کۆمیسیۆنا یه‌کیتییا ئه‌ورۆپایێ ترکیێ رەخنە دکە
کۆمیسیۆنا یه‌کیتیا ئه‌ورۆپایێ د راپۆرا خوه یا سالانه یا پێشکه‌تنێ دا هشیاری دا کو د خه‌باتێن سازیێن ده‌مۆکراتیک یێن ترکیێ دا کێماسیێن جددی هه‌نه.
سه‌رۆکا کۆمسیۆنا ئه‌ورۆپایێ، ئورسولا ڤۆن ده‌ر له‌یه‌ن و کۆمیسه‌رێ جیرانتی و به‌رفره‌هکرنێ ئۆلڤه‌ر ڤارهه‌لی، ب موناسه‌به‌تا وه‌شاندنا راپۆرێن به‌رفره‌هکرنا ۱۰ وه‌لاتێن به‌ره‌ندام و به‌ره‌ندامێن کو دخوازن ببن ئه‌ندامێ یه‌کیتیا ئه‌ورۆپایێ، ل بروکسه‌لێ جڤینه‌ک چاپه‌مه‌نیێ ل دارخستن.
د راپۆرا کو ژ ئالیێ کۆمیسیۆنا یه‌کیتیا ئه‌ورۆپایێ ڤه هات ئاماده‌کرن و هات وه‌شاندن دا جاره‌ک دن هات گۆتن کو سیسته‌ما حکومه‌تا سه‌رۆکاتیێ هێزا خوه د ئۆفیسا سه‌رۆککۆماریێ دا کۆم دکه و ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ د ناڤبه‌را قانووندانین، جیبجیکار و دادوه‌ریێ دا جودابوونه‌ک ب باندۆر نینه. د راپۆرێ دا هات دیارکرن کو ب هیجه‌تێن جودا ئارمانجگرتنا پارتیێن سیاسی و پەرلەمه‌نته‌ران پرالیتیا سیاسی تێک دبه و زه‌ختێن ل سه‌ر شاره‌داریێن پارتیێن موخاله‌فه‌تێ ژی زه‌رارێ دده ده‌مۆکراسیا هه‌رێمی.
د راپۆرێ ده هات دیارکرن کو د هلبژارتنا سه‌رۆککۆماریێ و هلبژارتنا گشتی یا ۱٤-۲۸ێ گولانێ ده ئالته‌رناتیفێن سیاسی ژ هلبژێران را هاتن پێشکێشکرن و به‌شداربوون پر زێده بوو و هات گۆتن، “چاپه‌مه‌نیا ئالیگر و شه‌رت و مه‌رجێن نه‌وه‌کهه‌ڤ ئاڤانتاژ دا ده‌ستهلاتداریێ”.
“ژ بۆ چاره‌سه‌ریا پرسا کورد ت پێشکه‌تن چێنه‌بوو”
د راپۆرێ دا د ده‌ربارێ ره‌وشا باکورێ کوردستانێ دا ئه‌ڤ نرخاندن هاتن کرن: “ره‌وشا ل هه‌رێما باشوور-رۆژهلات، ب تایبه‌ت پشتی ئه‌ردهه‌ژێن سباتا ۲۰۲۳ئان، بوو سه‌ده‌ما نیگه‌رانیێ. ده‌وله‌تا ترک ل ئیراق و سووریێ ئۆپه‌راسیۆنێن ئه‌وله‌کاری و له‌شکه‌ری پێک ئانی. ژ به‌ر ئێریشێن پەکەکێ، کو د لیسته‌یا رێخستنێن ته‌رۆرێ یا یەکێتییا ئەورۆپایێ دا یە، هه‌رێمێن سەر سینۆر راستی خه‌ته‌ره‌یێن ئه‌وله‌هیێ هاتن. حکومه‌ت خوه‌دی ماف و به‌رپرسیاریا ره‌وا یه کو ل دژی ته‌رۆرێ شه‌ر بکه، لێ پێویسته کو ئه‌و ب ته‌ڤاهی ل گۆر پره‌نسیبێن سه‌روه‌ریا یاسا، مافێن مرۆڤان و ئازادیێن بنگه‌هین ته‌ڤبگه‌ره. دڤێ ته‌دبیرێن ل دژی ته‌رۆرێ ل گۆر هه‌ڤ بن. ژ بۆ چاره‌سه‌ریا پرسا کورد د ده‌ستپێکرنا پێڤاژۆیا ئاشتییا سیاسی یا پێباوه‌ر دا چو پێشکه‌تن چێنه‌بوو. پشتی ئه‌ردهه‌ژان کەجەکێ به‌ریا هلبژارتنێن گولانێ، کو د مه‌ها هه‌زیرانێ دا ب داوی بوو، ئاگربه‌ستا یه‌کالی راگەهاند. رایه‌دارێن ترکیێ یەپەگە گرێدایی پەکەکێ ب ئێریشا مژدارا ۲۰۲۲ئان ئا سته‌نبۆلێ ڤه گرێددن، لێ پەکەکێ ته‌ڤلێبوونا وان ره‌د کر. کۆمیسیۆنا یه‌کیتیا ئه‌ورۆپایێ ب ئاشکه‌ره‌یی ئێریشێن پەکەکێ شه‌رمه‌زار کر و هه‌ڤخه‌میا خوه ب مالباتێن قوربانیان را نیشان دا. “ترکیێ ئێریشێن خوه یێن ئه‌سمانی یێن ل دژی پەکەکێ و کۆمێن گرێدایی وێ یێن ل باکورێ سووریێ و ئراقێ ده‌وام کر”.
تێکۆشینا ل دژی گه‌نده‌لیێ
ل گۆر راپۆرێ، د ده‌ربارێ گه‌نده‌لیێ دا ل ترکیێ چو پێشکه‌تن چێنه‌بوویه. د راپۆرێ دا ئه‌ڤ داخویانی هاتن دایین: “ترکیه د وارێ تێکۆشینا ل دژی گه‌نده‌لیێ دا د قۆناغه‌ک ده‌ستپێکێ دا یه. د هه‌یاما راپۆرێ دا چو پێشکه‌تن چێنه‌بوون. کێماسیێن کو د سالێن داوین دا د وارێن سه‌ره‌که یێن تێکۆشینا ل دژی گه‌نده‌لیێ دا ده‌رکه‌تنه هۆلێ نه‌هاتن راکرن. به‌ره‌ڤاژی په‌یمانا دژی گه‌نده‌لیێ یا نه‌ته‌وه‌یێن یه‌کبوویی، کو ترکیه پارچه‌یه‌ک وێ یه، حکوومه‌ته‌ک تام، کو سازیێن پێوه‌ندیدار ژی د ناڤ دا یه، سیاسه‌تا ل دژی گه‌نده‌لیێ نه‌هاتیه پێشخستن. دڤێ به‌رپرسیاری و شه‌فافیا سازیێن گشتی بێن باشکرن. نه‌بوونا ستراته‌ژی و پلانا چالاکیێ یا ل دژی گه‌نده‌لیێ. ئه‌ڤ نیشان دده کو نه‌بوونا ئیراده‌یا ب بریار ل دژی گه‌نده‌لیێ پێشنیارێن کۆما ده‌وله‌تێن ل دژی گه‌نده‌لیێ یێن کۆنسه‌یا ئه‌ورۆپایێ نه‌هاتنه بجهئانین، ژ به‌ر ڤێ یه‌کێ گه‌نده‌لی هه‌ر تم پرسگرێکه‌که.
