ھەمەرەنگ

شێخ ئەحمەد بارزانی کیە

 شێخ ئەحمه‌د بارزانی د سالا ۱۸۹۲ ێ دا ژدایک بوویه‌. پشتی کو سێخ عبدولسه‌لام ژ ته‌ره‌ف ئۆسمانیان ڤە دهێتە دارڤه‌کرن، شێخ ئەحمه‌د بارزانی  دبه‌ ڕێبه‌ر و خودانێ بارزان و  سالا ۱۹۳۱ێ سه‌رپه‌رشتیا شۆره‌شا بارزان دکە‌.

ژ به‌ر کو شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی ئالیکاری و پشتگریا شۆره‌شا ئاراراتێ ل باکورێ کوردستانێ  دکر. ئەو ژ ته‌ره‌ف ده‌وله‌تا ترکیێ ڤه‌ تێ گرتن و وی ڕاده‌ستی حکومه‌تا ئیراقێ دکه‌. حکومەتا ئیراقێ ژی بریار ددە کو وی ژ بارزان، کوردستانێ، دوور بکن و دهێتە نەفی کرن.

د سالا ۱۹٤٤ێ  دا بریارا دوورخستنا شێخ ئه‌حمه‌د  ژ ده‌ڤه‌را بارزان و کوردستانێ دهێتە ڕاکرن. پشتی ڤێ بریارێ ئه‌و ڤەدگەرە کوردستانێ ول ل جهێ باڤ و باپیرێن خوه‌ ل بارزان ئاکنجی دبە.

پشتی کو سه‌رهلدان و به‌رخوه‌دانا ب سه‌رپه‌رشتیا قازی محمه‌د (۱۹٤٦-٤۷) ل ڕۆهلاتا کوردستانێ ده‌ست پێ دکه‌، شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی  ژی پشتگریا وێ شۆره‌شا، ژ بۆنا ئاڤاکرنا کۆمارا کوردستانێ، دکه‌. 

پشتی تێکچوونا شۆره‌شا ژ بۆنا ئازادی و سه‌رخوه‌بوونێ، کۆمارا کوردستان ل ماهبادێ،  ل ڕۆژاهلاتا کوردستانێ، موسته‌فا بارزانیێ نه‌مر  دگه‌ل ٥۱۲ پێشمێرگه‌ یێن خوه‌ به‌رێ خوه‌ دده‌ سۆڤیه‌تێ و شێخ ئه‌حمه‌د ژی دگه‌ل مالباتێن بارزانیان ڤه‌دگه‌ره‌ ئیراقێ. ب ڤه‌گه‌را وی یه‌ک سه‌ر ده‌ستهلاتا ئیراقێ وی دگرن و بریارا دارڤه‌کرنا وی ددن و پشتی سێ سالان حکومه‌تا ئیراقێ بریارا خوە، حوکمێ سێدارەدابا شێخ ئەحمەد، دگوهەرە و وی ب حوکمێ هەتا٠هەتایێ زیندانی دکن.

ده‌ما سه‌رۆک بارزانی یێ نه‌مر و پێشمێرگه‌ یێن خوه‌ یێن چووبوون سۆڤیه‌تێ د سالا ۱۹٥۸ئ دا ل وه‌لاتێ خوه‌ ڤه‌دگه‌رن. وێ ده‌مێ حکومه‌تا ئیراقێ ژی شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی ژ زیندانێ سه‌ربه‌ست به‌رددە.

پشتی کو شێخ ئه‌حمه‌د ژ زیندانێ سه‌ربه‌ست تێ به‌ردان، پتر کار و بارێ خوه‌ دکه‌ خه‌باتا ئاینی و جڤاکی.  ل دەڤەرێ ئه‌و مه‌زنترین چاکسازی و باشترین دادواریێ پێک تینه‌. ژ به‌ر ڤێ یه‌ کو تێ گۆتن و دیتن کو سه‌رده‌ما شێخ ئه‌حمه‌د بارزانی سه‌رده‌ما زێرین یا دادواریێ و وه‌کهه‌ڤیێ دهێتە ب ناڤکرن. هه‌ر وه‌ها ئه‌و ژینگه‌هپارێزیێ و ب هه‌ڤره‌ژیانێ ل گۆر مه‌رجێن وه‌کهه‌ڤیێ پێک تینه‌.

