چەپاتی و دەولەتبوون
ل باکورێ کوردستانێ گه‌له‌ک جاران هاتییه گۆتن کو هه‌ستێن نه‌ته‌وه‌یی گه‌له‌ک لاواز بوونە. سه‌به‌بێ ڤێ یه‌کێ نه ب تەنێ سیاسه‌تا داگیرکه‌رانە یا ترکیێ یه. ئەگەرەك دن یێ بنگەھین ژی سیاسه‌تا پارتیا كاركەرێن كوردستانێ (پەکەكە)یێ یا ل دژێ نه‌ته‌وەیه‌تیێ و خەتا سەرخوەبوونا كوردستانێ یە كو تەڤ سیسەتا پەكەكێ رێ ل پێشیا سیاسەتا تركیێ یا خەلاندنا كوردان د ناڤ نەتەوەیا تركیێ دا خوەش دكە.
ژ به‌ر کو د مه‌رجێن ترکیێ و باکورێ کوردستانێ دا ئه‌ڤه سه‌دسالن ده‌وله‌ت هه‌ولدده کو کوردان ب ڕێیا ئاسیمیله‌کرنێ و قرکرنێ د ناڤ ترکیێ دا بحەلینە. ئان ژی ب زمانه‌ک دن کوردان ب ترکان ڤه ئه‌نته‌گره بکه. ل ڤێ ده‌رێ مه‌ژیێ حەلاندنا نەتەوەیەكێ ئه‌وه کو، تو ژ هه‌موو نرخێن خوه كو ئەو نرخ ئەگەرێن ھەبوونا تەنە، بھێیە شووشتن و به‌ر ب ترکبوونێ ڤه یان ژی ترکیه‌ییبوونێ ڤه بچی. ده‌ما ئارمانج ئه‌ڤ به ، هه‌موو سیاسه‌تێن د ڤێ چارچۆڤه‌یێ دا تێنه کرن ل دژێ ده‌ستخستنا مافێن ڕه‌وا یێن گه‌لێن کوردستانێ نه.
هنده‌ک ئاقلمه‌ندێن کورد کو چه‌پیتیه‌کا ژ ده‌ستێ دویه‌م دکن، ده‌رکه‌تنه هۆلێ و قالا سه‌رخوه‌بونخوازییێ دکن. لێ هێشتا ب مه‌ژیێ خوه یێ “ئه‌نته‌له‌کتوه‌ل“ هزرێن نه‌ته‌وه‌بوونا کوردایه‌تیێ ب مه‌نتالیته‌یا چه‌پتیا ژێبه‌رمایی یا چه‌پێن ترکان دنرخینن و ڤێ یه‌کێ وه‌ک کێماسیه‌کێ ددن نیشاندان. پرانیا وان که‌سان ب زمانێ ترکی دژین، دخوینن و دنڤیسینن. ژ خوه ل باکور گه‌له‌ک جاران تێ گۆتن کو خه‌لک زمانێ کوردی ناخوینه چێتره کو مرۆڤ ب ترکی بنڤیسه. ئه‌ڤ ڕامان ب خوه ژی که‌مینه‌که کو ل به‌ر زمانێ کوردی هاتییه دانین.
د سالێن ۷۰ئی دا گه‌له‌ک گۆتوبێژێن جودا و بالکێش د گه‌ل چه‌پێن ترکان و هه‌تا ڕاده‌یه‌کی د گه‌ل هنده‌ک کوردان ژی دهاتن کرن. گه‌لۆ کورد هه‌نه یان نینن؟ کورد مله‌تن یان نا؟ کورد مه‌رجێن کو ببن نه‌ته‌وه ئانینه جھ یان نا؟ ب ڤی ئاوایی گه‌له‌ک ڕامانێن پووچ و ژ هه‌موو بنگه‌هێن زانیاریێ دوور دهاتن گۆتوبێژ کرن. پرانیا ئالیێن کورد، یێن کو ئیده‌ئۆلۆژییان ددان پێشیا نه‌ته‌وه‌بوونێ ژی ب ئاوایه‌ک جودا ته‌ڤلی ڤان گۆتوبێژا دبوون .
