ئه‌م ده‌نگێ خۆ بده‌ینه کیژ لایەنی و بۆچی؟
ئه‌ڤرۆکه ململانێیا هه‌وا هه‌لبژارتنێن په‌رله‌مانێ ئیراقێ گه‌له‌کا گه‌رمه و هه‌ر پارت و ئالیه‌ک ژی دبێژیت؛ هه‌ما ئه‌زم و که‌سێ دی نه.
ئه‌رێ ئه‌م وه‌ک خه‌لکه‌کێ نۆرمال یێ کوردستانێ دێ چه‌وا زانین کانێ کی د به‌رژه‌وه‌ندییا مه و وه‌ڵاتێ مه دایه، دا کو ئه‌م ده‌نگێ خۆ بده‌ینێ.
ئه‌گه‌ر ئه‌م بێین و ڤان هێز و ڕێکخستنان مۆخل و بێژنگ بکه‌ین، دێ بینین کو که‌س سه‌د ژ سه‌دێ یێ پاک و بێ کێماتی نینه.
هه‌ر ئێک ژ وان تێرا خوه شاشیێن خوه یێن هه‌ین.به‌لێ کا دا پێکڤه چاڤه‌کی ل دیرۆکا مه یا نێزیک و هه‌تا ئه‌ڤرۆکه بگێڕین، دا کو بزانین کانێ کێ کێمترین شاشی هه‌نه و باشێ هه‌میانه:
– ئه‌و داخوازنامەیا شێخ عبدالسلام بارزانی ژ بۆ مافێن خه‌لکێ کوردستانێ د ده‌مێ خوە دا دایه ده‌وله‌تا ئۆسمانی و ل ساڵا 1914 ژی هه‌ر ل سه‌ر هندێ ل مۆسل هاتیه سێداره‌دان، ئه‌و نموونه‌یه‌کا ئێکانه یا قوربانیدانا ماڵباتا بارزانه ژ بۆ مافێن کوردان. کو وی ده‌می هێشتا که‌سێ هزرێن نه‌ته‌وه‌یی نه‌بوون.
– دیسان هه‌ر دو بزاڤێن چه‌کداری یێن ساڵێن 1943 و 1945 یێن بارزان ب سه‌رکێشیا مسته‌فا بارزانی یێ نه‌مر، ل دژی داگیرکه‌رێن کوردستانێ، خاله‌کا دیا گه‌شا دیرۆکا کوردایه‌تیا ڤی ڕێبه‌رێ مه‌زن و ڤێ مالباتا وه‌ڵاتپارێزه.
– هه‌ر ل ساڵا 1945 پشتی شکه‌ستنا بزاڤا بارزان، بارزانی یێ نه‌مر و شێخ ئه‌حمه‌دێ نه‌مر خوه بۆ هه‌ر دو ده‌وله‌تێن ئینگلیز و ئیراقێ نه‌چه‌ماند و سنوور بڕین و چوون بوونه پارێزڤان و پێشمه‌رگێن کۆمارا کوردستان ل مهابادێ.
– پشتی شکه‌ستنا کۆمارێ ژی ل ساڵا 1947 بارزانی ل گه‌ل پێشمه‌رگێن خوه، سنوورێ چار ده‌وله‌تان بڕی و ب شه‌ڕ ومێرانیا خوه سه‌رێ هه‌رسێ داگیرکه‌رێن کوردستانێ (ئیران، ئیراق و ترکیێ) شۆڕکر و وه‌ک په‌نابه‌رێن سیاسی خوه گه‌هانده ڕوسی (سوڤیه‌تا به‌رێ).
– ڕاپۆرتا ده‌زگایێ هه‌واڵگیریا سوڤیه‌تی یا وی ده‌می دبێژیت: د ده‌مێ 11 ساڵێن په‌نابه‌ریا بارزانی و پێشمه‌رگێن وی دا، مه ل سه‌ر وان کاردکر کو که‌سه‌ک ژ وان ببیته هه‌ڤالێ مه (سیخوڕ) لێ ئه‌م نه‌شیایین ئێک که‌س بتنێ ژی ژ وان بده‌ست خوه‌ڤه بینین. ئه‌ڤه ژی نـــــــموونه‌یه‌کا به‌رزا پاکیا ڕێبازا بارزانی یه.
