پەیوەندیێن پدك-یان یێن ناڤخوەیی
هه‌تا نها ل سه‌ر پێوه‌ندیێن د ناڤا پارتیا دەمۆكراتا كوردستانێ (پدک) دا ل هه‌ر چار پارچه‌یێن کوردستان ئانالیز و شیرۆڤێیێن ژ دل و ب ڕێبازێن برێکووپێک نه‌هاتنە کرن. هه‌گه‌ر هاتبن کرن ژی، ژ ڕایا کوردی ڕا ئه‌ڤ زێده ئه‌شکه‌ره نه‌بوونه. ئه‌ڤ دیتن و شیرۆڤە باش نه‌که‌تنه ناڤا پێوه‌ندیێن نه‌ته‌وی و د ئاسته‌کا وه‌کهه‌ڤی دا نه‌هاتنه په‌ژراندن.
ئه‌ڤ ڕاستی ب خوه ڕا نه‌زه‌لالییه‌کێ، مه‌ترسییه‌کێ، هه‌تا بێباوه‌ریبوونه‌کێ پەیدا دکه. ئه‌ڤ ڕه‌وشا مژوكی پۆتانسییه‌لا نه‌ته‌وا کورد و ته‌ڤگه‌را ده‌مۆکراتیک ل کوردستانێ قه‌لس دهێله. به‌رژه‌وه‌ندی و لبه‌ندامایێن ل په‌رچه‌یه‌کێ دکه‌ڤه ده‌وسا دۆزا وه‌لات و ستاتوویا کوردستانێ یا په‌رچه‌کری وه‌که کو بوویه‌ره‌ک مه‌شروع دده په‌ژراندن…
ئه‌ڤ پێوه‌ندی دڤێ چاوابن، ل سه‌ر کیژان ڕێگه‌ز (پره‌نسیبان) ب ڕێڤه بچن، ل سه‌ر کیژان ئاستان، ل سه‌ر کیژان ستراته‌ژی و تاکتیکان، ل سه‌ر کیژان ده‌رفێتێن مادی و مەعنه‌وی، نه‌ته‌وی و هه‌رێمی ب ڕێڤه بچن، هه‌تا نها نه گه‌له‌ک زه‌لاله. هه‌تا نها ل سه‌رانسه‌رێ وه‌لات شێورمه‌ندییه‌ک نه‌ته‌وی و ده‌مۆکراتیک، پرال و ژ دل باش نه‌که‌تیه ناڤا پێوه‌ندیێن پدک ێ. نیقاشه‌ک ب ڕێکووپێک، زه‌لال و دۆستانه چێنه‌بوویه. گازند ژ هه‌ڤدوو ل پشت په‌ردان و د ده‌ڤه‌رێن خالی تێن کرن. لێ د ڤێ پرسێ دا دڤێ مرۆڤ ب وێره‌کی، بئاقلانه و ب دۆستانه ته‌ڤبگه‌ر بکه.
ئه‌م دزانن کو نه د ناڤا ڕه‌وشه‌نبران دا و نه ژی د ناڤا ڕێخستنان دا ئه‌ڤ هه‌لوه‌ستا زه‌لالبوون و ڤه‌کریبوونێ باش پێشده نه‌چوویه. مرۆڤ د ڤان پێوه‌ندی و پرسان دا په‌رگی قورمچاندنه‌کێ دبه، بێده‌نگییه‌کێ دبه، هه‌تا دوورووتیه‌کێ ژی دبه. د گه‌له‌ک واران دا پێوه‌ندیێن شه‌لافیێ پێشده چوونه، به‌رژه‌وه‌ندیێن که‌سایه‌تیێ پێشده چوونه، پێوه‌ندیێن که‌سی که‌تنه شوونا پێوه‌ندییێن ڕێخستنی و دۆزا نه‌ته‌وی.