ب کورتی چه‌پ و “ئه‌نته‌له‌کتوه‌ل” یێن ترکان، ب کریارێن خوه کورد کربوون دژمنێ هشمه‌ندیا نه‌ته‌وه‌بوونا کوردان. تێ زانن کو سه‌رهلدانێن ل باکورێ کوردستانێ وه‌ک ته‌ڤگه‌رێن نه‌ته‌وه‌یی نه‌دهاتن ب ناڤکرن. شۆره‌شا ئیلۆنێ ب سه‌رۆکاتیا بارزانیێ نه‌مر دا ب چاڤێن چه‌پێن ترکان دهاتا نرخاندن و گه‌له‌ک ئالیێن کورد بارزانی ب هه‌ڤالبه‌ندیا ئه‌مپه‌ریالستان ئیتهام دکرن و ڕه‌خنه‌یێن مه‌زن ل بارزانی و شۆره‌شا وی یا نه‌ته‌وه‌یی دگرتن.
کوردا ب ناڤێ چه‌پتیا ترکان و ئیده‌لۆژیێن جودا شه‌رێ دۆزا نەتەوەیا خوه دکرن. ب تایبه‌تی پشتی ڕاپه‌رینا ۱۹۹۱ێ یا ل باشوورێ کوردستانێ، هزرێن نه‌ته‌وه‌یی پتر هاتن گۆتوبێژ کرن و کورد، هنده‌ک بە ژی، ل باکورێ کوردستانێ چارچۆڤه‌یا چه‌پتیا کو ترکان دیزاین کربوو شکاندن و به‌رێ خوه ب ئاوایه‌کی دان کوردستانێ و پرانی ژ بوویه‌ران ب په‌رسپه‌کتیفا کوردستانیبوونێ نرخاندن. لێ مخابن ل باکور ته‌ڤگه‌را گه‌لێری و ب هێز یانی پککێ شه‌رێ ڤێ ده‌ستهلاتداریێ ژی کر. هه‌که‌ر ئیرۆ سیاسه‌تا تفاقا کو هدپێ ل گه‌ل چه‌پێن ترک پێکانییه و ڕێبه‌رێن قه‌ندل و ڤێ یه‌کێ ڤه گرێدایی بێن نرخاندن، باندۆرا چه‌پێن ترکێن که‌مالست ئه‌شکه‌ره خوویا دکه.
ل هه‌مبه‌ر ڤێ سیاسه‌تا کو ل دژ هه‌موو نرخێن کوردپه‌روه‌ریێ دڤه ژ بیر نه‌به. ئه‌م کوردن، کوردستانی نه، ئالایا مه یا کوردستانێ ھەیه، سرودا مه ئه‌ی ڕه‌قیبه. ئه‌م نه‌ته‌وه‌یه‌ک ب سه‌رێ خوه نه، ناڤێ وه‌لاتێ مه کوردستانه. مافێ مه یێ ده‌وله‌بوونێ هه‌یه.
ده‌ما ئه‌م بکاربن ڤان تشتان بێژن، بلا هه‌رکه‌س خوه‌دیێ ئیده‌ئۆلۆژیا خوه به، بلا هن چه‌پگر بن، هن ئیسلامی بن، هن ژی قه‌ومی بن. کی چ دخوازه بلا ئه‌و به، لێ هه‌ڤبه‌شیا مه ژی ل سه‌ر بنگه‌ها به‌رژه‌وه‌ندیێن نه‌ته‌وه‌یا کوردستانێ به.
ئه‌م ته‌نێ ب ڤێ یه‌کێ دکارن ببن به‌رسڤا داخوازیێن مڵه‌تێ خوه و ڕامانێن خراب یێن ل دژی ده‌ستکه‌فتیێن نه‌ته‌وه‌یی ژ خوه دوور بکن.
ئه‌م ب ڤێ یه‌کێ ڕۆژه‌ک ژ ڕۆژان دکارن ببن خوه‌دی ده‌وله‌ت.
دارا بیله‌ک
2020.0521