– دیسان ل ساڵا 1961 شوڕشا ئیلۆنێ هه‌ر ب سه‌رپه‌رشتیا بارزانی یێ نه‌مر سه‌رۆکێ پارتییا دەمۆکراتا کوردستان، بۆ ده‌مێ 14 ساڵان ل دژی زۆڵم و زۆرداریا داگیرکه‌رێن ئیراقێ خه‌بات و به‌رخوه‌دان کر.
– هه‌ر پارتی و بارزانی بوون کو ل ساڵا 1970 ژ ئه‌نجامێن شوڕشا ئیلۆنێ، بۆ جارا ئێکێ د دیرۆکێ دا، داگیرکه‌رێن کوردستانێ نه‌چارکرین، کو ب فه‌رمی دان ب مافێن کوردستانێ دا بنێن و رێکەفتنا 11 ئادارا ساڵا 1970 ئیمزا بکه‌ن.
– پشتی شکه‌ستنا شوڕشا ئیلۆنێ هه‌ر پارتی بوو کو گۆتیه دوژمنان؛ گه‌لێ کوردستانێ ب په‌یمانێن وه یێن خیانه‌تکاری ژناڤ ناچیت و ل ساڵا 1976 چریسکا ئێکێ یا شوڕشا گولانێ ل سه‌ر چیایێن کوردستانێ گه‌شکری و گه‌لێ کوردستانێ ژ ناڤچوونێ رزگارکری.
– دیسان پارتی و کاک ئیدریسێ جانه‌مه‌رگ بوو کو بنگەهێ ئاشتییا ناڤمالا کوردی و ژ ئەنجامێ وێ ل ساڵا 1988 به‌رێ بنیاتێ به‌ره‌یێ کوردستانی هاتیەدانان و هه‌موو هێز و پارتیێن کوردستانی تێدا کۆمکرین ل دژی ڕژێما داگیرکه‌را ئیراقێ، کو ژ ئه‌نجامێ وێ ژی خه‌لکێ کوردستانێ ل بهارا ساڵا 1991 سه‌رهلدا و کوردستان ئازادکر.
– دیسان هه‌ر پارتی و سه‌رۆک بارزانی بوون کو هه‌ر ل ساڵا 1991 داخوازا هه‌لبژارتنان کری و بڕیارا فیدرالیێ بۆ کوردستانێ دای و به‌رهه‌مێ وێ ژی بووینه په‌رله‌مان و حکومه‌تا کوردستانێ.
– پشتی که‌فتنا سه‌دامێ دیکتاتۆر ل ساڵا 2003، ده‌مێ برێمه‌رێ حاکمێ ئه‌مریکی بڕیاردای کو هێزا پێشمه‌رگێ کوردستانێ هه‌لوه‌شینیت و نه‌هێلیت، هه‌ر سه‌رۆک مه‌سعود بارزانی بوو کو شه‌ڕ لگه‌ل کری ژ بۆ مان و پاراستنا پێشمه‌رگه‌ی و هه‌تا کو پێشمه‌رگێ کوردستانێ وه‌ک هێزا پاراستنا کوردستانێ هێلای.
– دیسان هه‌ر پارتی و سه‌رۆک بارزانی بوو کو ل ساڵا 2005 ل به‌غدا ب مه‌هان شه‌ڕ و خه‌بات کری هه‌تا کو شیاین هه‌موو مافێن خه‌لکێ کوردستانێ د ده‌ستورێ ئیراقێ دا بنه‌جی بکه‌ن.
– ل ساڵا 2014 ده‌مێ ترۆریستێن هۆڤێن داعش هێرشی کوردستانێ کری و کوردستان که‌فتیه د مه‌ترسیا نه‌مانێ دا، دیسان سه‌رۆک بارزانی بوو کو ب کوڕ، برا، برازا، پێشمه‌رگه، کادر و سه‌رکردایه‌تیا پارتی ڤه، وه‌ک نه‌فیر عامێ، بۆ ده‌مێ چار ساڵان ل به‌رسینگێ هێرشێن وان هۆڤان ڕاوه‌ستاین و داعش ژ ناڤبری و کوردستان ژ نه‌مانێ ڕزگارکری.