ژ به‌ر ڤان ڕاستیان ژی گه‌لاجی، فتنه و فه‌سادی هه‌سپێ خوه ب چارگاڤان دبه‌زینه. که‌سێن کو خوه وه‌که دۆست و ده‌ستبراک نیشانددن، دبن ڕا، ل ده‌ڤه‌رێن خالی دژمناتیا هه‌ڤدوو دکن. هه‌ڤدوو ڤالا ده‌ردخن، پرۆگرام و هه‌لوه‌ستان تێک دبن، ل مقابلی خه‌باتا یه‌کتییێ دبن ئاسته‌نگ و خوه وه‌که قوماشێ هندێ پێشکێشی ڕایا کوردان دکن. د ڤان پرسان دا ژی هه‌لوه‌سته‌کا نه‌ته‌وی، ئه‌خلاقی، ته‌بووت و هه‌ڤبه‌ش نه‌هاتیە په‌ژراندن.
هه‌گه‌ر ته‌ڤگه‌را نه‌ته‌وی ل کوردستانێ دبن باسکێ پدک ده هاتبه ئۆرگانیزه‌کرن، دڤێ پێوه‌ندیێن نه‌ته‌وایه‌تیێ ژی د ناڤا هه‌موو پارچێن کوردستانێ ده باش بھێن زه‌لالکرن. د ڤان مژاران دا پدک ته‌نێ ناڤه‌که ئان ژی ته‌ڤگه‌ره‌کا نه‌ته‌وی ل سه‌رانسه‌رێ کوردستانێ یه؟
پرۆگرامێن هه‌ڤبه‌ش ژ بۆنا هه‌ر چار پارچه‌یان کوردستانێ دڤێ زه‌لال ببن و د کۆنگره‌یێن نه‌ته‌وی و ده‌مۆکراتیک دا بھێن په‌ژراندن. دڤێ هەم پرۆگراما پارچایان هه‌به و هەم ژی پرۆگرامەكا نه‌ته‌وی-هه‌ڤبه‌ش ژی هه‌به. ئانگۆ پرۆگرام و سه‌رکردایه‌تی دڤێ ببه کوردستانی ئان ته‌نێ هه‌رێمی بمینه؟ ته‌ڤگه‌را نه‌ته‌وی دڤێ ببه خوه‌دیێ پرۆگرامه‌ک نه‌ته‌وی! یا ڕاست ئه‌ڤه. د ڤان پێوه‌ندیان دا ناڤه‌ند یه‌کئالیه ئان ژی ل گۆرا هه‌وجه‌داریێن سیاسی دڤێ بھێتە گوهه‌رتن؟ دیاربه‌کر، هه‌ولێر، قامشلۆ و مه‌هاباد ب قاسی هه‌ڤدوو خوه‌دی نرخن و دڤێ ل گۆرا ده‌مێ ڕۆلا خوه بله‌یزن، ئان نا. دڤێ ئالیکاری و هه‌ڤکاری ژی د ناڤا پدک یان ده ل گۆرا ڤێ ڕاستیێ و ژ دل وه‌ره په‌ژراندن ئان نا؟
پێوه‌ندیێن پدک ل هه‌ر چار پارچه‌یێن کوردستانێ وه‌که پێوه‌ندیێن چار برا نه، یان ژ د ناڤا ڤان پێوه‌ندیان ده زارۆکێ ژنبابێ هه‌نه، زارۆکێن هێویان هه‌نه ئان نا؟ د ڤان پێوه‌ندیان دا وه‌کهەڤی، دۆستانی و براتی هه‌یه ئان ژی سه‌رده‌ستی و بنده‌ستی هه‌یه ئان ئان؟ سه‌رکردایه‌تیا پدک ل هه‌موو کوردستانێ هه‌ڤبه‌شه ئان هه‌ر پارچه ب سه‌رێ خوه ته‌ڤگه‌ر دکن و زێده گوھ نادن به‌رژه‌وه‌ندیێن پارچه‌یێن دن ئان ئان؟ د ڤێ ئه‌ڤ پرس ژ ڕایا کوردستانێ ڕه باش بھێن زه‌لال کرن.
