ئەگەر سیاسەتمەدار بێ نرخ بە

وه‌ک کا چەوا د جڤاتێ دا گرینگە، د سیاسه‌تێ دا ژی که‌سایه‌تی گه‌له‌ک گرینگه‌. نه‌خاسم د ده‌ڤه‌ره‌ک وه‌ک ڕۆژهلاتا ناڤین دا کو نرخێن سیاسه‌تێ پێ پیڤانن ، که‌سایه‌تیا سیاسه‌تمه‌دارا ھیێشتا ژی ب به‌هاتر ده‌ردکه‌ڤه‌ پێش.

گه‌له‌ک جارا ده‌ما به‌حسا که‌سایه‌تیه‌ک سیاسی تێ کرن، دبێژن کو، فلان که‌س گه‌له‌ک ژیره‌ و د سیاسه‌تێ دا دکاره‌ باش بله‌یزه‌ و زیره‌که‌. مخابن د ته‌ڤگه‌را کوردی دا ژی ئه‌ڤ یه‌ک وه‌ک پیڤانه‌کا ژێهاتیبوونا سیاسه‌تمه‌داریێ تێ زانین، یانی که‌سه‌ک کارێ خوه‌ ب حیلا و ده‌ره‌وا ڕێڤه‌ ببه‌ ئه‌و وه‌ک زیره‌کیه‌کێ تێ زانین.

د سیاسه‌تێ دا کو مرۆڤ بکاربه‌ ب دیتنا خوه‌ ، که‌سایه‌تیا خوه‌ یا به‌رز و ب ئیستقرار باوه‌ریه‌کێ په‌یدا بکه‌ گه‌له‌ک گرینگه‌. بێ گومان ده‌ما د سیاسه‌تێ دا و تایبه‌تی د ته‌ڤگه‌را ئازادخوازا کوردستانێ دا، ژ بۆ به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وەیی ته‌ڤبێگه‌راندن و ل گۆرا ڤێ ژی سیاسه‌ته‌ک به‌رفره‌ه بێ ڕێڤه‌ برن و مرۆڤ ب تۆله‌رانس به‌ ، پێوستیه‌کا سیاسه‌تمه‌دارێن کورد ده‌. تایبه‌تی ئه‌و که‌سایه‌تیێن پێشکێشیێ دکن دڤێ خوه‌دیێ ڤان ته‌یبه‌تمه‌ندیا بن.

مرۆڤ دکاره‌ د ڤێ ده‌ربارێ دا گه‌له‌ک ناڤان بده‌. لێ هه‌رکه‌سێ کو سیاسه‌تێ دکه‌ دکارە ب زه‌لالی ببینه‌ کو د سیاسه‌تێ دا کی خوه‌دی که‌سایه‌تیه‌ک ب نرخە و کی ژی وه‌ک ماره‌کی خوه‌ دبه‌ و تینه‌.

ژ ئالیه‌ک دن ڤه‌، د سیاسه‌تێ دا خاله‌ک گه‌له‌ک گرینگ هه‌یه‌ کو د ناڤا ته‌ڤگه‌رێ دا گه‌له‌ک به‌حس ژێ نایێ کرن. هه‌تا ده‌ما به‌حس ژی بھێتە کرن سەرڤە سەرڤە دھێتە بەحس كركن خوە سەرا دەرباس دكن. د سیاسه‌تێ دا مرۆڤ ببه‌ زلامێ هنده‌ک ته‌ره‌فان ئان ژی هنده‌ک وه‌لاتان ئه‌ڤ گه‌له‌ک خه‌ته‌ره‌ و که‌سایه‌تیێن هه‌ری زه‌عیف ڤێ یه‌کێ دکن. د سیاسه‌تێ دا مرۆڤ پێوه‌ندیان ب هه‌رکه‌سه‌کی ڕا داتینه‌. هه‌تا جارێ ب دژمنێن دۆزا خوه‌ ڕا ژی هه‌ڤدیتن چێدبن و پێوه‌ندیه‌ک په‌یدا دبه‌. لێ ده‌ما ئه‌ڤ پێوه‌ندی ب سیخووری و زلامه‌تی بێته‌ کرن ینگێ ناڤه‌ک دن ل وان تێكەلیان تێ کرن.

