلبژارتن. دەما ھلبژارتنا پارلامەنتۆیا كوردستانێ چێ دبە، كێمنەتەوە و پێكھاتەیێن ئۆلی ژی وەكە ھەر پارتیەكا دن بەربژێرێن خوە دیار دكن یێن دەنگێ زێدە ئانین دكەڤە پەرلەمەنتۆیێ. ئانكۆ ئەو ژ ئالیێ چ كەس و پارتیێن دەرڤەیی وان پێكھاتەیان ڤە، ناھین دەستنیشان كرن، لێ ئەو ژی وەكە ھەموو ئەندامێن دن یێن پارلامەنتۆیێ ب دەنگدانێ جەماوەرێ وان پێكھاتەیان دبن ئەندام پارلامەنتۆ، ژ بەر ھندێ فەزل و منەتا كەسێ ل سەر وان نینە، ئەو د بریارێن خوە دا ئازاد و سەربخوە نە.
بەری چەند سالەكان یەنەكێ ب ئێریشەكا بەرفرەھ یا راگەھاندێن ھەولدا كو ئەو مافێ سیتەما كوتایێ ژ پێكھاتەیان بێ ستەندن، لێ بسەرنەكەت و راستی نەرەازێبوونەكا مەزن یا جەماوەری بوو.
پشتی ڤێ جڤیینا پارلامەنتۆیێ جارەكا دن دەرفەت ژ یەنەكێ را چێ بوو كو ئێریشی سەر پێكھاتەیێن نەتەوەیی و ئۆلی بكە كو ئەو پێكھاتە بەشەكن ژ باشوورێ كوردستانێ. ڤێ جارێ ژی سەرۆك مەسعود بارزانێ خوەدی ل مافێن وان دەركەت و د پایەمەكێ دا پشتەڤانیا خوە ژ بۆ مافێ پێكھاتەیان نیشان دا و گۆت: “ئەڤ ئێریشا نەرەوا یا سەر پێكھاتەیێن نەتەوەیی و ئۆلی یێن كوردستانێ تێ كرن، جھێ دلگرانیا مە یە. ئەم ب ھەموو شیانێن خوە پشتگریا وان دكن و ئەو بەشەكێ ڤەنەقەتیایی یێ گەلێ كوردستانێ نە و ھەموو مافێن وان ھاتنە پاراستن.”
تشتێ ھەری بالكێش ئەوە كو د جڤینا رۆژا حەفتێ گولانێ دا پارێزبەندی ل سەر پەرلەمەنتەرەكێ كۆمەلا ئیسلامیا كوردستانێ یێ ب ناڤێ سۆران عومەر ھات راكرن، گەلۆ چما یەنەك خوە ئەو قاس ئەحل و ترش دكە و خوە ھار و دین دكە؟
ھەموو چاڤدێر و شارەزایێن سیاسی ل سەر وێ باوەریێ ھەڤفكرن كو یەنەك دخواە ڤێ بوویەرێ بكە بەھانەك كو خوە ژ حكومەتێ ڤەكێشە و سلێمانیێ وەكە ئیدارەیەكا سەربخوە راگەھینە كو ئەڤ یەك داخوازا وێ یا ژمێژەیە.
Nasrat Hacî
2020.05.14