میناک؛ ما پدک ل هه‌موو کوردستانێ دکاره ته‌نێ ب حه‌زکرنا مالباتا بارزانیان ڤه بێ گرێدان ئان نا؟ ئه‌م دزانن کو گه‌له‌ک جاران ئه‌ڤ حەزکرن نه ژ دلە ژی، ژ بۆنا هنده‌ک به‌رژه‌وه‌ندیێن شه‌خسی گه‌له‌ک مرۆڤ دیتنێن نه‌راست ب لێڤ دکن. هه‌ر چقاس مالباتا بارزانیان یه‌ک ژ ستوونێن ته‌ڤگه‌را پدك بن ژی و خوه‌دیێ ڕوومه‌ته‌کا مه‌زن بن ژی، دیسا دڤێ ئه‌ڤ پرس باش وه‌ره زه‌لال کرن. ما ته‌ڤگه‌را پدک ل سه‌رانسه‌رێ کوردستانێ ژ مالباتا بارزانیان مه‌زنتره ئان نا؟ هه‌ر چقاس بارزانی دامه‌زرینه‌رێ کدپ ژ بن، وانا چ جارا دۆزا سه‌لته‌نه‌ت و پاشاتیێ نه‌کرنه! بارزانیان دۆزا کوردستانێ، دۆزا نه‌ته‌وایه‌تیێ هلگرتنه سه‌ر ملێن خوه. بارێ وانا هه‌ر کوردستان بوویه. ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ ژی مالباتا بارزانیان ل جه‌م مله‌تێ کورد مه‌زن بوونه.
ل مقابلی ڤێ ڕاستیێ ژی دڤێ مرۆڤ دیتنا خوه ته‌که‌ز بکه؛ هه‌موو که‌س دزانه کو سه‌رۆک ل سه‌رانسه‌رێ دنیایێ چ جارا ژ دۆز و پارتیا خوه نه مه‌زنترن! گه‌لۆ هه‌وجه‌داری ل سه‌رانسه‌رێ کوردستانێ ب سه‌رۆکاتیه‌ک و شێورمه‌ندییه‌کا هه‌ڤبه‌ش و نه‌مسۆگه‌ر ئان ژی مسۆگه‌ر هه‌یه ئان نا؟ ئو ھتد..
پشتی ڤان پرس و دیتنان ئه‌م دخوازن چه‌ند خالێن پێوه‌ندیێن پدک ل سه‌رانسه‌رێ کوردستانێ زه‌لال بھێن دارشتن:
- پدک ل هه‌موو پارچه‌یێن کوردستانێ برا نه، دۆستن ئان ژی ڕکەبه‌رێ هه‌ڤدوو نه؟ د ڤێ ته‌ڤگرێدانێ دا ماف و حقووقێن ناڤخوه‌یی دڤێ ب هاوه‌یه‌ک فه‌رمی باش وه‌ره زه‌لال کرن. پێوه‌ندیێن د ناڤبێنا پارتییان دا دڤێ ل سه‌ر بنگه‌هێ فه‌رمیتی و ڕێخستنی پێشده بچه، ئان ژی ئه‌ڤ پێوه‌ندی دڤێ سست و ژ هه‌ڤداکه‌تی پێشده بچن؟ هه‌گه‌ر ولۆ به، دڤێ پێوه‌ندیێن که‌سان د ناڤا پێوه‌ندیێن فه‌رمی دا داکه‌ڤن ئاسته‌ک منیمووم. که‌س و ڕێخستن نابه بکه‌ڤن هه‌مان ئاستێ.
- هه‌گه‌ر پێوه‌ندیێن پدک نه ل سه‌ر بنگه‌هێ براتی، دۆستانی و هه‌ڤبه‌شبوونێ ئاڤا ببن، دڤێ ئه‌و هه‌لوه‌ست ژی زه‌لال ببه و پێوه‌ند ژی ل گۆرا ڤێ ڕاستیێ بھێن په‌ژراندن. هه‌ر پارتی ل گۆرا داخوازێن خوه ته‌ڤگه‌ر بکن و وێ گاڤێ نکارن خوه وه‌که ته‌ڤگه‌ره‌کا هه‌ڤبه‌ش ل سه‌رانسه‌رێ کوردستانێ بدن نیشاندان. وێ گاڤێ چ به‌شه‌ک وه‌لات نکاره خوه وه‌که ناڤه‌نده‌کا فه‌رمی-نه‌ته‌وی- ته‌مسیلیا پدک ببینه. ئه‌ڤ فه‌رمییه‌ت دڤێ نه‌ته‌وی و ده‌مۆکراتیک به. سه‌رانسه‌ری به. ما دۆستانی و براتی ب دارێ زۆرێ چێدبه گه‌لۆ؟ هه‌گه‌ر کورد یه‌ک نه‌ته‌وه بن و کوردستان یه‌ک نشتمان به، دڤێ پدک ژی خوه ل گۆرا ڤێ ڕاستیێ تێکووز ببه.