– ژ بلی وێ ژی هه‌موو مه‌ترسی و هێرشێن سه‌ر کوردستانێ، یێن وه‌کی: حه‌شدا شەعبی، پ.ک.ک و داعشێ دیسان هه‌ر پارتی بوویه وه‌ک مه‌تالی به‌رسینگ لێگرتین و کوردستانێ ژ تیرۆرا وان پاراستی.
– ڕیفراندۆم وه‌ک ده‌ستکه‌فته‌کێ دیرۆکی یێ کوردستانێ، دیسان سه‌رۆک بارزانی و پارتی بوویه کو سه‌رکێشیا وێ کری و ب پشته‌ڤانیا خه‌لکێ کوردستانێ کریه تاپۆیا ڕه‌شا کوردستانێ.
– هێرشێن پاسدارێن ئیرانێ-حکومه‌تا ئیراقێ و حه‌شدێ ل ساڵا 2017 بۆ سه‌ر کوردستانێ و ب تایبه‌تی ل (پردێ و سحێلا)، ما ژبلی پارتی و سه‌رۆک بارزانی و پێشمه‌رگێ کوردستانێ کی بوو دفنا وان شکاندی و جاره‌کا دی کوردستان ژ نه‌مانێ پاراستی؟!
– ما هه‌ر پارتی و سه‌رۆک بارزانی نه‌بوون، کو ل ته‌نگاڤیان، نه ته‌نێ ل کوردستانا باشوور، لێ ل هه‌وارا پارچێن دی ژی یێن کوردستانێ چووینه و بخوینا خوه به‌ڕه‌ڤانی ژێکرنه؟ نموونه ژی: کۆمارا کوردستان ل مهابادێ ساڵا 1945 و کۆبانێ ل ساڵا 2014.
– دیسان ئه‌م باش دزانین کو ئه‌و ئاڤه‌دانیا ل ژ ساڵا 1992 و هه‌تا نوکه ل کوردستانێ هاتیه ئه‌نجامدان 90% ژێ ل سه‌ر ده‌ستێ پارتی بوویه.
– ژ ساڵا 2005 و هه‌تا نوکه ئه‌م هه‌می دبینین کو هه‌ر خوله‌کا په‌رله‌مانێ ئیراقێ کۆمه‌کا په‌رله‌مانته‌رێن حزب و لایه‌نێن دی یێن کوردان خوه دفرۆشن و دبنه سیخوڕێن عه‌ره‌با و ل به‌غدا ل دژی کوردستانێ کاردکه‌ن. لێ په‌رله‌مانته‌رێن پارتی، ئه‌گه‌ر نه‌شیابن گه‌له‌ک تشتا ژی بکه‌ن، لێ ئێک که‌س تنێ ژی ژ وان هه‌تا نوکه خوه نه‌فرۆتیه و لایه‌نێ ئێکانه‌یه کو چ په‌رله‌مانته‌رێن وان نه‌بووینه سیخوڕێن دوژمنان.
– پارتی ئه‌و هێزه یا کو هه‌رجارا کوردستان تووشی شکه‌ستنه‌کێ دبیت، کوردستانێ ڕادکه‌ته‌ڤه و بهێز و تینه‌کا مه‌زنتر ل دژی دوژمنان به‌رخوه‌دانێ دکه‌ت. نموونه ژی: کۆمارا کوردستان 1947، شکه‌ستنا ساڵا 1975 و ئه‌نفالێن ساڵا 1988.
– پشتی ڤان خالان هه‌میا، بۆ مه باش ڕوون دبیت کو ل هه‌رچار پارچەیێن کوردستانێ، هێزا ئێکانه یا کو سه‌رکێشیا هیڤی و داخوازێن دۆزا نه‌ته‌وه‌یی یا خه‌لکێ کوردستانێ دکه‌ت پارتی یه.
– هه‌رچه‌نده ئه‌ز و هوون هه‌می ژی باش دزانین کو پارتی ژی تێرا خوه شاشی، کێماتی، نه‌دادپه‌روه‌ری و خالێن نه‌رێنی یێن هه‌ین. لێ دیسان ژی هێزا هه‌ری باشا کوردستانێ ژی هه‌ر ئه‌وه.
ڤێجا ده‌ستێ خوه دانه سه‌ر ووژدانا خوه و ده‌نگێ خوه بده به‌رژه‌وه‌ندیا گه‌ل و وه‌ڵاتێ خوه.
