ئاشكەرا بوو چما ئەمریكا پشتەڤانیا رۆژاڤا دكە
ویلایه‌تێن یه‌کگرتیێن ئەمریكایێ هه‌ولێن خوه ژ بۆ یه‌کخستنا ناڤمالا کوردی ل “رۆژهلاتێ فراتێ” زێده‌کرنە، ئارمانج ژ ڤان پێنگاڤان ژی رازیکرنا ترکیێ یه، داکو دەست ژ هه‌ولێن خوه یێن ئێریشکرنا سه‌ر رۆژاڤا و ژناڤبرنا وی کیان و قه‌واره‌یێ کوردان کو ل وێرێ پێکانینه به‌رده. لێ به‌لێ هه‌موو زانیاری دووپات ل وێ یه‌کێ دکن کو ئه‌نقه‌ره ب وێ ده‌ستپێشخه‌ریا ئەمریكایێ رازی نابە و ل سەر سیاسەتا دژایه‌تیكرنا کوردان به‌رده‌وام دبه.
(سەنتەرێ بێگن-سادات یێ لێكۆلینێن ستراتەژی یێ ئیسرائیلی) نڤیسەكا ئیرینا تسوکا‌رمان پارێزه‌ر و نڤیسکارا ئەم‌ریکی شارەزایا وارێ مافێ مرۆڤ و ئاساییشا نه‌ته‌وه‌یی دا به‌لاڤکریه. تێدا هاتیه ده‌ستنیشان کرن كو دانوستاندن و گوفتووگۆیێن هه‌ر دو ئالیێن کوردان ئه‌ڤه چه‌ند مه‌هه‌که ب نھێنی و سەرپەرشتیا نوونەرێ سەرۆكێ ئەمریكایێ ل ھەڤپەیمانیا ناڤدەولەتی بەردەوام بوون و ئەڤ دانووستاندن د مەھا نیسانێ دا ئاشكەرا بوون.
رێکه‌فتنا هه‌ر دوو ئالیێن کوردان و نه‌هشتنا ناکۆکیان و پێکانینا ئیداره‌یه‌کا هه‌ڤبه‌ش ل رۆژاڤایێ کوردستانێ، ژ ئالیێ وه‌زاره‌تا ده‌رڤه‌یا ئەمریكایێ ڤە و ب گشتی سیاسه‌تا ده‌رڤه‌یا واشینگتۆن ڤه بوویه ستراته‌ژی و ب هووری کاری ل سه‌ر دکن. ئه‌ڤه ژی ڤه‌دگه‌رە بۆ وێ یه‌کێ کو واشینگتۆن دخوازه چ ئالیه‌کی ژ ده‌ست نه‌ده. به‌رێ ژی ئەمریكایێ ده‌ست ژ پشته‌ڤانیا کوردان هلگرت و هێزێن خوە ژ باکوورێ رۆژهلاتا سووریێ ڤه‌کشاندن و ئەو یەك بوو ئەگەرێ وێ یه‌کێ كو ترکیا ئێریشه‌کا مه‌زن بۆ سەر وێ دەڤەرێ بكە.
ل ئەمریكایێ و ته‌ڤاهیا جیهانێ نه‌رازیبوونه‌کا بەرفرەھ به‌رانبه‌ر ئەمریكایێ و کۆشکا سپی پێکهات و ب خیانه‌تکرنا کوردان هاتن تۆمه‌تبار کرن. داویێ دا واشینگتۆن دەست ژ هه‌ولێن خوه یێن ڤەكشاندنێ به‌ردا و ئێریشێن تركیێ راوه‌ستاندن و رێگریێ کر کو کورد زێده‌تر ببن قوربانی.
تركیا هه‌رده‌م به‌حسا پاراستنا ئاساییشا نه‌ته‌وه‌یی یا خوه دکه، ل گۆر تركیێ ئەو هێزێن ده‌ستهلاتدار ل رۆژاڤایێ كوردستانێ سه‌ر ب پارتیا كاركەرێن كوردستانێ (پەکەکە) ڤە نه و ژ بۆ ئاسایشا وێ خەتەرن و تركیا چ ده‌ما رێ نادە كو پەكەكە ل سووریێ كیانەك كوردی پێكبینە. ژ بۆنا نەھێلانا ڤێ حێجەتا تكریێ ئەمریكایێ خوەست كوردان پێكبینە.
رێیەك دن کو ئەمریكا هزر تێدا دكە پێکهاتیه ژ یه‌کخستنا کوردان و دوورکه‌تنا پارتیا یەكێتیا دەمۆكراتیك (پەیەدە) و ھێزێن سووریا دەمۆكراتیك (هەسەدە) ژ درووشم و وێنه و لۆگۆیێن نێزیکی پەکەکە و هاتنا پارتیێن ئەنجومەنا نشتمانیا كوردی ل سووریێ (ئەنەكەسە) ژی کو چ په‌یوه‌ندیه‌کا وان ب پەکەکێ ڤه نینه ل ناڤ ئیداره‌یا خوه‌برێڤه‌به‌ریا رۆژاڤایێ كوردستانێ دا، ب باوه‌ریا ئەمریكایێ ئەڤ لھەڤھاتن دبە ئەگەرێ رازیکرنا ترکیێ و بداویهاتنا ئالۆزیان.