- د ناڤا پدک یان دا دڤێ هه‌ڤکاری و هه‌ڤبه‌شییه‌کا شێنبه‌ر هه‌به. ئه‌ڤ پێوه‌ندی ل سه‌ر بنگه‌هێ ماف و حقووقێ براتی و دۆستانییێ دڤێ ئاڤا ببه. ده‌لیڤه‌یێن مادی و سیاسی ل سه‌رتا سه‌رێ کوردستانێ و ل گۆرا ڤێ ڕه‌وشێ دڤێ ببن خوه‌دی سازی، مه‌دیا، کۆمه‌ل و وه‌قف. د ڕێڤه‌برنێ دا دڤێ ئه‌ڤ سازی، مه‌دیا، کۆمه‌ل و وه‌قف ئۆتۆنۆم بن و بریار و هه‌لوه‌ستێ خوه ل سه‌ر بنگه‌هێ فه‌لسه‌فا نه‌ته‌وایه‌تیێ پێشده بخینن. د ڤی واری ده دڤێ ماف و حەقێ هه‌ڤبه‌ش هه‌به.
- ژبۆنا کو ئه‌م کاربن ڤان پرس و پرسگرێکان ژ دل و جان، بێچیرۆک و چیڤانۆک، ل سه‌ر ئاسته‌که نه‌ته‌وایه‌تی، براتی و دۆستانییێ نیقاش بکن، دڤێ ده‌له‌گه‌سیۆنه‌ک/شاندەیەك هه‌ڤبه‌ش ژ هه‌ر چار پارچه‌یێن کوردستان بھێت ئاڤاکرن و پێوه‌ندیێن د ناڤبێنا باکور و باشوور دا پێشی وه‌رن نیقاشکرن و دووڤرا ژی ئه‌ڤ نیقاش ژ بۆنا ڕۆژهلات و ڕۆژاڤا ژی تێکه‌ڤن ڕۆژه‌ڤێ. گاڤ ب گاڤ دڤێ پرسگرێکێن ناڤخوه‌یی بھێن چاره‌سه‌ر کرن.
- ب ڕایا من دڤێ خه‌باتا پدک ل سه‌رانسه‌رێ کوردستانێ ببه ناڤه‌ندی، فه‌لسه‌فی، نه‌ته‌وی و ژ بۆنا پێشه‌رۆژا وه‌لاتێ مه ببه ئالته‌رناتیفا سه‌ره‌که. سه‌رۆکێ ڤێ خه‌باتێ بێشک دڤێ که‌ک مه‌سعود بارزانی به، بێ چاوا مه‌لا مسته‌فا بارزانی دۆزا ڕۆژهلاتێ کوردستانێ وه‌که دۆزا خوه نرخاند و گاڤا خوه ژی ل گۆرا ڤێ ڕاستیێ ئاڤێت، دڤێ ئه‌م ژی ئیرۆ ب هه‌مان ڕێبازێ خه‌باتێ بکن.
- پدک دڤێ گاڤ ب گاڤ ببه ته‌ڤگه‌ر و ڕێخستنه‌کا ناڤه‌ندی، نه‌ته‌وی و سازیێن خوه ژی ل گۆرا ڤێ ڕاستیێ دامه‌زرینه. ئه‌زێ ڤه‌کری ببێژم؛ منیمووم, ئانكو ھەری كێم دڤێ شێورمه‌ندیه‌ک د ناڤا هه‌ر چار پارچه‌یێن کوردستانێ دا ئاڤا ببه و ئه‌و شێورمه‌ندی ببه بنگه‌ھ ژ بۆنا ناڤه‌ندکرنا ته‌ڤگه‌را ملی.
شه‌ره‌فخان جزیری
2019.04.27
