کێم نەتەوەیان هندی نەتەوەیێ کورد ل سەر بکارئینانا زمانێ دایکێ (زمانێ کوردی) کارەسات و زورداری دیتنە. ب هەزاران کورد ل سەدێ بیستێ ل سەر کوردبوون و بکارئینانا زمانێ کوردی هاتینە جینۆسایدکرن و دەهان هەزار کیلۆمەترێن چوارگوشە ژ ئاخا کوردستانێ ژ زمانێ کوردی هاتینە ڤالاکرن و پرۆسەسا تورککرن، عەرەبکرن، عەجەمکرن و فارسکرنێ تێدا هاتیە ئەنجامدان و نها ژی ئەو پرۆسەس بەردەوامە.
ل ١٥ێ گولانا سالا ١٩٣٢ێ ل پایتەختێ سووریێ ( شامێ) ژ لایێ ( میر جەلادەت بەدرخان) ڤە، بۆ ئێکەم جار گۆڤارا هەوار دهێتە چاپکرن، گۆڤارا هەوار ٢٣ هەژمارێن دەستپێکێ ب کورمانجییا پیتێن عەرەبی و ب و ٣٤ هەژمارێن دویماهیێ ژی ب کورمانجییا پیتێن لاتینی دهێتە دەرئینان. ل سالا ١٩٨٧ نڤیسکارێ کورد، فرات جەوهەری، ژ سویدێ دچیتە شامێ و هەموو هەژمارێن گۆڤارێ د دو بەرگان دان کۆم دکەت و ل ١٥ی گولانێ ل سالا ١٩٨٧ کو، ئەڤە ساڵڤەگەرا گۆڤارێ یە، ل سویدێ د وەشینیت.
ئەڤ رۆژە هەر سال ژ لایێ سازیێن چاندی و پارتییێن سیاسی ڤە وەکو رۆژا جەژنا زمانێ کوردی دهێتە پیرۆزکرن، لێ ب مخابنی ڤە دبێژم! وەسا یا دیاردبیت کو ئیدی زمانێ دایکێ ( کوردی) هەر وەک چو گرنگییا خوە نەمایە ل دەڤ تاکێ کورد، د ڕۆژەکا هوسا دا ئەو چالاکییێن ژبۆ زمانی دهێنە کرن ب تبلێن دەستا دهێنە هەژمارتن، و ئیدی بۆ کەسێ گرنگ نینە جاران ناڤا خێزانێ دا یان زارۆکێ ئەوی فێری زمانێ کوردی ببت یان نە، بەلکو شانازییێ ب هندێ دبت.
دەمێ فێری عەرەبی و تورکی و ئینگلیزی دبت، هزرناکەت شەرم د هندێ دایە تاک زمانێ خوە نزانت ل جهێ شانازییا زانینا زمانێن دیتر و ل رۆژا زمانێ کوردی زۆر کەس هەبوینە و سلاڤ بۆ گیانێ وان جانفیدایێن ژ پێخەمەت ئازادکرن و بەلاڤکرنا زمانێ کوردی گیانێ خۆ کریە قۆربان و ئەوێن ژ بۆ ئازادیا زمانی ئەڤرۆ دناڤا زیندانادا و د ئەڤێ رۆژێ دا دوپات بکەین.
بەردەوامیدان ب زمان و وەکو ئەركەک ل سەر پاراستن و بەلاڤکرن و گرنگیپێدانا زمانێ کوردی یێ شیرین و چونکی بب کوردی دژیم وەکو کوردەك دێ مرین ب کوردی دئاخڤم و بەرسڤ ددەم بە کوردی دیسان زیندی دێ مینن، رۆژا جیهانیا زمانێ دایکێ پێدڤیە ئەم هەمی کار بۆ وەرار و پێشئێخستنا زمانێ کوردی بکەین
زمانێ کوردی ناسناما نەتەوەیا کورد ە ب هەمی رێیێن زانستی و ناڤەند و جهێن ئاکادیمی و کەلتوری و جڤاکی و سیاسی و حکومی لێ خودان دەرکەڤین، و یێن کو ب زمانێ کوردی دنڤیسن، بزاڤێ بکەن زمانێ دایکێ کو بەرچاڤترین مەرجێ نەتەوەییە بپارێزن، ب ساخی بهێلن، پێ باخڤن و نیشا زارۆکێن خوە بدەن، ب ڕێزمان و ڕێنڤیسەکا دروست و پاک بنڤێیسن و بەرەڤ ئێکگرتن یان نێزیککرنا دایلێکتێن زمانێ کوردی ببەن، تایبەت د سوشیال میدیایدا کو ب مخابنیڤە جاران هندەک زمان و پەیڤێن زمانێن بیانی ل پێشیا زمانێ کوردی دانن فەرە بەردەوام گرنگیێ پێ بدەین داکو زمانێ مە بەردەوام د گەشەبوونێ دابیت وەرارەکا بەردەوام هەبیت بو نڤشێ داهاتی .
مووسا خالد\ چالاکڤان-دهوک