هه‌تا گه‌له‌ک جارا د ناڤا ته‌ڤگه‌را کورد دا ژی هنده‌ک ئالی و ده‌زگه‌ھ ژ بۆ خوه‌ زلامان د ناڤا سیاسه‌تێ دا پەیدا دكن. ئه‌و که‌سێ ببه‌ زلامێ ئالیه‌کی، دکاره‌ زلامه‌تیا هه‌ر که‌سه‌کی دن ژی بکه‌. ژ به‌ر کو ئه‌ڤ یه‌ک پرسه‌ک ئه‌خلاقیه‌. ده‌ما مرۆڤ نه‌ ل گۆرا ئه‌خلاق ته‌ڤبگه‌ره‌ دکاره‌ به‌رێ خوه‌ بده‌ هه‌ر خرابیه‌کی ژی.

ژ ئالیه‌ک دن بابه‌ته‌ک هه‌ری گرینگ ئه‌وه‌ کو، ده‌ما د ناڤا ڕێخستنه‌کی دا دو ئالیه‌ک په‌یدا دبه‌ ، یان ژی ڕێخستنه‌ک ژ هنده‌ک که‌سایه‌تیان عاجزبه‌ و نکاربه‌ وان کۆنترۆل بکه‌، بێبه‌ختی ده‌ستپێ دکه‌. هه‌ر تشت تێنه‌ گۆتن و گه‌له‌ک که‌س ب بێبه‌ختیان ب خیانه‌تێ تێنه‌ ئیتهام کرن. لێ که‌سێن دزانن كو گۆتنێن تێنه‌ کرن ده‌ره‌ون ژی، ل ڕاستیێ خوەدی دەرناكەڤن و به‌ر لێڤێن خوه‌ ڕه‌ ژی دکه‌نن. بێبه‌ختی تاوانه‌ک گرانه‌ و چ جارا د ڤێ ده‌ربارێ ده‌ لێبۆرین ژی چێنابه‌. ئنسانه‌ک بێبه‌ختیێ ل هه‌ڤاله‌ک خوه‌ ، یان ژی که‌سایه‌تیه‌ک دن بکه‌، دکاره‌ هه‌مان تشتێ ب موقەده‌ساتێن خوه‌ یێن مالباتی ڕا ژی بکه‌.

گه‌له‌ک جارا رێخستنەك سیاسی که‌سایه‌ته‌کی ب خیانه‌تێ ئیتهام دکه‌. لێ پشتی ده‌مه‌کی، ئه‌و که‌سێ کو ب خیانه‌تێ ھاتی ئتهام کرن د ناڤا هه‌مان رێخستنێ دا دبه‌ خوه‌دی پۆسته‌ک و ته‌ڤلی سیاسه‌تێ دبه‌.

مخابن د قۆناخا کو ئه‌م تێرا ده‌رباس دبن ، ئه‌ڤ بابه‌تێن کو هاتین بەحس کرن گه‌له‌ک نه‌ خوه‌دیێ گرینگیه‌کینه‌. گه‌له‌ک که‌س و ئالیێن سیاسی گوھ نادن ڤان تایبه‌تمه‌ندیان. د سه‌ررا ده‌رباس دبن. پێکانینا کارێ ڕۆژانه‌ وه‌ک بنگه‌ھ تێ دیتن. گه‌له‌ک که‌س به‌رژه‌وه‌ندیێن که‌سایه‌تی د سه‌ر به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وەیی و ڕێخستنی ڕا دگرن.

ژ بۆ ڤی یه‌کێ ژی گه‌له‌ک که‌س پێ ل پره‌نسیبێن خوه‌ دکن و ڕۆژا خوه‌ دقه‌دینن.

گه‌له‌ک جاران گرنگی و پرانیا ڕۆژه‌ڤا سیاسی ڕێ ناده‌ کو مرۆڤ به‌حسا ڤان بابه‌تێن گرینگ بکه‌. لێ ئه‌ڤ بابه‌ت ده‌ما باش بێنه‌ نرخاندن بنگه‌هێ که‌سایه‌تیێن سیاسی ئاڤا دکه‌. ژ خوه‌ باوه‌ری و نه‌ باوه‌ری، دورستی و فێلبازی د ڤان بابه‌تان دا ڤه‌شارتییه‌.

2010.02.08

دارا بیله‌ک