چارەنڤیسێ ئیراقێ وەك یێ ئەفگانستانێ
گوهورینا ده‌ستهه‌لاتا ده‌وله‌تا ئیراقێ هاوشێوه‌ی ده‌وله‌تا ئه‌فگانستانێ
پشتی ژنافچونا ده‌ستهه‌لاتا دکتاتۆر صدام حسێن ل سالا 2003ێ، پێگه‌هێ ئه‌مریکایێ ل ئیراقێ گەلەك بهێز بوو .
ئه‌مریکا گەلەك پێداگری ل سه‌ر ماف و خواستێ هه‌می ئالیێن سیاسی د ناڤ ده‌وله‌تا ئیراقێ دا کر، تایبه‌ت ل سەر جیبجیكرنا ماده‌یێن ده‌ستوورێ هاتینه دانان ل سالا 2005ێ، ئه‌و ده‌ستورێ د ناڤبه‌را; کورد، سنه و شیعەیان دا هاتیه نڤیسین .
ئه‌مریکا گەلەك پێداگری لسه‌ر عێراقه‌کا بهێز دکر، لێ ژ به‌ر هه‌بوونا ئیرانێ و بهێزبوونا ده‌ستهه‌لاتا شیعی د ناڤ ئاخا ئیراقێ دا ئه‌و هه‌می مادە‌یێن ده‌ستووری ب دروستی نه هاتینه جیبجیکرن و رۆژ بو رۆژێ نەخوەشی که‌فتنه دناف ئاخا عێراقێ دا .
ل سالا 2014 ده‌مێ هاتنا تەرۆریستێن داعش كو، دهاته ناڤکرن ب ”ده‌وله‌تا ئیسلامی ل شام و ئیراق)گەلەك ژ ئاخا ئیراقێ هاته داگیرکرن که‌فته بن ده‌ستێ داعش دا .
ژ بۆ پاراستنا ئاخا ئیراقێ و رزگاركرنا دەڤەرێن. هاتینە گرتن، هێزه‌ك هاته دروستکرن ل سه‌ر ده‌ستێ ده‌وله‌تا ئیرانێ و ده‌ستهه‌لاتدارێن شیعی ل ئیراقێ ب ناڤێ; هێزا حه‌شد الشعبی.
ئه‌‌ف هێزه هاتیه دروستکرن ژ بۆ پاراستنا ئاخا عێراقێ دژی تەرۆریستێن داعش، لێ ب هزرا من چ راستی بۆ هندێ نینه . چونکی چێکرنا هێزا حه‌شد شعبی تەنێ ژ بۆ هندێ یه داکو پێگه‌هێ ئیرانێ بهێز بیت دناف ئاخا ئێراقێ دا .
پشتی رەفەرەندوما سەرخوەبوونا كوردستانێ، ئه‌ڤێ هێزێ گەلەك هه‌ولێن هندێ دان کو ئاخا هه‌رێما کوردستانێ داگیر بکه‌ن. ئه‌و ژی ب. ئالیكاریا حزبه‌کا هه‌رێما کوردستانێ دەما رێکه‌فتن دگه‌ل ده‌ستهه‌لادارێن شیعی ل عێراقێ ژ بۆ فرۆتنا ئاخا کوردستانێ ب رێژا 50 سه‌دێ كر، هه‌تا کو گەلەك هه‌ولێن داگیرکرنا هه‌ولێرا پایته‌خت داین لێ ژبه‌ر هه‌بوونا سه‌رۆك بارزانی و پێشمه‌رگە یێن قاره‌مان هه‌می هه‌ولێن وان خوەفرۆشان و خائینان هه‌می هاتنه ژناڤبرن و نه هێلان .
ب هزرا من، ئه‌ز دبینم داویا عێراقێ دێ وه‌کی ئه‌فگانستانێ لێ هێت و دێ ئه‌مریکا له‌شکه‌رێ خوە ژ ئیراقێ ڤه‌کێشیت و سالا بهێت دێ بیته سالا‌کا نه دیار ژ بۆ وه‌لاتێ عێراقێ و چاره‌نڤیسه‌کێ نه دیار .
نووچە/ئەنالیز
ئۆمەر تۆڤی