ژ به‌ر ڤێ یه‌ کو ئه‌و وه‌که‌ هۆستایێ ڕێبازا بارزانی دهێتە ده‌ستنیشان کرن. هه‌ر ئه‌و وێ ڕێبازا کو ئه‌ساس و بنگه‌هێ وێ ژ ته‌ره‌ف شێخ عبدولسه‌لام هاتبوو ده‌ستنیشانکرن، د ده‌ما شێخ ئه‌حمه‌د دا ئه‌ڤ ژ ئالیێ وی دا تێ ته‌مام کرن و وه‌که‌ ده‌ستوور و ڕێبازه‌کێ پێشکێشی گه‌لێ خوه‌ دکه‌.

پشتی ڤه‌گه‌را بارزانی یێ نه‌مر و پێشمێرگه‌ یێن وی ژ سۆڤیه‌تێ، ئێدی بارزانی یێ نه‌مر ژی وێ ڕێ و ڕێبازێ ئانگۆ فه‌لسه‌فه‌یێ دخه‌ ژیانێ/پراکتیزە دکە.

ژ به‌ر کو شێخ عبدولسه‌لام، شێخ ئه‌حمه‌د و مەلا مستەفا بارزانی  تێدگه‌هێشن کو مله‌ته‌کی بێ ڕێباز وه‌کی په‌زێ بێ شڤانه‌. ژ به‌ر ڤێ بوو کو وان هه‌ردو نه‌مران ئه‌ساسێ ڕێبازێ دانین و مه‌لا موسته‌فا یێ نه‌مر ژی ئه‌و خسته‌ ژیانێ دا کو ل سه‌ر ئه‌ساسێ وێ ڕێبازێ و ل سه‌ر خه‌تا نه‌ته‌وه‌یی بکاربه‌ کوردستانێ ژ بن نیرێ داگیرکه‌ران ئازاد بکه‌.

به‌لێ، هه‌رسێ نه‌مران ئه‌نجاما وێ ڕێبازێ نه‌دیتن لێ نه‌ڤی و زارۆکێن وان، نه‌مر ئیداریس بارزانی و مه‌سعود بارزانی ئه‌ڤ ته‌مام کرن و د ئه‌نجامێ دا کورد ل باشوورێ کوردستانێ ل گۆر وێ ڕێبازێ ئازاد کرن. پشتی ئازادیێ ژی سه‌رۆکێ هه‌رێما کوردستانێ ڕێزدار نچیرڤان ئیدریس بارزانی و سه‌رۆکوه‌زیرێ هه‌رێما کوردستانێ ڕێزدار مه‌سرور بارزانی ئه‌و رێباز گه‌ش کرن دا کو گه‌لێ وان ل سه‌ر وێ ڕێبازێ، هەم ده‌مۆکراسیێ د ناڤا گه‌لێ خوه‌ دا به‌لاڤ بکن و هەم ژی ڤێ ڕێبازێ پتر گه‌ش و خوه‌ش بکن.

لێ مرۆڤ دکاره‌ ب ڕه‌حه‌تی بێژه‌ کو شێخ ئه‌حمه‌د هەم وه‌کی ئاقلمه‌نده‌کی هەم ژی وه‌کی ڕێبه‌ره‌کێ گه‌لێ کورد بوو کو سه‌رپه‌ره‌شتیا بارزانیان دکر.

شێخ ئه‌حمه‌د د داویا سالا ۱۹٦۸ئ دا ته‌ندورستیا وی نه‌ باش دبه‌. هه‌ر وه‌ها ڕۆژا    ١٩٦٩/١/١١ ێ دانێ سبێ ل نه‌خوه‌شخانه‌یا ئبن-ئه‌ل نه‌فس دچه‌ سه‌ر دلۆڤانیا خوه‌…

ئه‌ز وی و هه‌می بارزانیێن نها ل وه‌لاتێ خوه‌ بناخکرینه‌، ب بیر تینم و دبێژم کو ئه‌ڤ ده‌ستکه‌تیا ئیرۆ یا ل باشوورێ کوردستانێ ب سایا وێ ڕێبازا کو وان ژ بۆنا مه‌ کوردان دانیبوون پێک هاتیه‌ و سه‌رێ خوه‌ ل به‌ر ته‌کۆشه‌ریا وان دته‌وینم…

Bubê Eser-Swêd

چاڤکانی:  هازم بله‌یی

Back to top button