قەیرانا ئابۆری یا کوردستانێ و سەربۆرا وەڵاتێ سوید
ل ساڵا ١٩٩١ ێ وەزیرێ دارایی یێ وەڵاتێ سوید دەرئەنجامێ قەیرانەکا کوور یا دارایی دەست ژ کار کێشا. ل گۆر یاسایا بنگەھین یا دەولەتا سوید، ئەگەر وەزیرێ دارایی دەست ژ کار بکێشە حکۆمەت ژی دھەلوەشە، لەوما سەرۆکوزیرێ وی دەمی( ئینگڤار کارلسۆن) یێ سەر ب پارتیا سۆشیال دیموکرات ڤە، کو تا نۆکە ژی ئەو پارتی مەزنترین پارتیا سیاسی یا سویدیە، دەست ژکار کێشا و حکۆمەت ھەلوەشیا و سوید بەرەڤ ھەلبژارتنێن پێش وەخت ڤە چوون.
دئەجامدا پارتیێن ھەڤپەیمانێن ڕاستڕەو (مۆدێرات، پارتیا گەل یا لیبراڵ، پاڕتیا سەنتەر و پارتیا مەسیحیێن دیمۆکرات) د ھلبژاتنا پێشوەخت دا سەرکەتن و (کارل بیلد) سەرۆکێ پارتیا مۆدێرات، كابینەیا حکۆمەت پێک ئانی. ڤێ حکۆمەتێ نە ھەر پتنێ نەکاری قەیرانا ئابۆری چارەسەر بکە بەلکۆ ژ دەرئەنجامێ پەیرەوکرنا سیاسەتەکا ئابۆری یا سەرمایەداری و فرۆتنا پشکا پتر ژ کۆمپانیا، کەرت و دامەزراوەیێن حکۆمەتێ بۆ کەرتێ تایبەت، کریزا ئابۆری گەلەک کوورتر لێکر و گەنجینەیا دەولەتێ ڤالاکر و (٥٣) ھزار کۆمپانیایێن بازرگانی چوون ئیفلاسێ، حکۆمەتا بیلد نەچار بوو پەنایێ بۆ قەرزێن ناڤدەولەتی ببە.
ئەڤ قەرزە ھەموو ژی ب فایدە بوون، ل داویا سالا ١٩٩٣ێ فایدێ ڤان قەرزا ل سەر سوید ھەر دەقیقەک ب (٥٠٠٠) دوڵارێن ئەمریكی بوو.
ب ھەر حال ل ھەلبژاتنێن ١٩٩٤ ێ دیسا حکۆمەت کەت دەستێن پارتیا سۆشیال دیمۆکرات و ھەڤالبەندێن وێ ( پارتیا چەپ و یا کەسک)
حکۆمەت ب سەرۆکاتیا (یۆران پێرشۆن) ھات پێکانین کۆ دھەمان دەمدا ناڤبری سەرۆکێ پارتیا سۆشیال دیمۆکرات بوو.
دەما پێرشۆن بەرنامێ حکۆمەتا خوە یێ ڕووبڕووبوونا قەیرانا ئابۆری ڕاگەھاندی، بانگەوازیەک ئاراستەی گەلێ سوید کر و گوت:
سوید مینا وەڵاتەکێ ئازاد ل ھەمبەر مەترسیا ژ ناڤجوونێ یە، ئەز وەکۆ سەرۆکوەزیرێ ڤی وەڵاتی پێدڤی ب ئالیکاریا ھەر تاکەکێ سویدی مە، وپێدڤیە ستراتیژیا مە ھەموویان قۆڕتالکرنا سوید بە، لەوما پێدڤیە گەلێ سوید کەمەرێ ل زکێ خوە توند بکە و خۆە ژبۆ بڕیارێن گەلەک قورس ئامادە بکە.
حکۆمەتا نوو ژ بۆنا بكاربە قەرزێن خوە بدە، دەستپێكێ ئالیکاریێن دراڤی یێن زاڕۆکان، کریا خانی، چاڤدێریا جڤاکی، پەککەفتیان، مۆچەیێن خانەنشینان و کارمەندێن حکۆمەتێ کێمکرن. ھەلبەت سوید وەڵاتەکێ پێشەسازی، کشتوکاڵی و خودان سامانێن مەزن یێن سەر عەرد و بن عەردە و سامانەکێ مرۆڤی یێ یەکجار پێشکەفتی ھەیە.
بەلێ حکۆمەتا سوید ب ئاڵیکاریا گەلێ خوە نە بتنێ قەیرانا ئابۆری دەربازکر، بەلکۆ ئابۆرێ وێ ژی گەشەکرنەکا پێش چاڤ ب خۆەڤە دیی.
ئەز نابێژم ھەل و مەرجێن کوردستانێ یێن سیاسی، ئابۆری، جڤاکی و ژێرخانا ئابۆریا کوردستانێ مینا یا سویدە، لێ ئەگەر ئەم ژی یەک دەست بین و ئارمانجا مە تەڤان ڕزگارکرنا وەڵاتێ مە بە، دڤێ قۆناغا گەلەک مەترسیدار و ھەستیاردا و دگەل پەیرەوکرنا سیاسەتەکا یەکگرتی ژ ئالیێ ھەموو بەشدابوویێن حکۆمەتێ دا، دڤێ پشتەڤانیێ بدەین پرۆگرام و پڕۆژێ چاکسازی یێ کاک مەسرۆر بارزانی سەرۆکێ ئەنجۆمەنێ وەزیران، ئەز باوەر دكەم كو ئەم ژی دێ شێین ڤێ قۆناغێ دەرباس کەین و ئابۆرێ کوردستانێ ژی ب پێشدا ببەین
ئیدریس تروانشی
2020.05،25