دخوازە ب یه‌کخستنا کوردان دلێ ترکیێ رازی بکه
ئه‌ڤه جارا یه‌کێ نینه کوردێن رۆژاڤا ده‌ست ب گوفتووگۆ و دانوستاندنێ دکن، به‌رێ ژی چه‌ندین گه‌رێن دیێن دانوستاندنان برێڤه برنه، لێ به‌لێ چ ده‌ما نه‌گهشتنه ئه‌نجامه‌کێ یەكئالیکه‌ر.
ب گشتی سیاسەتا كوردان ل ھەموو جھان دابەشبوون، جودابوون، ئالۆزی دلگارنیەك زێدە ھەیە و دەستێ نەیارێن كوردان ب پلەیەكا بلند د وان دابەشبوون و ئالۆزیان دا ھەیە، بەرێ ژی كوردان ل ھەرێما كوردستانێ یەكگرتنە و دەست ب پێنگاڤێن ئەنجامدنا رەفەرەندوومێ كرن، پاشی ئیرانێ ئەو دابەش كرن و ھەموو ھەولێن وان ژناڤبرن و زیانەكا مەزن ب قەوارەیا وان گەھاند و كەركووك ژ دەست دان.
ئەنەكەسە و پەیەدە ھەڤدو ب ھندەك تشتان تاوانبار دكن لێ ئەگەر ھەر دو ئالیێ ژ بۆنا لھەڤكرنێ پێنگاڤێن جدی پاڤێژن، پرسگرێكێن ناڤبەرا وان ھەر دو ئالیان نە گەلەك كوورن. ئەنەكەسە ب وێ یەكێ پەیەدێ تاوانبار دكە كو تێكەلیێن وێ دگەك رژێما سووریێ ھەنە، پەیەدە ژی ئەنەكەسێ ب وێ یەكێ گونەھبار دكە كو تێكەلیێن وێ ب تركیێ را ھەنە. د راستیێ دا ئەو تێكەلی پرسگێكەك مەزن نینە، ئەگەر ئەو تێكەلی ژ بۆنا بەرژەوەنیێن كوردان بن، سیاسەت ل سەر بنگەھێ بەرژەوەندیان دروست دبە. بەری ئالۆزیێن سووریێ و نھا ژی ھەر دو ئالی ڤان تێكەلیان وەكە كارت ل دژی ھەڤ دو بكارتینن و وەكە ئامراز معاملەیێ دگەلدا دكن ژ بۆنا بدەستخستنا چەند دەستكەفتیەكان، نەكو وەكە خوەدیێ دۆزا گەلەكی كو د وارێ كولتور، چاند و زمان ب تەڤاھی ژ گەلێن دن یێن ھەرێمێ جودانە.
ده‌وله‌تێن هه‌رێمی کوردان وه‌کی کارتا فشارێ و ئامرازێن دژایه‌تیکرنا هه‌ڤدوو بکارتینن، نه‌کو وه‌کی گه‌له‌کی كو مافێن وی هاتبه خوارن.
ئیران، ئەسەد، تركیا و عیراق ھەر یەك ژ وان كوردان وەكە كارت ل دژی ھەڤدو بكارتینن، لێ دەما دۆزا كورد پێشدكەڤە ئەو دەولەت ب یەك ھەلوەست و یەك دەنگ رووبروویێ كوردان دبن. د ھەمان دەم دا رووسیا ژی كوردان وەكە كارت بكارتینە و ل سەر ڤێ یەكێ مۆسكۆیێ چەندین دەستكەفت ژ ئەنقەرەیێ وەرگرتنە.
ئه‌ڤ پێنگاڤێن ڤێ جارێ هاتینه ھاڤێتن ژ ده‌ستپێکێ ب گه‌فێن ئەمریكایێ ده‌ستپێکرن. واشینگتۆن ژ هه‌ر دو ئالیان را گۆتیه کو ئه‌گه‌ر نه‌گەهن رێکه‌فتنێ ئێدی ئه‌و نکارن رێ ل ئێریشا ترکیێ بۆ سه‌ر رۆژهلاتێ فراتێ بگرن. ژ بەر ڤێ یه‌کێ پێویسته یه‌کبگرن و خوه‌برێڤه‌به‌ریه‌کا هه‌ڤبه‌ش دووری پەکەکێ دروست بکن.
ڤێ یەكێ ژی وسا کریه كو کورد ژ هه‌موو ده‌مه‌کێ زێده‌تر رژدتر بن، ژ به‌ر کو ترسا ژده‌ستدانا ته‌ڤاهیا رۆژاڤایێ کوردستانێ هه‌یه. ڤێ جارێ ژی کورد ژ ئالیێ ئەمریكایێ ڤه بوویه کارت، ب یه‌کخستنا وان ڤه دخوازه په‌یوه‌ندیێن خوه یێن دگەل ئه‌نقه‌رەیێ نۆرمال بکه و کیان و قه‌واره‌یه‌كی ژ بۆ کوردان ل دژی ئه‌سه‌د و ئیران ژی ل ناوچەیێ درووست بکه و فشارێ ل سەر مۆسكۆیێ ژی زێدە بكە..
باز ئه‌حمه‌د
2020-06-29
